Læknablaðið - 15.09.2004, Blaðsíða 53

UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEILSUFAR LÆKNA
Heilsa og starfsumhverfi lækna rannsakað
Liður í fjögurra landa könnun á vinnutengdri heilsu og starfsumhverfi lækna
í október næstkomandi mega allir læknar með gilt
lækningaleyfi sem búsettir eru hér á landi eiga von
á að fá boð um þátttöku í rannsókn sem nefnist Um-
gjörð og heilsa í starfi lœkna. Þarna er um að ræða
rannsókn sem fram fer samtímis í fjórum löndum og
hefur það meginmarkmið að bera saman vinnutengda
heilsu lækna, starfsumhverfi og stofnanamenningu á
milli fjögurra háskólasjúkrahúsa í jafnmörgum lönd-
um. A Islandi nær rannsóknin til allra lækna og mun
því einnig gefa upplýsingar um starfsumhverfi eftir
tegund og staðsetningu innlendra heilbrigðisstofn-
ana. Ennfremur er aflað upplýsinga um heilsu og lífs-
stíl íslenskra lækna.
Að íslenskum hluta rannsóknarinnar standa Land-
læknisembættið, Læknafélag íslands, Landspítali, Fé-
lag kvenna í læknastétt á íslandi, Rannsóknastofa í
kvenna- og kynjafræðum og Rannsóknastofa í vinnu-
vernd við Háskóla íslands. Verkefnið er hýst hjá land-
lækni og fyrir því fer Lilja Sigrún Jónsdóttir læknir
og verkefnisstjóri en Þorgerður Einarsdóttir lektor
er formaður rannsóknarhóps íslenska verkefnisins.
Blaðamaður Læknablaðsins hitti þær að máli ásamt
Ólöfu Sigurðardóttur lækni en hún var formaður Fé-
lags kvenna í læknastétt á íslandi þegar það átti frum-
kvæði að því að hrinda þessu verkefni af stað hér á
landi.
„Meginmarkmiðið með erlenda verkefninu er
að skoða vinnuskipulag og umhverfi lækna á fjórum
háskólasjúkrahúsum og líðan þeirra lækna sem þar
starfa. Hér á íslandi bætast við nokkrar almennar
spurningar um heilsu og lífsstfl," segir Lilja. Þor-
gerður bætir því við að í raun séu þetta tvö verkefni
því íslenska rannsóknin nær til allra lækna, ekki bara
þeirra sem starfa á Landspítala.
Fjölmennt bakland
Lilja segir að læknar fái send gögn til að svara spurn-
ingalista sem verður á ensku og þeir verði beðnir að
svara á heimasíðu verkefnisins á netinu. Enskur titill
þess er Health and Organization among University
Hospital Physicians in four European Countries - The
HOUPE Study. Karólínska sjúkrahúsið í Stokkhólmi
og St. Olav's Hospital í Þrándheimi munu auk íslands
leggja listann fyrir á netinu á ensku og er það fyrst og
fremst gert til að forðast skekkjur í niðurstöðum sem
gætu skapast af mismunandi þýðingum hugtaka. Hjá
Azienda Ospedaliera Universita í Padova á Ítalíu verð-
ur listinn lagður fyrir á pappír og þýddur á ítölsku.
„Meirihluti spurninganna er sameiginlegur fyrir
öll Iöndin en íslensku sérspurningarnar snúast um al-
menna heilsu lækna og hvernig þeir hugsa um hana.
Hvert land hefur svo sitt ábyrgðarsvið innan rann-
sóknarinnar og sjáum við hér um samspil vinnuskipu-
lags og heilsu, Þrándheimur um þagnarskyldu lækna
og áhrif hennar á líðan, Stokkhólmur urn starfsframa
innan háskólasjúkrahúsa og loks ætla þeir í Padova að
kanna tíðni sjálfsvígshugsana lækna en sá hluti er tak-
markaður við ítalska og sænska hópinn," segir Lilja.
Ólöf segir að fjöldi lækna hafi tekið þátt í að móta
verkefnið og semja spurningar, bæði sjúkrahúss- og
heilsugæslulæknar úr Reykjavík og af landsbyggð-
inni. í verkefnisstjórninni sitja fulltrúar þeirra stofn-
ana sem að rannsókninni standa og áður voru taldar
upp en auk þess er starfandi rannsóknarhópur sem í
eiga sæti 11 læknar. Verndari verkefnisins er Sverrir
Bergmann en hann var hvatamaður að rannsókn sem
gerð var á heilsu og starfsumhverfi lækna á Landspít-
ala meðan hann var formaður Læknaráðs. Þá rann-
sókn gerði Kristinn Tómasson yfirlæknir Vinnueftir-
lits ríkisins og er úrvinnsla hennar enn í gangi.
Auk spurningalistanna verða gerðar ýmsar athug-
anir á aðstæðum í hverju landi, lögum, reglum, ytri
umgjörð og innra skipulagi starfseminnar á sjúkra-
húsunum fjórum. Niðurstöðurnar verða birtar í loka-
verkefnum nema í meistaranámi og í ritrýndum tíma-
ritum. Þorgerður mun stýra meistaranámsverkefnum
þar sem aðaláhersla verður lögð á vinnuskipulagið
og samanburð milli landa en Guðbjörg Linda Rafns-
dóttir á Rannsóknastofu í vinnuvernd mun leiða eitt
meistaraverkefni þar sem gerður er samanburður milli
hópa innanlands, bæði eftir tegundum vinnustaða og
Forsvarsmenn rannsókn-
arinnar Umgjörð og heilsa
í starfi lækna, frá vinstri:
Ólöf Sigurðardóttir, Þor-
gerður Einarsdóttir og Lilja
Sigrún Jónsdóttir.
Þröstur
Haraldsson
Læknablaðið 2004/90 649