Læknablaðið - 15.02.2007, Blaðsíða 17

FRÆÐIGREINAR / SARKLÍKII
um að ræða sé sarklíki síður greint eða ef breyt-
ingar á röntgenmynd af lungum eru einkennandi
fyrir sarklíki séu þær látnar nægja til að staðfesta
greiningu. Sarklíki í augum er mun fátíðara hér en
annars staðar. Skýringin gæti verið hve fáir virtust
fá skoðun hjá augnlækni. Húðútbrot og hnútarós
virðist fátíðara hér á landi en annars staðar. Par
sem hnútarós ásamt öðrum einkennum (Löfgrens
heilkenni) er sértækt fyrir sarklíki er klínísk grein-
ing oft látin nægja.Tíðni liðeinkenna var svipuð og
annars staðar og leggst sjúkdómurinn á sömu liði.
Alvarleg einkenni frá hjarla- eða taugakerfi voru
mjög fátíð og er það í samræmi við það sem sést á
Norðulöndunum og annars staðar í Evrópu.
Hjá níu manns lá greining fyrir meira en ári frá
því fyrstu einkenna varð vart. Ekki var athugað
hvenær þessir níu leituðu læknis fyrst og því erfitl
að álykta um greiningartöf.
Atvinnusögu var sjaldan getið í sjúkraskrá
og því ekki unnt að draga neinar ályktanir um
tengsl sarklíkis við ákveðna starfshópa hér á landi.
Flestir sjúklinganna bjuggu á höfuðborgarsvæð-
inu, en engar ályktanir er hægt að draga af því
um tengsl búsetu við sjúkdóminn þar eð lang-
flestir Islendinga búa á þessu svæði. Upplýsingar
um reykingar voru vanskráðar í sjúkraskrám og
því erfitt að draga ályktanir um tengsl sarklíkis
og reykinga hér á landi, en hópurinn skiptist jafn
í reykingamenn og þá sem ekki reyktu. Einnig
var mjög sjaldan getið um ættingja með sarklíki.
Rannsókn okkar réttlætir því ekki ályktanir um
ættlægni sjúkdómsins hér á landi.
Flestir sem fá meðferð eru meðhöndlaðir með
sterum og er það í samræmi við viðurkennda með-
ferð.
Styrkleiki rannsóknarinnar liggur í því að grein-
ing sarklíkis er gerð með vefjagreiningu og virðist
óhætt að ætla að náðst hafi í nánast öll tilfelli á
landinu sem þannig voru greind á þessu tímabili.
Veikleiki rannsóknarinnar er fyrst og fremst
sá að upplýsingum er safnað afturvirkt og því
skortir ýmsar mikilvægar upplýsingar sem ekki
voru skráðar í sjúkraskrár, til dæmis atvinnu- og
reykingasögu. Einnig vantar upplýsingar um afdrif
einstaklinganna en þeirra fer að mestu leyti fram á
stofum sérfræðinga utan sjúkrahúsanna.
Sýnt hefur verið fram á hærri tíðni sarklíkis
hjá fyrstu og annarrar gráðu ættingjum tilfella
en hjá ættingjum viðmiða. Þessi áhætta var mun
meiri hjá einstaklingum af hvíta kynstofninum í
Bandaríkjunum miðað við einstaklinga af afrísk-
um uppruna (9). í þessari rannsókn var ættlægni
ekki athuguð.
Næstu skref í þekkingarleitinni er að vefja-
flokka hópinn vegna þekktra tengsla við MCH
svæðið á litningi sex, kanna ættartengsl innan
hópsins og tengsl sjúklinganna við einstaklinga
með aðra sjálfsofnæmissjúkdóma.
Heimildir
1. James DG. The sarcoidosis movement and its personalities. J
Med Biography 1995; 3:148-60.
2. ATS Statement on Sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med
1999; 160:736-55.
3. Newman LS, Rose CS, Maier LA. Sarcoidosis. N Engl J Med
1997; 336:1224-34.
4. Costabel U. Sarcoidosis: clinical update. Eur Respir J 2001; 18:
Suppl. 32,56s-68s.
5. Bargout R, Kelly RE Sarcoid heart disease:clinical course and
treatment. Int J Cardiol 2004; 97:173-82.
6. Giuffrida TJ, Kerdel FA. Sarcoidosis. Dermatol Clin 2002; 20:
435-47.
7. Thomas KW. Hunninghake GW. Sarcoidosis. JAMA 2003; 289:
3300-03.
8. Hart LA, Conron M, Du Bois RM. Sarcoidosis. Int J Tuberc
Lung Dis 2001; 5:791-806.
9. Rossman MD.Thompson B, Frederick M, Maliarik M, Ianuzzi
MC, Rybicki A. HLA-DRB1*1101:A Significant Risk Factor
for Sarcoidosis in Blacks and Whites. Am J Hum Genet 2003;
73:720-35.
10. McGrath DS, Daniil Z, Foley P, du Bois JL, Lympany PA,
Cullinan P, et al. Epidemiology of familial sarcoidosis in the
UK.Thorax 2000; 55:751-4.
11. Rybcki BA, Iannuzzi MC, Frederick MM, Thompson
BW, Rossman MD, Bresnitz EA. Familial Aggregation of
Sarcoidosis. A Case-Control Etiologic Study of Sarcoidosis
(ACCESS). Am J Resp Crit Care Med 2001; 164:2086-91.
12. Prezant, DJ, Dhala A, Goldstein A, Janus D, Ortiz F, Aldrich
TK, et al. Tlie Incidence, Precalence, and Severity of
Sarcoidosis in New York City Firefighters. Chest 1999; 116:
1183-93.
13. Edmondstone WM Sarcoidosis in nurses: is there an
association? Thorax 1988; 43:342-3.
14. Parkes SA, Baker SB deC, Bourdillon RE, Murray CRH,
Rakshit M. Epidemiology of sardoidosis in the Isle of Man - 1:
A case controlled study.Thorax 1987; 42:420-6.
15. Guðbrandsson F, Steinsen H. Sarcoidosis. Læknablaðið 1978;
64:183-8.
16. Hjaltested Ó. Fundargerðarbók Læknafélagsins Eir 1954.
17. Rafnsson V. Ingimarsson Ó, Hjálmarsson I, Gunnarsdóttir H.
Association between exposure to crystalline silica and risk of
sarcoidosis. Occup Environ Med 1998; 55:657-60.
18. Du Bois RM, Goh N, McGrath D, Cullinan P. Is there a role for
microorganisms in the pathogenesis of sarcoidosis? J Int Med
2003;253:4-17.
19. Popper HH. Klemen H, Hoefler G, Winter E. Presence of
Mycobacterial DNA in Sarcoidosis. Hum Pathol 1997; 28:796-
800.
20. Newman LS, Rose CS, Bresnitz EA, Rossman MD, Barnard J,
Frederick M,et al. A case control etiologic study of sarcoidosis:
environmental and occupational risk factors. Am J Respir Crit
Care Med 2004; 170:1324-30.
21. Milman N, Selroos O. Pulmonary Sarcoidosis in the Nordic
Countries 1950-1982. Epidemiology and Clinical Picture.
Sarcoidosis 1990; 7:50-7.
22. Yamaguchi M, Hosoda Y, Sasaki R, Aoki K. Epidemiological
Study on Sarcoidosis in Japan. Sarcoidosis 1989; 6:138-46.
23. Flté E, Alsina JM, Maná J, Pujol R, Ruiz J, Morera
J. Epidemilogy of Sarcoidosis in Catalonia: 1979-1989.
Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 1996; 13:153-8.
24. Martinetti M, Luisetti M, Cuccia M. HLA and sarcoidosis: new
pathogenetic insights. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2002;
19:83-95.
25. Schurman M, Reichel P, Muller-Myhsok B, Schlaak M, Miiller-
Quernheim J, Schwinger E. Results from a Genome-wide
Search for Predisposing Genes in Sarcoidosis. Am J Respir
Crit Care Med 2001; 164:840-6.
Læknablaðið 2007/93 109