Læknablaðið - 15.03.2007, Qupperneq 17

FRÆÐIGREINAR / HEILSUEFLING
Heilsuefling í leikskólum í Reykjavík —
íhlutun og árangur aðgerða
Ágrip
Ágústa
Guðmarsdóttir1
SJÚKRAÞJÁLFARI, NEMI í
HEILBRIGÐISVÍSINDUM
Kristinn Tómasson2
SÉRFRÆÐINGUR í GEÐ- OG
Embættislækningum
Tilgangur rannsóknarinnar er að gera samanburð
á líðan og vinnuumhverfi starfsmanna fyrir og eftir
íhlutun á vinnuumhverfi þeirra hjá Leikskólum
Reykjavíkur.
Efniviður og aöferðir: Rannsóknin er framsýn
íhlutunarrannsókn. Árið 2000 var spurningalisti
lagður fyrir starfsmenn 16 leikskóla varðandi
vinnuumhverfi, líðan og heilsu. Gert var vinnuum-
hverfismat og leikskólunum skipt í fjóra flokka.
Síðan fór fram íhlutun á vinnuumhverfi með end-
urnýjun á aðbúnaði og starfsmannafræðslu um
vinnuvernd. Hálfu ári síðar var sami spurningalisti
lagður fyrir alla starfsmenn leikskólanna.
Niðurstöður: Heildarsvörun árið 2002 var 88%
(n=267) en 90% árið 2000. Að mati starfsfólks
hefur aðbúnaður batnað á leikskólunum. Fleiri
starfsmenn hafa fengið fræðslu í líkamsbeitingu
og góðum vinnubrögðum árið 2002 en 2000. Færri
starfsmenn nota erfiðar líkamsstellingar en áður.
Þar sem líkamleg einkenni starfsmanna eru
minnst er rýmið mest, meðalaldur starfsmanna
lægstur, hlutfall ófaglærðra hæst og færri hafa
fengið kennslu í líkamsbeitingu heldur en í hinum
flokkunum. Líkamlegu einkennin eru mest þar
sem faglærðir eru í meirihluta. Sálfélagsleg líðan
árið 2002 er góð hjá flokkunum í heild og er
jákvæðari eða stendur í stað milli ára. Sálfélagsleg
líðan er hins vegar best þar sem menntun er
best og starfsaldur hærri þrátt fyrir minna rými.
Meðvitund starfsmanna varðandi hávaða hefur
aukist til muna milli ára.
Ályktun: Með íhlutun er hægt að bæta vinnuað-
ferðir og vinnuumhverfi starfsmanna, þannig að
grundvöllur fyrir vellíðan í vinnu sé góður. Samspil
þessara þátta, menntunar og starfsaldurs er þó
flókið. Því er mikilvægt að allir vinnustaðir fylgi
ferli áhættumats, markvissra íhlutunaraðgerða og
síðan endurmats. Þannig nást markmið heilsuefl-
ingar og vinnuverndar.
Inngangur
Gera má ráð fyrir að stærsti hluti starfsmanna á
vinnustöðum telji sig heilbrigðan því þeir geta
stundað vinnu, sinnt sjálfum sér og fjölskyldu
sinni. Þrátt fyrir þetta eru margir með ýmis lík-
'Átak Heilsuvernd,
2Vinnueftirlit ríkisins.
ENGLISH SUMMARY
Fyrirspumir og bréfaskipti:
Ágústa Guðmarsdóttir,
atak@mmedia.is
Guðmarsdóttir Á, Tómasson K
Health promotion in day-care centres in Reykjavík - intervention and result of actions
Lykilorð: leikskólar,
starfsmenn, íhlutun.
Læknablaðið 2007; 93:189-98
Objective: The purpose of the study was to compare
wellbeing, health and work environment before and after
intervention among employees of Reykjavík city day-care
centre.
Material and methods: The study is a prospective
interventions study. In the year 2000 employees of
16 day-care centres responded to a questionnaire
regarding work environment, health and wellbeing. Work
environment evaluation was completed and the centre
classified into four groups accordingly. Subsequently,
the “equipment was renewed” noise protection improved
and the employee received education concerning
occupational health. Six months, after interventions,
in the year 2002 the same questionnaire was
readministered.
Results: Response rate in 2002 was 88% (n=267) but
90% in the year 2000. Work environment had improved.
More employees had received instruction on good
workposture and good work technique than 2 years
earlier. Fewer employees used awkward posture than
before. Better workspace resulted in reduced number of
symptoms, also for the youngest employees. Symptoms
were also fewer where unskilled employees were in
majority and where the fewest of them had received
proper education on work posture. In the year 2002,
psychosocial wellbeing was better or equal than two
years earlier. This was associated with better education
and higher age even despite less workspace.
Employees' awareness towards noise was greatly
improved.
Conclusion: It is possible to improve work methods
and work environment of employees with goal directed
intervention, thus laying the ground for wellbeing at
work. The interplay between the factors education and
age is complex, though. Thus it is important, that all
workplaces, adopt the process of “risk assessment”,
intervention, and then reassessment of the work
environment. By doing so the goals of health promotion
and good occupational health can be reached.
Keywords: day-care centres, employees, intervention.
Correpondence: Ágústa Guðmarsdóttir, atak@mmedia.is
Læknablaðið 2007/93 189