Læknablaðið - 15.03.2007, Síða 21

FRÆÐIGREINAR / HEILSUEFLING
Tafla II. Árangur íhlutunar metinn út frá spurningum til starfsmanna varðandi aðstöðu, þrengsli og fræósiu. Fjöldi starfsmanna í hverjum flokki en hundraðshluti starfsmanna í sviga.
Flokkar leikskóla Tölfræðiprófun
Aöstaöa, fræðsla og þrengsli A= Vinnuumhverfi mjög gott B= Vinnuumhverfi gott C= Vinnuumhverfi nokkuð gott D= Vinnuumhverfi sæmilegt N= fjöldi Samanburöur milli 2000 og 2002 p =.001 x2CIlt 24,3
Aðstaða á deild er þannig að hægt er að vinna að mestu eða nokkru leyti í góðum vinnustellingum
2002 39 (95%) 83 (92%) 67 (93%) 45 (86%) 255 X2 =83
2000** 28 (90%) 45 (62%) 50 (57%) 27(73%) 227
Þrengsli ollu oft/stundum óþasgindum í síöasta mánuði
2002*** 13 (32%) 41 (48%) 48 (75%) 42 (79%) 243 00 00 II *
2000 14(47%) 36 (52%) 52(60%) 22 (67%) 218
Engin kennsla í líkamsbeitingu
2002*** 14 (33%) 12(13%) 6 (8%) 4(7%) 259 x2 = 128
2000*** 15 (47%) 35 (49%) 46 (51%) 12 (29%) 236
Fræöslan er gagnleg
2002 28 (90%) 69 (85%) 60 (94%) 43(86%) 226 X2 =85
2000 13 (76%) 35 (87%) 35(81%) 27 (90%) 130
Marktækt, milli flokka innan árs: **p<0,01, ***p<0,001
og D, en dregur úr því í B og enn meir í A hlutfalls-
lega (%2(df=7, n =232)= 25,p<0,001).
Algengi þess að vinna með handleggi langt frá
líkamanum hefur jafnast milli flokka árið 2002.
Hins vegar verður þessi vinnustelling algengari
en áður í þremur flokkum (x2(df=7, n =227)= 47,
p<0,001). Svörun um að bera miðlungsbyrði í upp-
réttri eða í álútri stöðu sýnir fremur litlar breyt-
ingar milli ára og milli skóla.
Tafla IV sýnir fjölda þeirra sem kvartað hafa
um líkamleg óþægindi síðustu sjö daga. Þegar
einkenni eru borin saman milli ára er einungis
marktækur munur frá efri hluta baks (%2(df=7, n
=267)= 44, p<0,001) og neðri hluta baks (x2(df=7,
n=267)=25 p<0,001)
Tafla V sýnir sálfélagslega þætti. Þeir standa
almennt í stað milli ára eða eru jákvæðari í átta
spurningum af tíu. Marktækni er varðandi að
geta sinnt börnunum vel (%2(df=7, n =245)= 60,
p<0,001) og skreppa frá í Vt klst. (%2(df=7, n =260)=
24, p<0,001). Nokkrir þættir breytast marktækt til
hins verra og má þar nefna að tímapressa eykst
(%2(df=7, n =261)= 45, p<0,001), samskipti við
samstarfsfélaga versnar (%2(df=7, n =262)= 43,
p<0,001) og síður er komið með tillögur til að létta
störfin (%2(df=7, n =256)= 28, p<0,001). Varðandi
samskipti við yfirmenn, glaðværð og samstöðu er
ekki marktækur munur enda í yfir 90% jákvæð
svörun hjá öllum hópum bæði árin.
Starfsmenn eru bæði árin á því að starfsandi
einkennist ekki nema í mjög litlum mæli af tor-
tryggni og grunsemdum og var ekki munur á
flokkum í því tilliti. Meðaltal var 1,8 til 2,7 á
skalanum 1-10, þar sem minnsta tortryggni og
grunsemdir er einn (p<0,01). Það sama má segja
varðandi að starfsandi hafi einkennst af togstreitu
og streitu en þar var ekki munur á milli ára en
aðeins hærra meðaltal en um tortryggni og grun-
semdir (p<0,01). Hins vegar varðandi afslappaðan
og þægilegan starfsanda var meðaltalið milli 7,5 og
8,6 þar sem 10 er best. Leikskólar í flokki D voru
áfram með bestan starfsanda eða 8,6 árið 2000 og
8,3 árið 2002 (p<0,05).
Hlutfallslega svara jafnmargir milli ára að
hávaði valdi þeim oft eða stundum óþægindum,
eða um 92% allra svarenda. Tafla VI fjallar um
óþægindi sem starfsmenn finna fyrir vegna hávaða.
Þegar allur starfsmannahópurinn er metinn sem
heild fást misvísandi breytingar milli ára (%2(df=7,
n =254)= 71, p<0,001).
Ef starfsflokkunum er skipt í tvo hópa eftir
starfsaldri (tafla VI), það er starfsmenn sem hafa
unnið í eitt ár eða minna og síðan í meira en eitt ár,
kemur í ljós að mikil fækkun er í flokki nýráðinna
starfsmanna árið 2002, sem telja að hávaðinn valdi
óþægindum í síðasta mánuði miðað við árið 2000
(%2(df=7, n =56)= 46, p<0,001). Allir starfsmenn
sem hafa starfað lengur en eitt ár kvarta undan
meiri hávaða árið 2002, nema flokkur B (%2(df=7,
n =189)= 63, p<0,001).
Umræður
Markmið þessa verkefnis var frá upphafi að meta
líðan og vinnuaðstæður starfsfólks á leikskólum
og framkvæma úrbætur til að ná settu marki. Með
því fengist betri vinnuaðstæður sem leiða til minni
líkamlegra óþæginda starfsmanna.
Niðurstöður okkar sýna að íhlutun hefur, að
mati starfsfólks, leitt til betri vinnustaða (tafla
Læknablaðið 2007/93 193