Læknablaðið - 15.05.2008, Blaðsíða 54

UMRÆÐUR O G
SJÚKRASKRÁR
F R É T T I
R
Sagan meingallað sjúkraskrárkerfi
Friðbjörn Sigurðsson
krabbameinslæknir
Landspítala.
Friðbjöm Sigurðsson, sérfræðingur í krabbameins-
lækningum, var formaður Læknaráðs Landspítala
um fjögurra ára skeið 2003-2007 og bendir á að
Læknaráð hafi í tvígang á síðasta ári ályktað um
rafræna sjúkraskrá og lýst alvarlegum áhyggjum
vegna þeirrar stöðu sem málið er í.
„Sjúkraskrármálin eru í mesta óefni og staðan í
dag er einhvers konar millibilsástand þar sem við
höfum að hluta lagt niður pappírssjúkraskrána
gömlu en ekki tekið upp rafræna sjúkraskrá í
staðinn nema að hluta til. Þetta er í rauninni mjög
hættulegt ástand og verður að laga það hið fyrsta.
Þegar umræðan um íslenska erfðagreiningu og
miðlægan gagnagrunn stóð sem hæst urðu tafir
á þróun rafrænnar sjúkraskrár og um tíma var
talið að miðlægur gagnagrunnur myndi gegna
hlutverki sjúkraskrár en svo kom í ljós að það stóð
aldrei til. Persónuvemdarsjónarmið hafa einnig
skapað ákveðinn vanda þar sem mikið hefur verið
rætt um hverjir eigi að hafa aðgang að sjúkraskrá
og hversu mikinn. Menn hafa í vaxandi mæli bent
á að engin dæmi séu um að fólk hafi dáið vegna
þess að kíkt var í sjúkraskrána en hins vegar em
einhver dæmi um dauðsföll vegna þess að ekki var
greiður aðgangur að upplýsingum um viðkom-
andi," segir Friðbjöm.
Friðbjöm tekur undir með öðmm viðmælend-
um Læknablaðsins að það hái læknum verulega í
starfi þeirra að hafa ekki greiðan aðgang að upp-
lýsingum um sjúklinga sína á öllum stofnunum.
„En þetta er líka vandamál innan sömu stofnana
og hér á Landspítala þekki ég mörg dæmi þess
að gögn, bæði á pappír og rafræn, er alls ekki
aðgengileg öllum sem sinna viðkomandi sjúklingi.
Pappírssjúkraskráin er geymd á mörgum stöðum
á stofnuninni og jafnvel innan sömu deildar á fleiri
en einum stað. Það er því meira en að segja það að
ætla að afla allra gagna um sjúklinga sem margir
hafa komið að. Lausnin felst í því að byggja upp
sjúkraskrá sem sjúklingurinn veitir aðgang að og
þá rekst maður strax á persónuvemdarákvæði
en margir hafa spurt á móti hvernig standi á því
að það virðist ekki vera vandamál hjá bönkunum
að láta fólk hafa aðgangslykil og þar með aðgang
að öllum sínum persónulegu upplýsingum. Því
skyldi ekki vera hægt að gera eitthvað svipað með
sjúkraskrána. Menn hafa þá í framhaldinu spurt
hvort landlæknir þurfi ekki að hafa aðgang að
öllum gögnum þegar um er að ræða lýðheilsumál
á breiðum grundvelli. Það hlýtur að vera hægt
að leysa slíkt. Þetta hefur tekist með VA-kerfinu
í Bandaríkjunum og það verður að hafa í huga að
þjónustan hefur færst svo mikið út af spítölunum
og í nærumhverfi sjúklingsins. Það þarf að hafa
þetta allt í huga þegar sjúkraskráin er hönnuð."
Friðbjöm er ómyrkur í máli þegar hann lýsir
skoðun sinni á núverandi kerfi, Sögunni. „Það
er í reynd ekkert annað en lélegt ritvinnslukerfi.
Kerfið er mjög óþjált og er til að mynda aðeins
hægt að hafa einn glugga opinn í senn. Þá vantar
alveg útfærslu sem stuðlar að auknum gæðum
þjónustu, svo sem gátlista og klínískar leiðbein-
ingar. Það er ekki það tól sem við þurfum til að
geta haldið utan um meðferð sjúklinga, gæðamál
innan spítalans og haft heildstæða sýn yfir þær
lækningar sem við stundum á Landspítala. Sem
krabbameinslæknir hef ég enga möguleika í nú-
verandi kerfi til að sjá hvað ég var að meðhöndla
marga sjúklinga með ristilkrabbamein á síðasta
ári. Ég get heldur ekki séð hvernig meðferðin á
sjúklingum mínum gekk. Það er ekki hægt að
bera saman árangur á milli deilda þar sem það á
við. Það vantar því alla gæðastaðla í kerfið. Það
er inni í VA-kerfinu og þar höfum við allavega
fyrirmynd sem segir okkur að það er alveg hægt
að búa til nothæft sjúkraskrárkerfi. Það hlýtur að
vera markmiðið."
406 LÆKNAblaðið 2007/93