Læknablaðið - 15.05.2008, Blaðsíða 52

UMRÆÐUR O G
SJÚKRASKRÁR
F R É T T I R
Mikilvægt að hafa greiðan
aðgang að upplýsingum
Sigurður E. Sigurðsson yf-
irlæknir gjörgæslu á FSA.
„Fyrstu tölvumar voru teknar í notkun á heilsu-
gæslustöðvunum uppúr 1970 þannig að biðin
eftir rafrænni sjúkraskrá er orðin ansi löng," segir
Sigurður E. Sigurðsson, yfirlæknir gjörgæsludeild-
ar á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri. „Þetta mál
lá þó í rauninni niðri þar til á 10. áratugnum að
menn byrjuðu að safna hver í sínu horni upplýs-
ingum í tölvur og voru orðnir meðvitaðir um kosti
þess að hafa þessar upplýsingar rafrænar. Það er
svo árið 2000, þegar heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neytið setur í gang vinnslu rafrænnar sjúkraskrár
með Sögukerfinu að formlegur skriður kemst á
þetta mál," segir Sigurður.
„Valið á Sögukerfinu helgaðist í rauninni af
þeirri einföldu staðreynd að ekkert annað kerfi
var til staðar á þeim tíma sem talið var tilbúið til
þessarar notkunar. Sögukerfið var að mörgu leyti
lengra komið en önnur kerfi en ágallarnir voru
einnig ýmsir og sérstaklega bentu sjúkrahús-
læknar á að kerfið væri upphaflega hannað fyrir
heilsugæsluna og það hefur allar götur síðan verið
kerfinu nokkur fjötur um fót. Á hinn bóginn má
ekki gleyma því að í þetta verkefni hafa ekki verið
settir nægilega miklir peningar til að þróa kerfið
eins og þurft hefur. Það er hins vegar ekkert hlaup-
ið að því að skipta um kerfi eins og sumir hafa
kallað eftir og það tekur einhver ár þannig að hver
sem þróunin verður munum við halda áfram með
Sögukerfið í að minnsta kosti nokkur ár í viðbót."
Sigurður nefnir tvennt sérstaklega sem gerir
Sögukerfið óhentugt í notkun. „Inni á sjúkrahús-
unum eru mörg kerfi í gangi þar sem læknar skrá
upplýsingar um sjúklinga, sjúkraskrárupplýs-
ingar, aðgerðalýsingar, lyfjafyrirmæli og fleira og
hugmyndin er sú að Sagan hafi tengsl við öll hin
kerfin og læknirinn geti nálgast allar þessar upp-
lýsingar í gegnum Sögu. Þessi tengsl eru greinilega
mjög erfið tæknilega séð og fyrir lækni sem vill
fá greinargott yfirlit yfir rartnsóknamiðurstöður,
röntgenmyndir, hjartalínurit, þá þarf að fara úr
einu kerfinu í annað því Sagan ræður ekki við að
tengja þetta saman. Þetta er einfaldlega ekki eins
gott og menn vita að þetta getur verið, þetta er
tæknilegur galli sem hefur verið leystur annars
staðar og því ergilegt að ekki skuli vera hægt að
leysa hann hér. í öðru lagi þá er skráningin á hjúkr-
uninni ekki enn komin inn í Sögukerfið og það sér
það auðvitað hver maður hversu mikilvægt það er
að hafa þetta saman. Hjúkrunarskrárnar eru enn
að miklu leyti skráðar á pappír og við emm því að
vinna með bæði pappírsskrár og tölvuskrár sem
eru síðan ekki aðgengilegar í gegnum eitt kerfi.
Þessar hindranir verður að fjarlægja svo hægt sé að
þróa sjúkraskrárkerfið eðlilega."
Loks nefnir Sigurður að lagaumhverfið sé lækn-
um fremur andsnúið hvað varðar aðgang að upp-
lýsingum um sjúklinga. „Það er til dæmis mjög
flókið að nálgast upplýsingar á milli stofnana þar
sem lögin heimila ekki rafrænan aðgang lækna að
upplýsingum á öðrum stofnunum. Þessar upplýs-
ingar þurfa í dag að fara á milli lækna í formi skrif-
aðs læknabréfs. Vonandi breytist þetta með nýjum
lögum um sjúkraskrá sem eru í smíðum. Það er
mikilvægt að hafa í huga að heildstæð rafræn
sjúkraskrá er fyrst og fremst vinnutæki fyrir lækna
og aðra heilbrigðisstarfsmenn til hagsbóta fyrir
sjúklinginn. Eftir því sem sjúkraskráin er heild-
stæðari, aðgengilegri og öruggari verður hún betra
vinnutæki fyrir okkur lækna og tryggir að hægt
sé að veita sjúklingum bestu mögulegu meðferð.
Um leið verðum við að umgangast sjúkraskrána af
fyllstu virðingu fyrir persónuréttindum sjúklings-
ins og öryggismál verða að vera í fullkomnu lagi.
Það er ekki hægt að veita neinn afslátt af því ef
almenningur á að fallast á að taka þátt í þessu og
leyfa aðgang að persónulegum upplýsingum. Við
megum reyndar ekki gleyma því að þessar upp-
lýsingar hafa verið skráðar um árabil á pappír og
eru til staðar þó þær séu dreifðar og misjafnlega
aðgengilegar. Heildstæð rafræn sjúkraskrá heldur
utan um þessar upplýsingar og veitir betri yfirsýn
og hraðari aðgang til hagsbóta fyrir sjúklinginn og
læknana sem annast hann."
404 LÆKNAblaðið 2008/94