Þjóðlíf - 01.06.1987, Síða 12

E R L E N T
Daginn eftir, þann 5. júlí, birtir Morgun-
blaðið stórfrétt um málið undir fyrirsögninni
Gestir íslendinga svívirtir af kommúnista-
bullum. Blaðið skýrir frá því með sýnilegri
vandlætingu, að „kommúnistasprautur" hafi
málað fyrrnefnt Þýskalandsníð á hafnar-
garðinn auk tveggja húsa við höfnina og
gjárvegginn við Oxarárfoss. Jafnframt er
minnst á áðurnefnd „óþverrarit með níði um
Þjóðvena", sem hafi fundist í bílum gest-
anna. I blaðinu segir að gestunum hafi
gramist þetta — og reyndar ekki þeim
einum:
„En öllum góðum íslendingum gramdist
þetta engu að síður. Hér er um að ræða
alvarleg mistök við móttöku vinveittra
ferðamanna. Vér vitum, að hinn siðspillti
þorparalýður, sem sver sig undir þorpara-
merki kommúnismans, svífst einskis til að
svívirða foringja Þýskalands."
VEISLA UM BORÐ. Um kvöldið er hópi
fyrirmenna úr íslensku þjóðlífi boðið um
borð í Milwaukee og haldið veglegt teiti.
Meðal þeirra sem þar flytja ávörp eru þrír
íslendingar. Það eru þeir Pétur Halldórsson
borgarstjóri Reykjavíkur, Vigfús Einarsson
fulltrúi landsstjórnarinnar og dr. Alexander
Jóhannesson prófessor.
Borgarstjóri byrjaði á því að afsaka þær
köldu kveðjur sem gestirnir hafi fengið og
fullvissar viðstadda um að allir íbúar
Reykjavíkur fordæmi slíkt háttalag. Hann
þakkar gestgjöfum gott boð og segist vona,
að þessi kvöldstund verði til þess að treysta
enn þau vináttubönd, sem séu milli íslend-
inga og Þjóðverja. Fulltrúi landsstjórnarinn-
ar hefur jafnframt yfir almenn kurteisisorð
og óskar gestunum ánægjulegrar dvalar á
íslandi. Að loknum ávörpum nokkurra
Þjóðverja tekur dr. Alexander Jóhannesson
til máls. Það er ekki orðum aukið, sem
Kuckelsberg segir í reisubók sinni, að ræða
Alexanders hafi verið „gagntekin af einlægri
ást á Þýskalandi“. f upphafi máls fer dr.
Alexander mörgum orðum um germanskan
skyldleika þjóðanna tveggja. Hann bendir
á, að það séu ekki einungis blóðböndin sem
tengja íslendinga og Þjóðverja, heldur einn-
ig sameiginleg menningarverðmæti, skyldar
tungur og djúpstæð vinátta, auk þess sem
þjóðirnar séu vel upplýstar hvor um aðra,
þrátt fyrir þá fjarlægð sem á milli ber. Því
næst fjallar hann ítarlega um samspil þýskra
og íslenskra bókmennta að fornu og nýju,
auk þess sem hann rómar hinn mikla áhuga
þýskra fræðimanna á íslenskri bókmenn-
ingu. Dr. Alexander lýkur ræðu sinni með
eftirfarandi hugleiðingu:
„Við viljum halda vináttu við allar þjóðir.
Það kemur hins vegar ekki í veg fyrir að við
fylgjumst af miklum áhuga með þeim at-
burðum, sem hafa orðið í Þýskalandi á síð-
ustu árum. Við höfum orðið vitni að því,
hvernig samhent þjóð hefur hrist af sér alla
hlekki, hvernig hið nýja Þriðja ríki hefur
risið úr öskunni líkt og fuglinn Fönix, hvern-
ig þýska ríkið hefur náð að verða samheldn-
ara en nokkru sinni fyrr og horfa sterkt og
óbilgjarnt til framtíðarinnar. Þýski örninn
sem hefur sig yfir ár og dali, er tákn hinnar
þýsku hetjulundar. Megi hann svífa sem
hæst! Megi framtíð Þýskalands verða jafn
glæst og hin mikilfenglega fortíð þess og
megi það ávallt lúta stjórn manna á borð við
Adolf Hitler! í þeim anda vil ég biðja landa
mína að hrópa fjórfalt húrra fyrir Þýska-
landi og foringja þess, Adolf Hitler!“
Að lokinni þessari þrumandi tölu eru
gestirnir djúpt snortnir, ekki síst þegar fs-
lendingarnir rísa úr sætum og láta húrra-
hrópin enduróma stafnanna á milli. Það
eykur síðan enn á áhrifamátt þessarar stund-
ar, þegar viðstaddir hlýða á þýska þjóðsöng-
inn Deutschland, Deutschland úber alles.
Því er svo við að bæta, að Kuckelsberg lýkur
frásögn sinni af þessu kvöldi með þeim orð-
um, að það hafi verið langt liðið nætur,
þegar síðustu Islendingarnir hurfu frá borði.
enda virðast hinir þýsku gestgjafar hafa ver-
ið ósparir á ölið.
DJÚP HUGHRIF. Hér er ekki ástæða til
að tíunda frekar þær hástemmdu lýsingar,
sem finna má í reisubók Kuckelsbergs um
ferðalög hinna þýsku gesta um landið. Þeir
virðast að vonum hafa orðið fyrir dýpstum
hughrifum af heimsókn sinni til Þingvalla,
enda skipaði sá staður sérstakan sess í vit-
und þeirra. Fyrrnefndur norrænufræðingur.
Bernhard Kummer, gekk jafnvel svo langt
að líkja þessum forna þingstað íslendinga á
Öxarárbökkum við sjálfa Núrnberg, háborg
nasismans, þar sem hin víðfrægu flokksþing
nasista voru haldin með pompi og pragt.
Að lokinni tveggja daga viðdvöl í Reykja-
vík sigldi skipið norður fyrir land og farþeg-
ar eyddu einum degi á Akureyri. Að því
búnu var siglt til hafs og stefnan tekin a
Noreg, þar sem norðurfarar eyddu fáeinum
dögum á heimaslóðum Péturs Gauts.
HINN PÓLITÍSKI ÞANKAGANGUR-
Á leiðinni til Noregs hélt norrænufræðingur-
inn Bernhard Kummer forvitnilega tölu, þaf
sem hann dró saman þá reynslu sem hann
taldi að ferðalangarnir færu með frá íslandi-
Þetta erindi Kummers er merkilegt fyrir þa
sök, að þar dregur höfundur saman kjarn-
ann í íslandsdaðri Þjóðverja á þessum árum
og reifar í stuttu máli þann pólitíska þanka-
gang, sem undir bjó.
f fyrsta lagi víkur Kummer að skýlausr:
tryggð íslenskra bænda og alúð þeirra við
fósturmoldina, sem hann segir vera fyrir-
mynd þess nýja álits sem bændur njóti 1
Þýskalandi nasismans. í öðru lagi ræðU
hann um svonefndan germanskan vopna-
heiður, sem finna megi stað í forníslenskum
hetjukvæðum og sé hinn eiginlegi undanfaö
hugmyndar þýskra nasista um hermennsku-
Þessu til viðbótar getur hann þeirrar siðgæð-
isvitundar, sem hafi sameinað íslensku þjóð-
ina frá fornu fari, en af þeirri samheldm
segir hann Þjóðverja margt geta lært. Sömu-
leiðis heldur Kummer því fram, að hm
þýska foringjahugmynd sé að upplagi nor-
rænnar ættar og komi fram í hetjukvæðum
og íslendingasögum. Að lokum minnis'
hann á forn trúarbrögð íslendinga, sem
hann telur að hafi verið undirrót þess glæsta
lífs sem þjóðin lifði á söguöld og bendir á að
kristnitakan hafi markað upphaf andlegrat
hnignunar á íslandi. Þetta atriði lítur hann a
sem mikilvægt vopn í baráttu þýskra nasist3
við kristindóminn og áhrif hans í þýsku
þjóðlífi.
Það var að vonum gerður góður rómur ao
máli Kummers sem klykkti út með því ae
brýna fyrir mönnum, að þegar þeir kæmu U
Noregs skyldu þeir minnast þess, að þaðaf
væru forfeður íslendinga upp runnir. Heim'
sóknin til Noregs væri því til þess fallin a
veita mönnum enn fyllri skilning á þelp1
jarðvegi, sem hinn útvaldi norræn-ger'
manski stofn væri sprottinn úr.
■ Arthúr Björgvin Bollason
12