Þjóðlíf - 01.01.1990, Qupperneq 12

INNLENT
ÁNÆGJA OG GLEÐI
STÆRSTIVINNINGURINN
„Stutt en jákvæð reynsla okkar í Foss-
vogsskóla af einsetnum skóla hefur
fullvissað okkur um að við séum á réttri
braut. Breytingin gerði m.a. það að
verkum að nú getum við boðið yngstu
börnunum upp á mun fjölbreyttara
nám heldur en við gátum áður, s.s.
handmennt, myndmennt, tónmennt og
leikfimi. Hvernig svo þessi breyting
skilar sér seinna meir á eftir að koma í
ljós. Ég ætla að vona að það skili sér í
betur undirbúnum þegnum og glaðara
fólki. í augnablikinu þá fínnst mér þó
stærsti vinningurinn af þessu öllu sam-
an sú gleði og ánægja sem ég verð var
við hjá sex ára krökkunum“, sagði Kári
Arnórsson skólastjóri í samtali við
Þjóðlíf, en í Fossvogsskóla er nú verið
að gera tilraun með einsetinn skóla.
— Hér er um að ræða samstarfsverk-
efni milli Fossvogsskóla og Mennta-
málaráðuneytisins sem mun standa í
þrjú ár. Eftir tvö ár teljum við að hægt
verði að hafa skóladaginn hjá yngstu
börnunum sex tíma á dag og sjö tíma hjá
eldri börnunum.
— Breytingin felst fyrst og fremst í
því að nú byrja öll börnin fyrir hádegi og
hjá yngstu börnunum hefur jafnframt
verið boðið upp á lengri skóladag. Þeim
er nú boðið upp á 25 stundir á viku og á
næsta ári er ætlunin að auka líka við
skólatíma eldri barnanna. Yngstu börn-
in eru í skólanum til klukkan hálf eitt
alla daga en elstu börnin til rúmlega tvö,
en þá er skólatímanum hér að fullu lok-
ið. Krakkarnir hafa nesti með sér í skól-
ann en geta einnig fengið ýmsar mjólk-
urvörur hér á staðnum. Aðstaðan sem
við bjóðum börnunum að matast við er
hins vegar ekki nægjanlega góð, alla
vega ekki ef málsverðurinn ætti að verða
í eitthvað stærra formi.
— Kostirnir við einsetinn skóla eru
margir. Þannig er t.d. fyrri hluti dagsins
mun betri námstími fyrir börnin enda
óþreytt þá og betur upplögð. Fyrir vikið
verður námsárangurinn meiri. Við-
brögðin frá foreldrunum hafa einnig
verið mjög jákvæð, því með þessu fyrir-
komulagi gefst þeim betra tækifæri til að
stunda vinnu utan heimilisins án þess að
hafa eilífar áhyggjur af börnunum. Áður
en þetta fyrirkomulag var tekið upp
neyddust margir foreldrar í hverfmu til
að leita til annarra skóla með börnin, t.d.
einkaskóla sem eru í stakk búnir til að
taka við börnunum á morgnana og hafa
þau í lengri tíma en við gátum.
— Skólana hefur tilfmnanlega skort
tíma til að geta sinnt þeim auknu kröfum
sem til hans hefur verið beint. Krafan
um að skólinn auki afskipti sín af upp-
eldinu, sinni umferðar- og fíkniefna-
fræðslu og fl. hefur aukist jafnt og þétt á
undanförnum árum. Til að sinna þessu
hefur skólinn þurft að taka af tímum
sem ella væri varið í móðurmálsfræðslu,
samfélagsgreinar og þess háttar grund-
vallargreinar. Skólarnir hafa verið að
virðist hafa samúð með þeim stjórnmála-
mönnum sem tala gegn þessum svokallaða
ekknaskatti, alla vega fá þeir mörg vin-
sældarstig í skoðanakönnunum, en það
virðist ekki eins til vinsælda fallið að berj-
ast fyrir börnin. Það er eins og þjóðin
skorti vilja til að standa með börnunum.
Þau eiga sér í raun og veru afskaplega fáa
málsvara í þjóðfélaginu, jafnvel foreldr-
arnir virðast ekki hafa uppurð í sér til að
taka málstað þeirra. Þeir taka öllu þegj-
andi og hljóðalaust og muldra kannski
eitthvað út í horni í besta falli.
fbeldi unglinga á götum Reykjavík-
ur, sem hefur aukist gríðarlega á
undanförnum misserum, er ein afleiðing-
in af því sinnuleysi sem börnin búa við.
Það hefur verið mikið rætt um þessi mál að
undanförnu, en því miður virðast afskap-
lega fáir gera sér grein fyrir eðli vandans.
Borgaryfirvöld með Sigurjón Pétursson
og Magnús L. Sveinsson í fararbroddi
telja að lausnin felist í að fjölga í lögreglu-
liði borgarinnar, og í umræðum í borgar-
ráði mátti jafnvel heyra þá skoðun að það
væri brýnt að borgin tæki á ný yfir lög-
gæslumál borgarinnar, — rétt eins og lög-
reglan eigi að kenna börnum að hætta að
drekka. Auðvitað er nauðsynlegt að hafa
lögreglu, en halda menn virkilega að hún
geti læknað meinsemdina? Ég varð af-
skaplega reið yfir þessum málflutningi því
hann bar vott um skilningsleysi. Á vörum
mínum brennur nú sú spurning hvort
borgaryfirvöldum hafi ekki dottið í hug að
það skorti eitthvað annað en brynjaðar
lögreglusveitir í þessa borg. Hefur engum
dottið í hug að ástæðan fyrir því að börnin
haga sér svona sé sú að borgin hafi ekki
sinnt börnunum nægjanlega vel? Þetta var
óábyrgt tal og undarlegt að þeir skyldu
ekki sjá að borgin þyrfti að bæta þjónustu
sína við börnin, s.s. með fjölgun félags-
miðstöðva og betri skólum.
— Mín reynsla af unglingum er sú að
þeir séu bestu manneskjur og vilji lifa og
umgangast fullorðna fólkið. Það er mikill
misskilningur að unglingarnir vilji vera í
einhverjum sér andfélagslegum heimi.
Þetta er bara tilbúið vandamál hjá þeim
sem nenna ekki að umgangast þá.
— Eina leiðin til að koma í veg fyrir
þetta aukna ofbeldi er að komast fyrir
meinsemdina. Og helsta meinsemdin er
að þessi börn hafa ekki fengið nógu mikið
atlæti, en ekki liðsskortur í lögreglunni.
Þau þarfnast umhyggju og ástúðar, þau
þurfa að finna að einhverjum þyki vænt
um þau. Mörg þeirra barna sem nú eru að
vaxa úr grasi hafa farið á mis við þetta og
eru því að lenda í vandræðum. Þessi börn
eru óhugnanlega mörg og þetta er alltaf að
versna. Það er t.d. áberandi að sex ára
börnin, sem nú eru að hefja skólagöngu,
eru mun erfiðari en áður var. Yngstu
börnin eru svo óuppalin og erfið að það
liggur við að kennarar veigri sér við að
kenna þeim, en áður þótti það mjög eftir-
sótt. Og það segir sig sjálft að þegar þau
eru svona erfið þegar þau eru þetta lítil þá
verður nánast útilokað að byggja á þeim
grunni.
— Að mínu mati geta stjórnvöld ekki
hundsað kröfu foreldra um einkaskóla
með góðri samvisku nema þau ætli sér að
vinna nú þegar skipulega að nauðsynleg-
um úrbótum í almenna skólakerfmu. Og
það er ekki eingöngu efnameira fólkið sem
setur fram þessar kröfur því án nokkurs
vafa er fjöldi foreldra reiðubúinn til að
borga skólagjöld af takmörkuðum tekjum
með því að spara enn frekar í heimilis-
rekstrinum í stað þess að senda börn í
skóla þar sem þeirra bíður andlegt tjón.
Það fer ekki endilega saman að vilja börn-
unum sínum vel og eiga mikla peninga.
afnt stjórnmálamenn sem aðrir verða
að gera sér grein fyrir hver sé mikil-
vægasti atvinnuvegur þjóðarinnar og
hvert sé brýnasta úrlausnarefnið. Lenging
skóladagsins og samfelldur, einsetinn
skóli ætti að hafa algjöran forgang í þjóð-
félaginu. Ég vil sjá skólann verða grósku-
miðstöð og það ekki seinna en nú þegar.
Og mín vegna má eitthvað af þessu kosta
eitthvað. Það er svo mikið gott til í börn-
um að mér finnst það algjör synd hvernig
er farið með þau. Mér finnst þetta allt vera
fullorðna fólkinu að kenna. Það er hægt að
drepa og eyðileggja fallegustu frjóanga og
plöntur og skemma allt ef maður er ekki
nærgætinn og sýnir umhyggju og gerir
eitthvað fyrir það. Þetta er vanræksla.
0
12 ÞJÓÐLÍF