Þjóðlíf - 01.01.1990, Síða 67

Þjóðlíf - 01.01.1990, Síða 67
Islensk náttúra er v/ða fábreytt og snauð en auður hennar er fegurð og hreinleiki. Kísilsýra vinnur gegn surs regns Margir binda vonir við nýtt efni sem gæti komið að not- um í baráttunni við súrt regn, sem mengað hefur vötn og valdið fiskidauða. Kísilsýra er efnið. Súrt regn hefur eytt lífi í þúsundum vatna í Evrópu og víðar. Reynt hefur verið að bjarga fiski í vötnunum með því að bera kalk í þau en það hefur borið lítinn árangur og reynst skammvinn lausn. Nú hefur fundist ný aðferð sem virðist ætla að koma að tals- verðum notum í baráttunni. Hún felst í því að bæta kísil- sýru í vömin í stað kalks. Þetta virðist alveg út í hött, að vinna gegn áhrifum sýru með því að bæta við annarri sýru! Skýringin á þessu er sú að það er í raun ekki sýran sjálf í súra regninu sem eyðir fiski- lífi vatnanna heldur er það ál sem skolast úr jarðveginum fyrir tilstilli súrs regns og hafn- ar í vötnunum. Álið sest í tálkn fiskanna, dregur úr súrefnis- upptöku og fiskarnir kafna. I tilraun sem gerð var á Eng- landi var laxi sleppt í ker með vatni sem hafði sömu efnasam- setningu og ríkir í dauðum vötnum. Laxinn drapst allur nær samstundis. Því næst var kísilsýru bætt í kerin og laxi sleppt í þau. Hann synti þar um við hestaheilsu og kenndi sér einskis meins. Líkleg skýring á þessu er sú að kísilsýran bindur álið áður en það nær að setjast í tálknin. Næstu skref verða þau að kanna hve mikið af kísilsýru þarf að setja í dauð vötn til að endurreisa fiskistofna og hvort þetta muni reynast auðveldari, Helmingur jarðarbúa sækir eldsneyti í skóga og kjarr, og með aukinni fólksfjölgun hef- ur gengið á skógana og land- eyðing orðið sem aldrei fyrr. Nokkrar vonir standa til þess að sívaxandi þörf fyrir eldsneyti megi a.m.k. að nokkru leyti uppfylla með því að rækta í þessu skyni fljót- sprottnar trjátegundir. Menn líta nú hýru auga tröllatré (Eucalyptus) frá Ástralíu. Sumar tegundir þessarar ætt- kvíslar eru afar fljótsprottnar Nú hefur verið fundinn upp kúlupenni sem á væntanlega eftir að stytta blindum stund- ir. Hann smitar sérstöku bleki sem er með örsmáar agnir í þykkni. Þegar skrifað er með pennanum myndar hann upp- ódýrari og varanlegri lausn en að kalka vötnin eða að stemma stigu við menguninni. Síðast- nefnda lausnin er augljóslega æskilegust en hún er seinvirk og erfið því hún krefst fjöl- þjóðlegs átaks og samvinnu. og þrífast víða með ágætum, jafnvel í rýru og þurru landi. Þau ná allt að 30 m hæð á átta árum og af einum hektara skógar má fá 150 rúmmetra af brenni. Að auki má vinna úr timbrinu olíur til iðnaðar. Þessi tré hafa jafnframt reynst góð vörn gegn jarðvegs- eyðingu því að rótarkerfi þeirra veldur því að regnvatn rennur síður brott á yfirborði en hripar niður í jarðveginn og eykur grósku plantna. hleypta, varanlega stafi og blindir geta lesið þá eins og um venjulegt blindraletur væri að ræða. Uppfinningamaðurinn er franskur kennari og blindir menn sem hafa reynt pennann hafa tekið honum fagnandi. Vitaskuldir í ferð Voyagers 2. um sólk- erfið uppgötvuðust m.a. tíu ný tungl Úranusar. Þau hafa nú hlotið nöfn sem fengin eru úr verkum Shakespeares og Popes. þau heita Puck, Portía, Jú- líetta, Kressída, Rósalind, Belinda, Desdemóna, Kor- delía, Ófelía og Bíanka. ★★ Flóðhesturinn er nánasti ættingi hvala á landi. Talið er að þróunarleiðir þessara ættingja hafi skilist fyrir um 60 milljónum ára. ★★ Venjulegt matarsalt, nat- ríumklóríð, er mikilvæg- asta saltið í höfunum. Auk þess finnast 53 önnur sölt í sjó en þau eru öll í miklu minni mæli. ★★ Þegar kondór hefur tekið flugið getur hann svifið allt að 100 km án þess að blaka vængjum. 0 Nýr orkugjafi fyrir fátækar þjóðir Kúlupenni sem skrifar blindraletur ÞJÓÐLÍF 67

x

Þjóðlíf

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðlíf
https://timarit.is/publication/1099

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.