Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2008, Blaðsíða 31

XVIII. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
FYLGIRIT 57
mikilvægar í myndun og virkni IS. Auk þess varpa þær ljósi á
áður óþekkta bælivirkni anti-TNFa.
V 11 Lungnastarfsemi sjúklinga með sóragigt
Jónas G. Einarsson1'4, Björn Guðbjömsson1'2, Þorvarður Jón Löve1-5, Pétur
H. Hannesson3, Kristín Bára Jörundsdóttir4, Gunnar Guðmundsson4
'Gigtardeild, ^rannsóknarstofu í gigtarsjúkdómum, 3myndgreiningasviði,
4lungnadeild Landspítala, 5Brigham and Women's Hospital, Harvard
University, Boston
jonasge@landspitali. is
Inngangur: Sóragigt er langvinnur liðbólgusjúkdómur sam-
hliða húðsjúkdómnum sóra. Vel þekkt eru tengsl milli ýmissa
gigtsjúkdóma við lungnasjúkdóma og þá sérstaklega sjúkdóma
í millivef lungna. Fáar rannsóknir hafa verið gerðar þar sem
lungnastarfsemi er skoðuð með kerfisbundnum hætti hjá
sjúklingum með sóragigt, en einstökum tilfellum hefur verið
lýst af millivefssjúkdómum í lungum í tengslum við sóragigt, en
þá oft í tengslum við methótrexatmeðferð. Ein rannsókn hefur
þó bent til þess að ónæmiskerfi sóragigtarsjúklinga sé virkjað í
lungum. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna hvort greina
megi merki um breytingar á lungnastarfsemi hjá einstaklingum
með sóragigt.
Efniviður og aðferðir: Einstaklingar með staðfesta sóragigt eru
valdir af handahófi úr gagnagrunni nýlegrar faraldsfræðirann-
sóknar um sóragigt á Island. Þátttakendur svöruðu stöðluðum
spurningalista um lungnaeinkenni, gengust undir öndunarpróf
og háskerputölvusneiðmyndatöku af lungum. Einnig voru
bólguþættirnir IL-6 og hs-CRP í blóði mældir.
Niðurstöður: Skoðaðir voru 16 einstaklingar, níu konur og sjö
karlar. Meðalaldur var 59 ár (46-70). Átta þátttakendur voru
einkennalausir frá lungum, en átta með væg lungnaeinkenni.
Enginn þátttakandi reyndist hafa herpu eða uppfylla skilyrði
fyrir teppu samkvæmt lvmgnamælingu, hins vegar höfðu þrír
af 16 skert loftskipti með lækkuðu DLCO-gildi (<80%). Tveir
sjúklingar voru með merki um vægan millivefslungnasjúkdóm
á háskerpu tölvusneiðmynd. Sex sjúklingar höfðu sögu um
methótrexatnotkun en enginn af þessum sjúklingum var með
skerðingu á loftskiptum.
Ályktanir: Sjúklingar með sóragigt geta haft skerðingu á lungna-
starfsemi. Hvort þetta tengist lyfjameðferð eða sjúkdómnum
sjálfum er óvíst. Klínísk þýðing þessara breytinga þarfnast ít-
arlegri rannsókna.
V 12 Ættgengi sóragigtar er sterk í fjóra ættliði
Ari Kárason1, Þorvarður Jón Löve2, Bjöm Guðbjömsson3
'fslenskri erfðagreiningu, 2Brigham and Women's Hospital, Harvard
University, Boston, 3rannsóknarstofu í gigtarsjúkdómum, Landspítala
bjorngu@landspitali. is
Inngangur: Sóragigt hefur sterka ættarfylgni samkvæmt fyrri
rannsóknum, en þessar rannsóknir hafa þær takmarkanir að
byggja á sjúkrahúsþýði eða eingöngu á fyrstu gráðu ættingjum
og algengi sóragigtar í bakgrunnsþýði hefur oft verið óþekkt.
Eingöngu ein tvíburarannsókn hefur verið birt um algengi
sóragigtar.
Efniviður og aðferðir: I fyrri rannsókn okkar (1) um algengi
sóragigtar hér á landi greindum við 220 einstaklinga búsetta
í Reykjavík. Nafnalistinn var kóðaður og samkeyrður við
Islendingabók. Þannig var reiknað áhættuhlutfall (risk ratio,
RR) fyrir ættingja að hafa sóragigt og unnt var að reikna fjöl-
skyldustuðul (kinship coefficient, KC). Fyrir hvert sjúkdóms-
tilfelli af sóragigt voru valdir 1000 samanburðareinstaklingar úr
íslendingabók þegar áhættuhlutfall var reiknað og 100.000 ein-
staklingar þegar fjölskyldustuðull var reiknaður.
Niðurstöður: Fyrstu til fjórðu gráðu ættingjar einstaklinga
með sóragigt höfðu marktækt hækkaða hlutfallsáhættu á
sóragigt eða 39; 12; 3,6 og 2,3, (öll p-gildi <0,0001), en fimmtu
gráðu ættingjar þessara 220 einstaklinga með sóragigt höfðu
lága hlutfallsáhættu á að hafa sjálfir sóragigt eða 1,2 (p=0,236).
Fjölskyldustuðull staðfesti þessi fjölskyldutengsl með marktæk-
um KC-gildum; 5,0; 3,4; 1,7; 1,3; 1,0; 0,8 og 0,7 fyrir sjö meiósur
(öll p-gildi <0,0001).
Ályktanir: Einstaklingar með sóragigt eru marktækt skyldari
hver öðrum en almenningur í landinu. Þetta er í samræmi við
fyrri rannsóknir, en þessi rannsókn er sérstök bæði með tilliti
til fjölda viðmiðunartilfella og umfangs ættfræðiupplýsinga.
Niðurstöðumar benda til að fleiri en einn erfðaþáttur hafi hlut-
verk í meingerð sóragigtar og/eða óþekktur umhverfisþáttur
hafi mikilvægt hlutverk í myndun sóragigtar.
Heimildir
1. Löve ÞJ, Guðbjömsson Br Guðjónsson JE, Valdimarsson H. Psoriatic Arthritis
in Reykjavik, Iceland: Prevalence, Demographics, and Disease Course. J
Rheumatol 2007; 34: 2082-8.
V 13 Hodgkins eitilfrumukrabbamein á íslandi, klínísk og
meinafræðileg rannsókn
Hallgerður Lind Kristjánsdóttir1, Brynjar Viðarsson1, Friðbjöm
Sigurðsson1, Bjami A. Agnarsson2-3
’Lyflæknasviði, 2meinafræðideild Landspítala, 3læknadeild HÍ
hallglk@landspitali. is
Inngangur: Tíðni Hodgkins eitilfrumukrabbameins (HE) er
0,7 af 100 greindum krabbameinum á íslandi. Meðferðin hefur
þróast mikið á undanförnum áratugum og er sjúkdómurinn
nánast læknanlegur í dag.
Efniviður og aðferðir: Markmið rannsóknarinnar er að taka
saman upplýsingar um alla sjúklinga sem greindust með HE á
íslandi á árunum 1990-2005 og bera saman við erlendar rann-
sóknir, sjá hvernig þróunin hefur orðið í tíðni, meðferð og lifun á
þessum árum auk þess sem fylgni ákveðinna breytna við horfur
er könnuð. Safnað er upplýsingum úr sjúkraskrám um ýmsa
klíníska þætti, niðurstöður rannsókna, greiningaraðferðir, með-
ferð, endurkomu sjúkdómsins og lifun. Vefjasneiðar eru skoð-
aðar og litaðar með microarray-tækni fyrir ýmsum mótefnum.
Könnuð er hugsanleg ættlægni sjúkdómsins á íslandi.
Niðurstöður og ályktanir: Eitt hundrað og sex einstaklingar
greindust með HE á þessu 16 ára tímabili. Aldur sjúklingaima
LÆKNAblaðið 2008/94 31