Fréttatíminn - 17.04.2015, Side 37

Um leið og fyrstu frönsku jarðarberin
og kirsuber vorsins koma og fyrsti asp-
asinn þá springa borð grænmetissal-
anna út í vorsins fögnuði og tilbeiðslu.
Og verðið rýkur upp. Það er ekki nema
fyrir sterkefnað fólk að borða vorið,
fyrst á vorin. Mynd Alda Lóa
trénaðir. Ef svo er þá er ekkert annað
að gera en að bíða í viku. Reyna þá
aftur og ef aspasinn lítur þá betur út
skal hlaupið með hann heim, hýð-
ið skrælt með grænmetisskrælara,
tveimur sentímetrum eða svo frá
krónublöðunum og niður að enda
stilksins. Ekki fara of varlega, þið
viljið losna við allt sem hefur trénað
svo eftir sitji aðeins það sem verður
dúnmjúkt eftir suðu. Aspasinn eldast
líka jafnar ef neðri hlutinn er þynnt-
ur. Þegar þið hafið skrælt skulið þið
taka utan um stilkendann með ann-
arri hendi og um spergilinn, aðeins
fyrir neðan krónuna, með hinni og
brjóta stilkinn. Hann brotnar akk-
úrat á réttum stað; þar sem hann er
of trénaður til að vera góður.
Kannski á einhver aspaspott, en
líklega fáir. Þetta eru háir mjóir
pottar, aspasinn er settur í upp á
rönd í þá svo stilkarnir séu í sjóð-
andi vatni en krónan gufusoðni.
Vandinn við aspas er nefnilega að
krónurnar þurfa minni suðu en
stilkarnir. Fyrir okkur hin er best
að sjóða aspas í pönnu með brún-
um. Þið getið sett afskurðinn undir
krónurnar svo þær standi eilítið upp
úr sjóðandi vel söltu vatninu. Það
má líka nota kartöflur til að lyfta
undir krónurnar og annað hvort
borða þær með aspasinum eða nota
seinna í kartöflusalat (það mun
hafa keim af aspas). Önnur leið er
að binda aspasinn saman í búnt og
skorða hann með einhverjum hætti
í háum potti þannig að krónurnar
standi upp úr sjóðandi vatninu.
Það tekur um 20 mínútur að sjóða
þykkan aspas og eitthvað skemur
að sjóða þynnri. Notið vel salt vatn.
Jaques Médecin, borgarstjóri Nice
og snilldarkokkur, mælir með að
sjóða aspasinn í hvítvíni styrktu
með lauk, grænmeti og sítrónusafa
en líklega er það ofrausn. En prófið
endilega, ef þið viljið.
Að borða aspas
Þið getið borðað aspas kaldan eða
volgan – ekki sjóðandi heitan. Hann
er bestur frá stofuhita upp í líkams-
hita. Þegar þið hafið soðið aspasinn
skulið þið leggja hann á klæði eða
grind svo vökvinn renni af honum.
Ef aspasinn er of rakur tekur hann
ekki eins vel við sósunni sem þið
berið fram með honum. Eins og í
svo mörgu snýst þetta um að skipta
á vökva; ef aspasinn er vatnssósa
kemst ekkert annað að.
Það er óþarfi að leggja hnífapör
á borðið. Það fer best á því að borða
aspas með fingrunum. Það má hafa
hollandaissósu með aspasnum eða
vinaigrette, majónesu eða bráðið
smör, bræddan ost eða bechamel.
Og gott brauð. Og jafnvel léttsteikt
egg eða linsoðið; helst utan skurn-
ar. Sumir vilja strá eilitlu af ristaðri
brauðmylsnu yfir aspasinn til að fá
smá kröns kröns í áferðina, en ég
get ekki mælt með því.
Ef við byrjum á einfaldari endan-
um þá má bera olívuolíu, hvítvíns-
edik, salt og pipar á borðið og leyfa
hverjum fyrir sig að búa til vinaig-
rette. Þið getið líka gert einfalt vina-
igrette sjálf. Ekki setja þó sinnep eða
neitt bragðsterkt í hana. Þið getið
líka búið til hollandaissósu með app-
elsínusafa. Ef þið eigið blóðappelsín-
ur þá breytir sósan um nafn og heitir
þá maltnesk sósa en ekki hollensk.
Það má líka bræða smjör á pönnu og
hella yfir aspasinn þegar það er við
það brúnast eða hafa skál með majó-
nesu til að dýfa stilkunum í.
Svo má baka aspasinn með par-
mesan osti. Þið setjið aspasinn þá í
eldfast mót, raspið ost yfir og látið
neðst í heitan ofn í fimm mínútur
eða þar til osturinn hefur bráðnað
en ekki grillast. Stillið þar næst
grillið á hæsta hita og raspið meiri
ost rausnarlega yfir aspasinn (þó
ekki yfir krónurnar, leyfið þeim að
standa út úr) og grillið ostinn gull-
inbrúnan undir grillinu.
Aspas er frábær forréttur en hann
getur líka verið stofninn í hádegis-
verði með góðu brauði og salati á
eftir. Þreifið ykkur áfram með elda-
mennsku og framsetningu og finnið
aspasinum viðeigandi stað. Annað
hvort sest hann að í fjölskylduhefð-
unum eða ekki; sumir elska aspas en
öðrum finnst hann alltaf jafn óspenn-
andi; fölur og óljós í bragði. Aspas er
reyndar svo persónubundinn mat-
ur að sumir finna undarlega lykt af
þvaginu eftir að hafa borðað aspas
en aðrir alls ekki. Pælið í því. Þið get-
ið jafnvel rifist um hvort aspas hafi
áhrif á pissulykt eins og þið deilduð
um hvort kjóll var hvítur eða blár. En
þó ekki undir borðum. Það má ekki
tala um piss meðan maður borðar.
Leggðu grunn að
framtíðinni og
Landsbankinn bætir
6.000 krónum við
Þegar fermingarbörn leggja 30.000 krónur eða meira inn á Framtíðargrunn
Landsbankans greiðir bankinn 6.000 króna mótframlag inn á sama reikning.
Þannig viljum við hvetja til sparnaðar.
landsbankinn.is 410 4000Landsbankinn
matartíminn 37 Helgin 17.-19. apríl 2015