Frjáls verslun - 01.10.2011, Side 27

FRJÁLS VERSLUN 10. TBL. 2011 27
En kemurðu viðskiptaheiminum
eitthvað að í sögunum?
Nei, ég held að engin sagan fjalli um
við skipti, en í nokkrum koma stjórn ­
mála menn við sögu. Hins vegar geta dul ­
sálar fræðingar örugglega séð einhverjar
tilvísanir. En þær verða kannski ekki endi­
lega þær sem ég hafði hugsað mér.
Mann grunar stundum að á bak við
sakleysis legar sögur geti leynst ádeila á
einhvern eða einhverja. Er það rétt?
Það er ekkert jafnlíklegt til þess að eyði­
leggja sögur og að höfundurinn fari að
útskýra hvað hann á við. Hver og einn
verður að fá að skilja sög urnar með sínum
hætti.
En eru fyrirmyndir, til dæmis að Halli
Sig urðs syni í fyrstu sögunni? Maður
hefur ákveðnar grunsemdir.
Nokkrir lesendur hafa talið sig þekkja ein ­
hverja ákveðna þar, en ég verð að játa að ég
var að minnsta kosti ekki með neinn þeirra í
huga sem nefnd ir hafa verið við mig.
Hvernig verða svona sögur til? Eru
þær ein göngu hugarfóstur þitt, eða eru
einhverjir at burð ir sem verða kveikjan
að smásögu?
Líklega eru ástæðurnar jafnmargar og
sög urnar. Stundum hef ég gleymt því
hvers vegna ég skrifa eitthvað. Ein sagan
kviknaði þegar Gunnlaugur Þórðarson
hæstaréttarlögmaður lenti í bílslysi og lá
í dái í nokkra daga áður en hann dó. Ég
fór að velta því fyrir mér hvað maður í dái
hugsar. En Gunnlaugur kemur ekkert fyrir
í sögunni.
Nokkrar sögurnar byggjast á sönnum at ­
vik um, en þau eru bara notuð sem umgjörð.
Sög urnar fara svo sínar eigin leiðir.
Sögurnar eru nokkuð ólíkar. Áttu þér
ein hvern uppáhaldshöfund sem þú
leitar að hugmyndum hjá?
Ég á auðvitað marga uppáhaldshöfunda.
Kafka sést bregða fyrir á að minnsta kosti
ein um stað. Í einni af nýjustu sögunum
sem ég skrifaði í haust notaði ég stílbragð
sem ég sá í smásögu eftir Oscar Wilde. Að
öðru leyti eru sögurnar skáldskapur minn,
held ég.
Sumar sögurnar virðast liggja á
mörkum hins raunverulega.
Já, það er rétt. Ég hef svolítið gaman af
slík um æfingum. Annars var ég svo hepp -
inn að mig dreymdi efni tveggja sagna og
þurfti lítið annað að gera en skrifa þær
upp. Önnur er sérstök, hin er frekar venju ­
leg. Vigdís konan mín ætlaði að fara að
leið rétta atriði í annarri sögunni, en ég
bann aði henni það. Sagan var í mínum
draumi en ekki hennar, þannig að ég vissi
hvernig þetta átti að vera, þó að henni
fyndist það ekki geta staðist.
Guð kemur við sögu í nokkrum sögum.
Er hægt að lesa eitthvað út úr því um
hugarfar höfundar?
Guð er reyndar bara beinn þátttakandi í
einni sögu þar sem tekið er viðtal við hann,
en svo kemur bréf frá honum í annarri.
Guð gefur tilefni til skemmtilegra atburða
og hug mynda. En ég er hræddur um að
menn séu litlu nær um trúarskoðanir
mínar eftir að hafa lesið þessar sögur.
Hvenær skrifaðir þú sögurnar?
Sú fyrsta varð til fyrir þrettán árum þegar
frændi minn varð fimmtugur. Svo skrif aði ég
aðra í minningabók annars frænda míns og
vinar þegar hann fyllti hálfa öld fimm árum
síðar. Mér fannst ekki fara illa á því að skrifa
eina þegar ég náði sama áfanga. Nú í
ársbyrjun voru sögurnar orðnar átta, en
ég bætti sex við í ár. Þrjár síðustu sögurnar
eru skrifaðar niður í sept ember síð astliðnum,
en líklega voru þær til að ein hverju leyti í
höfðinu á mér fyrr.
Kattarglottið kemur fyrir í Lísu í Undra­
landi. Eru einhver tengsl í þá bók?
Nei, ekki beint. Þó muna menn, að í Lísu
er talað um það þegar kött urinn hverfur
og ekkert nema glottið er eftir, þá talar Lísa
um að hún hafi oft séð glottlausan kött en
aldrei kattar laust glott. Menn hafa velt því
fyrir sér hvers vegna kötturinn á forsíðunni
glotti ekki. Skýringin er sú að það gerir
kötturinn í sögunni ekki heldur.
Hversu mikil alvara er þér með þessum
sögum?
Þetta er snúin spurning. Ég skrifaði sög ­
urnar að gamni mínu og reyndi að setja
inn sitthvað skemmtilegt sem ég er ekki
viss um að allir átti sig á strax. Smásögur
eiga sér tvennan tilgang: Annars vegar að
segja einhverja sögu og hins vegar að koma
hugmynd eða fléttu á blað. Sumar sögur
eru bara forleikur að endinum. Mér sjálfum
finnst smásögur gott form því að ef manni
leiðist sagan þá eyðir maður ekki miklum
tíma í að lesa eitthvað leiðinlegt. Þetta
mætti margur skáldsagnahöfundurinn hafa
í huga. Ef menn hafa svo gaman af sögunni
líka þá er það bónus.
Guðrún Skúladóttir og Logi Jónsson mættu til leiks.
Áslaug Ottesen og Hörður Sigurgestsson með höfundi.
B e n e d i k t J ó h a n n e s s o n
K a t t a R g l o t t i ðo g f l e i r i s ö g u r
K attaRglottiðo g f l e i r i s ö g u r
KattaRglottið
B
e
n
e
d
ik
t
J
ó
h
a
n
n
e
s
s
o
n
Kattarglottið er fyrsta smásagnasafn Benedikts Jóhannessonar.
Hann hefur um árabil skrifað greinar í blöð og tímarit, en þó
ekkert þessu líkt.Í bókinni eru fimmtán sögur og höfundur fer um víðan völl.
Þekktur pólitíkus slettir ærlega úr klaufunum í New York,
frægur blaðamaður nær að plata Guð almáttugan í viðtal og
dýrin í skóginum hætta að vera vinir.Ýmsar spurningar vakna: Voru Frau Himmerfeldt og Arnaldur
gift bürgerlich? Ná vísindaafrek NÞ eyrum umheimsins eða
verða þau lokuð í fangelsi dásvefnsins um allan aldur? Hvers
vegna er Jesús á rölti um miðbæ Reykjavíkur? Sögurnar eru
glettnar en þó með alvarlegum undirtón. Skil raunveruleika og
ímyndunar eru stundum óljós. Söguhetjur eru bæði venjulegt
fólk og einkennilegt, óþekkt og heimsfrægt. Sumar sögurnar
gerast í Reykjavík samtímans, aðrar á óljósum tíma og óræðum
stöðum. Eitt er þeim sameiginlegt: Þær eru ekki allar þar sem
þær eru séðar.
ISBN 978-9979-9790-6-7
9 789979 979067