Frjáls verslun - 01.10.2011, Side 36

36 FRJÁLS VERSLUN 10. TBL. 2011
Frjáls verslun hefur fengið þekkta ein stakl inga til liðs við sig til að segja í mjög stuttu máli álit
sitt á ýmsu tengdu við skiptum og efnahagslífi í hverju tölu blaði.
umsJÓn: svava JÓnsdÓTTir
Loftur Ólafsson,
sérfræðingur hjá Íslandssjóðum:
Medelsvensson?
ÁLITSGJAFAR FRJÁLSRAR vERSLUNAR
E
itt af hlutverk­
um Seðla­
bankans er
að stunda
rannsóknir
á íslensku efnahagslífi.
Á grundvelli þessara
rannsókna spáir hann
m.a. um framvindu
verðbólgu og þjóð hags ­
stærða. Þessar spár
eru notaðar við vaxta ­
ákvarðanir og aðrar
ráðstafanir Seðlabank­
ans. Því skiptir miklu
að þær séu sæmilega
áreiðanlegar og umfram
allt ekki bjagaðar.
Í útgáfu Seðlabankans,
Peningamálum 2011/3,
eru teknar saman gagn­
legar upplýsingar um
hversu góðar hagspár
Seðlabankans hafa verið.
Þar kemur m.a. í ljós að
Seðlabankinn hef ur árum
saman kerfisbund ið
spáð miklu minni verð ­
bólgu er orðið hefur. Sé
t.d. miðað við tímabilið
frá 2001 er verðbólgunni
fjóra ársfjórð unga fram
í tímann vanspáð sem
nemur að meðaltali 1,6%.
Átta ársfjórðunga fram í
tímann er verðbólgunni
kerfisbundið vanspáð
um 2,8%. Til samanburð ­
ar má geta þess að
árs verðbólgan á þessu
tímabili var um 6% að
jafnaði.“
Ragnar segir að hægur
vandi sé að gera óbjag ­
aðar verðbólguspár fjóra
eða átta ársfjórðunga
fram í tímann. Því sé
ekki óeðlilegt að spurt
sé hvaða tilgangi þessi
kerfis bundna vanspá
gegni. Í framhaldi af
því væri ekki úr vegi
að upplýst yrði hvaða
áhrif, ef þá nokkur,
þessi spáskekkja hafi
haft á efnahagsstjórn á
Íslandi. „Er t.d. hugs an­
legt að fjármálastjórn
hins opinbera hafi verið
eftirlátssamari en ella
á liðnum árum vegna
þessa kerfisbundna und ­
irmats Seðlabankans á
verðbólguhorfum?
Seðlabankinn og stefna
hans á við trúverðu g­
leik a vandamál að etja.
Það hjálpar tæpast upp
á þennan trúverðugleika
að vanspá verðbólgu
kerfi s bundið árum sam­
an.“
EFNAHAGSMÁL
Ragnar Árnason, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands:
vanspá verðbólgu
Hinn knái Jack Welch, fyrr­verandi forstjóri General Electric, sagði einhverju
sinni: „Við leitum logandi ljósi
að mjög alþjóðlegu fólki. Sumir
spjara sig einfaldlega betur í
alþjóðlegu umhverfi. Hollending­
arnir og Svíarnir. Svíinn er þunga­
vigtarmaður á því sviði. Miðað
við stærð státar Svíþjóð líklega
af fleiri góðum stjórnendum en
nokkurt annað land.“
Alþjóðleg sænsk fyrirtæki eru
mjög mörg miðað við hversu
fámennt landið er. Ofan í kaupið
eru þau mörg hver í fararbroddi
á sínu sviði og má þar nefna
Electrolux, Sandvik, Assa Abloy,
Ericsson, Hennez & Mauritz
og IKEA. Í gegnum tíðina hafa
sænskir stjórnendur iðulega
hleypt heimdraganum til að stýra
erlendum dótturfélögum eða er­
l endum fyrirtækjum. Og sænsku
útrásarinnar hefur einnig orðið
vart í þjálfun knattspyrnu liða. Eins
og nærri má geta hafa menn­
ingarleg gildi áhrif á sænskan
stjórnunarstíl. Nefna má sterka
trú á mikilvægi liðsheildarinnar
sem Svíar sjálfir gera grín að með
því að tala um að til sé fatastærð
sem er „extra medium“ og allir
eiga að geta passað í. Svoköll ­
uð valdafjarlægð er einnig lítil,
sem þýðir m.a. að mismunandi
upp runi eða aðstæður fólks verða
ekki til þess að háir sam skiptaleg ir
múrar rísi á milli manna. Jafnframt
má nefna það menn ingarlega ein ­
kenni að geta tekist á við óviss ar
og síbreytilegar aðstæður án þess
að hræðast að allt fari úr böndum.
Þetta er ágætur eigin leiki fyrir
knattspyrnuþjálfara og í síkvikum
heimi fyrirtækjarekstrar og við ­
skipta auðveldar slíkt hugar far
mönnum að takast á við breyting­
ar og tileinka sér nýjar leiðir og
hugsun. Og fara kannski aðrar
leiðir en hinn svokallaði meðal­
maður myndi fara.“
ERLENDI FORSTJÓRINN