Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.02.2007, Page 62

Frjáls verslun - 01.02.2007, Page 62
62 F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 7 F R A M B O Ð I Ð T I L Ö R Y G G I S R Á Ð S I N S - Ýmsir velta því stundum fyrir sér hvort þörf sé lengur á Sam- einuðu þjóðunum og hvort tími þeirra sé ekki liðinn, enda séu þau máttlaus þegar á reyni eins og hafi sýnt sig í Íraksstríð- inu. Hvernig svarar þú svona gagnrýni? „Ég tel mikla þörf á að hafa Sameinuðu þjóð- irnar áfram og sterkari. Hvað annað betra höfum við? Fyrir smá og meðalstór ríki geta SÞ skipt sköpum. Það má sjálfsagt alltaf deila um hversu skilvirkt alþjóðakerfið er. Horn- steinn þess er þó SÞ og sérstofnanir þeirra. En hvað annað betra hafa lítil og meðalstór ríki til að verja hagsmuni sína? Sameinuðu þjóð- irnar leggja áherslu á lög og rétt; að það gildi þjóðaréttur í samskiptum þjóða og að ríki hafi sinn rétt. Það hafa auðvitað verið víða vanda- mál og því miður hefur alþjóðasamfélagið í einstaka tilvikum verið allt of svifaseint, eins og gerðist í Rúanda með hörmulegum afleiðingum.“ - Loftslagsmál - gróðurhúsaáhrif - eru áberandi í alþjóðlegri umræðu. Eru þau ekki að verða einn stærsti málaflokkurinn innan SÞ? „Það hefur orðið bylting í viðhorfi fólks til umhverfismála á síð- ustu árum og þetta er óhemjustór málaflokkur innan Sameinuðu þjóðanna. Umhverfismálin koma auðvitað mjög víða við – og loftslagsbreytingar eru aðeins hluti af vandanum. Mengun almennt er mikið áhyggjuefni, hvort heldur er loftmengun (sbr. Kyoto- samkomulagið), mengun í sjó eða á jörðu. Umfjöllun um þennan málaflokk – umhverfismálin – er stöðugt að verða umfangsmeiri innan SÞ og mikilvægi sjálfbærrar þróunar að verða öllum ljós, þar á meðal hvað varðar fiskveiðar og endurnýjanlega orkugjafa, en þar er Ísland í fararbrodd. En það eru ótal önnur mál sem eru ofarlega á baugi. Ég nefni þar stóraukna friðargæslu, SÞ er nú með 18 friðargæslusveitir vítt og breitt um heiminn. Þetta er mikið og kostnaðarsamt starf og fer vaxandi. Við Íslendingar höfum tekið aukinn þátt í friðargæslu, t.d. á Balkanskaga og í Afganistan. Við leggjum þar og víðar okkar af mörkum. Þróunarsamvinna er og hefur verið umfangsmikill þáttur í starfseminni og þar höfum við Íslendingar lagt lóð á vogarskálarnar – komum mun meira við sögu en áður.“ - Þú varst endurkjörinn einn af fjórum varaforsetum í hinu umfangsmikla efnahags- og félagsmálaráði (ECOSOC) SÞ núna í janúar. Hvaða þýðingu hefur þetta varaforsetasæti haft fyrir okkur Íslendinga? „Þetta er ein af sex aðalstofnunum SÞ og undir hana heyra mörg stór mál, eins og þróunaraðstoð, mannréttindamál, efnahagsmál, jafnréttismál, umhverfismál, vinnumál og áfram mætti telja. Ég hef haft mikla ánægju af að gegna varaformennsku í ráðinu, þetta hefur verið mikil vinna – en mesta þýðingin fyrir okkur Íslendinga er sú að við höfum haft meiri áhrif í ráðinu en ella, auk þess sem sýnileiki okkar hefur verið meiri – sem vonandi kemur sér vel varðandi fram- boð okkar til öryggisráðsins. Ísland var kjörið í ECOSOC 2005-2007 og þar sitja 54 ríki. Áður hefur Ísland setið í ECOSOC 1985-87 og 1997-99.“ - Íslendingar hafa látið að sér kveða í hafréttarmálum á vettvangi SÞ. Er það á þeim vettvangi sem áhrif okkar hafa verið mest hjá stofnuninni? „Þar hafa áhrif Íslands verið mjög mikil. Það er erfitt að kveða upp úr um hvar áhrifa okkar hafi gætt mest í svona samstarfi. En haf- réttarmálin snerta efnahagslega afkomu okkar beint og við höfum þar bein áhrif með stöð- ugri eftirfylgni og baráttu. Ég held að á engan sé hallað þegar ég segi að Hans G. Andersen, sendiherra og raunar fastafulltrú Íslands hér um skeið, hafi á sínum tíma unnið þrekvirki í hafréttarmálum á vettvangi SÞ og haft meiri áhrif í þessum málaflokki en nokkur annar Íslendingur. En vissulega hafa margir aðrir lagt sín lóð á vogarskálina.“ - Sameinuðu þjóðirnar voru stofnaðar árið 1945 í lok seinni heimsstyrjaldarinnar og voru hugsaðar m.a. sem friðarsamtök; að varðveita frið í heiminum og koma í veg fyrir stórátök. Það er varla hægt að segja að þetta markmið hafi tekist. „Það er auðvitað víða ófriðvænlegt í heiminum – og verður e.t.v. á meðan lífsgæðum er jafn misskipt og raun ber vitni. En ég fullyrði að án SÞ hefðu verið fleiri ófriðarblikur á lofti undanfarna áratugi og hver veit hversu miklu verra hefði getað gerst án samtakanna. SÞ hafa unnið gríðarlegt starf í öryggis- og afvopnunarmálum en þar er mikið starf óunnið ennþá. Það hefur vissulega ekki tekist að koma í veg fyrir átök í einstaka löndum, en heimsstyrjaldir hafa ekki verið háðar frá því að SÞ voru stofnaðar og merkir áfangar hafa náðst í mörgum málum. Staða Sameinuðu þjóðanna endurspeglar stöðu í heiminum hverju sinni og samtökin verða aldrei meira en það sem þátttökuríkin koma sér saman um að SÞ skuli vera,“ segir Hjálmar W. Hannesson sendiherra. „Fjárhagsáætlunin fyrir framboðið hljóðar upp á um 400 milljónir króna. Það er sá kostnaður sem fer í aðdragandann og eins við það að sitja í tvö ár í öryggisráðinu.“ Aðalritarar SÞ frá upphafi. Tveir fyrstu voru Norðmaðurinn Tryggve Lie (1946-52) og Svíinn Dag Hammarskjöld (1953-61). Kjör þeirra sýnir þá virðingu sem Norðurlöndin hafa notið innan SÞ.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156

x

Frjáls verslun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.