Frjáls verslun - 01.11.2007, Blaðsíða 41
F R J Á L S V E R S L U N • 1 1 . T B L . 2 0 0 7 41
ársinsMenn Útnefningar í 20 ár
Menn ársins 1989 í atvinnulífinu að mati
Frjálsrar verslunar og Stöðvar 2 höfðu aðeins rekið
fyrirtæki sitt Samherja hf. á Akureyri í sex ár og
voru 35 og 37 ára gamlir er þeir urðu fyrir valinu.
Bræðrasynirnir Þorsteinn Már Baldvinsson,
Þorsteinn Vilhelmsson og Kristján Vilhelmsson
áttu þá um 98% í félaginu að jöfnum hluta
og höfðu gert Samherja að einu öflugasta og
glæsilegasta útgerðarfyrirtæki landsins á sex árum,
byggt það upp úr engu og gert að stórveldi á
íslenskan mælikvarða. Samherji var stofnaður
í Grindavík árið 1972 en rúmum áratug síðar
keyptu frændurnir nær allt hlutafé félagsins og
fluttu það til Akureyrar.
Ævintýrið hófst vorið 1983 þegar þeir keyptu
fyrirtækið og illa farinn ísfiskstogara þess,
Guðstein, sem þá hafði legið lengi aðgerðalaus
og skuldum vafinn. Hann var einn af pólsku
togurunum sem hingað komu og lögðu þeir
frændur fram ítarlegar áætlanir sínar um breytingar
og nauðsynlegar viðgerðir, meðal annars fyrir
Landsbanka Íslands, sem ákvað að veðja á hina
ungu menn og veðsettu þeir húsin sín til þess
að koma togaranum á sjó. Guðsteini var breytt í
frystitogara í Slippstöðinni á Akureyri, fékk nafnið
Akureyrin og hélt til veiða í byrjun desember 1983
eftir kostnaðarsamar breytingar og viðgerðir, og
var sá þriðji í röð íslenskra frystitogara. Þorsteinn
Vilhelmsson, sem hafði verið einn fengsælasti
skipstjóri flotans á Kaldbak frá Akureyri, stóð
í brúnni, bróðir hans Kristján var yfirvélstjóri
og Þorsteinn Már tók að sér reksturinn í
landi. Náði Samherji hf. hagnaði þegar á fyrsta
rekstrarári, árið 1984. Sex árum síðar fólust
umsvif Samherja í útgerð á Akureyrinni, Margréti,
Hjalteyrinni, Hjalteyrinni II og hlutdeild í útgerð
Oddeyrarinnar, en Samherja var þegar getið í
samantekt Frjálsrar verslunar yfir stærstu fyrirtækin
á Íslandi árið 1985.
Þorsteinn Már Baldvinsson var spurður í
forsíðuumfjöllun Frjálsrar verslunar árið 1989
hverju mætti þakka árangur þeirra frændanna.
„Reksturinn á skipunum hefur verið farsæll. Við
höfum verið heppnir og við höfum haft gott
fólk með okkur, valinn mann í hverju rúmi.
Fyrsta árið var erfitt á meðan menn voru að læra
vinnubrögðin, en síðan hefur gangurinn verið
góður og við höfum búið við hagnaðarrekstur
allan tímann ... Við höfum haft ánægju af þessu
og unnið mikið. Í útgerð lýkur vinnudeginum
aldrei ef vel á að vera og ef menn ætla sér að ná
árangri.“
Árið 1989: Þorsteinn Vilhelmsson,
Þorsteinn Már Baldvinsson og Kristján
Vilhelmsson í Samherja
Hvar eru þeir núna?
Allur rekstur Samherja og dóttur-
félaga á Íslandi var sameinaður í nýtt
hlutafélag fyrir rúmum tíu árum undir
nafni Samherja hf. og var þá ákveðið að
gera félagið að almenningshlutafélagi.
Árið 2000 sagði Þorsteinn Vilhelmsson
sig úr stjórn Samherja og seldi hlut
sinn í félaginu, en hann hafði látið
af störfum sem útgerðarstjóri vorið
1999. Þorsteinn Vilhelmsson er
aðaleigandi Atorku Group sem m.a.
á fyrirtækið Promens. Hlutabréf
Samherja voru afskráð í Kauphöllinni
árið 2005. Kristján Vilhelmsson er í
dag framkvæmdastjóri útgerðarsviðs
Samherja og Þorsteinn Már
Baldvinsson er forstjóri félagsins. Þeir
eru meðal stærstu hluthafa í félaginu
með rúmlega 75% eign í eigin nafni og
félaga þeim tengdum. Rekstrartekjur
Samherja hf. á árinu 2006 voru 23,7
milljarðar, rekstrarhagnaður 3,67
milljarðar og fjöldi starfsmanna og
starfsmanna dótturfélaga er um 750.
1989
Kom mér á óvart
Umfang Samherja hefur
vaxið jafnt og þétt á þeim
18 árum sem liðin eru
frá því frændurnir voru
útnefndir menn ársins
í íslensku viðskiptalífi.
Kveðst Þorsteinn Már
hafa verið undrandi á
þessari niðurstöðu á
sínum tíma. „Þetta kom
mér á óvart. Þarna
var vakin athygli á
sjávarútveginum á
jákvæðan hátt og því að
fyrirtækið gæti átt framtíð
fyrir sér, stækkað og
notið velgengni á eigin
forsendum. Þannig má
segja að Frjáls verslun
hafi verið á undan sinni
samtíð með þessari
viðurkenningu,“ segir
Þorsteinn Már.