Ægir - 01.09.2001, Blaðsíða 50

50
Gulllax er langur og þykkur beinfiskur með stóran haus, mjög
stór augu og lítinn kjaft. Bolur hans er langur en stirtlan stutt.
Bakuggi er stuttur og liggur rétt framan við fiskinn miðjan og
yfir raufarugga, sem er stuttur og afturstæður, er lítill veiðiuggi.
Kviðuggar eru undir aftanverðum bakugga. Eyruggar eru frem-
ur smáir, sporðurinn djúpsýldur og hreistur stórt og laust. Gull-
laxinn er þanggrænn að lit að ofan, gull- eða silfurlitur á hliðum
og hvítgulur að neðan. Rákin er mjög greinileg.
Gulllaxinn getur orðið 60-70 cm að lengd en lengsti gulllax sem
veiðst hefur við Ísland mældist 53 cm. Hann vex mjög hægt og
er kynþroska um 8-12 ára og er þá um það bil 35-40 cm. Hann
getur hins vegar orðið að minnsta kosti 25-30 ára gamall.
Gulllaxinn lifir beggja vegna Norður-Atlandshafsins og er frá
sunnanverðum Svalbarða í Barentshafi til Norður-Noregs og
meðfram ströndinni suður í Skagerak. Hann lifir norðan og vest-
an Bretlandseyja við Færeyjar, Ísland og Suðaustur-Grænland. Í
Norðvestur-Atlantshafi er gulllax að finna frá Davissundi og
Suðvestur-Grænlandi til Labrador og á Stórabanka við Ný-
fundnaland suður til Georgsbanka til Bandaríkjanna.
Gulllaxinn er miðsævis- og botnfiskur og heldur sig á leir- og
sandbotni. Algengastur er hann á 300-600 metra dýpi, en finnst
einnig á allt að 1400 metra dýpi. Hann heldur sig við botn á
daginn en syndir upp í sjó á nóttunni. Fæða hans er ýmiskonar
smákrabbadýr eins og ljósáta og marflær, pílormar, smokkfiskar
og fleira.
Hrygning hér við land fer fram allt árið en þó mest í apríl.
Gulllaxinn hefur fundist allt í kringum landið en hann er sjald-
séður norðan- og austanlands. Aðalútbreiðslusvæði hans er frá
Rósagarði undan Suðausturlandi vestur með landi allt vestur á
Halamið og Djúpmál. Lítið hefur verið veitt af gulllaxi hér við
land sem og annarsstaðar. Hann slæðist þó í botnvörpur með
öðrum afla og hefur verið verkaður í gæludýramat. Megnið af
gullaxi er flutt út til Rússlands og Póllands.
Argentina silus
Gulllax
F R Ó Ð L E I K U R O G S K E M M T U N
K R O S S G Á T A N