Tímarit Máls og menningar - 01.04.1940, Side 10

4
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
allt of lítiö lesin, eru nú komin út á meðal almennings á Is-
landi i nær 5500 eintökum. Og þeim fylgir rækilegasta ritgerð,
sem enn hefur verið rituð til þess að skýra verk nokkurs ís-
lenzks nútiðarskálds.
Það má nú geta nærri, að þeir menn, sem láta sér annast
um, að íslendingar gefi gaum að löndum vestra og afrekum
þeirra i þágu þjóðlegrar menningar, hafi ekki látið á sér standa
að vekja athygli á þessari alþýðuútgáfu af kvæðum mesla and-
lega stórmennisins, sem fram hefur komið meðal Vestmanna.
Eða hvað? Eru þeir ekki heilli i áhuga sinum eu svo, að þeir
meti meir óvildina til Máls og menningar en verk Stephans G.
Stephanssonar? Sú hefur orðið raunin á. Ekkert blað „lýð-
ræðisflokkanna" liefur svo mikið sem nefnt úrvalið úr Andvök-
um á nafn, ekki einu sinni sýnt þá sjálfsögðu kurteisi, að geta
þess, að bókin hafi verið send þvi til umsagnar af félaginu.
Dauðaþögn. Þetta gerir Máli og menningu ekkert til. Bókin var
uppseld, áður en hún kom út. Af henni var prentað 1000—1500
eintökum minna en hægt liefði verið að selja undir eins. Þessi
vesallegi ótti við Mál og menningu hefur orðið að athlægi manna
á meðal. En blöðin hafa ekki getað betur gert. Þau hafa sýnt
áþreifanlega, hve mikið af ástarjátningunum til Vestmanna reyn-
ist innantómt gaspur, ef heimakryturinn er öðru megin, — og
hve litils hinir dýrustu nienningarlegu fjársjóðir eru metnir i
samanburði við þann ríg, sem menn ala upp í sér af misskildu
flokksfylgi eða persónulegum kala.
Flestir þeir menn hér á landi, sem talizt geta dómbærir, munu
hafa verið alvarlega vantrúaðir á, að hægt væri að flytja hér
á sómasamlegan hátt annað eins stórvirki tónlistarinnar og
„Sköpunina“ eftir austurrikska tónskáldið Joseph Haydn. Tón-
listarmenning öll er hér á byrjunarskeiði, og það úrval söng-
krafta og hljómsveita, sem hér er af að taka, getur þvi ekki
verið sambærilegt við það, sem er hjá milljónaþjóðum með
margra alda tónlistarhefð. Páll ísólfsson mun hafa verið einn
af fáum, sem leit svo á, að ekki væri fráleitt að ráðast i annað
eins fyrirtæki. Hann ákvað að koma „Sköpuninni" á svið, og
honum tókst það með aðstoð Tónlistarfélagsins hér og frábær-
um dugnaði sjálfs sin, með þeim árangri, að hinir dómbæru
eru vist allir sammála um, að hlutverkið hafi verið framkvæmt
með prýði og betur en ástæður voru til að vona. Auðvitað er
ckki þess að dyljast, að slikuú flutningur getur ekki hér á landi,
enn sem komið er, staðizt samjöfnuð við það, sem takast má