Tímarit Máls og menningar - 01.12.1942, Page 101

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
283
lcga hefur verið einn sterkasíur þáttur og töfrafyllslur i lífi, list
og bókmenntum Kina. Lin Jútang, einn mestur vitmaður, heim-
spekingur og ritsnillingur þeirra Kínverja, sem túlkað hafa kín-
verskar hugmyndir á erlendar tungur, kallar Bókina um Veg-
inn „old-roguish \visdom“, en það er orðrétt á islenzku „speki
gamals róna“. Lin Jútang segir svo í bók sinni My Country and
My People: „f minum auguin er Bókin um Veginn glæstasta
dæmi illa innrættrar (wicked) sjálfsverndunarheimspeki, sem tii
er í heimsbókmenntunum. Um leið og hún kennir mönnum að
láta reka á reiðanum og beita óvirkri mótstöðu, hoðar hún
einnig speki fávísinnar, kostinn við lágkúruskapinn og mikil-
vægi þess að kunna að villa á sér heimildir."
Um taóismann, sem á grundvöll sinn í Bókinni um Veginn,
kemst Lin Jútang svo að orði i hinu sígilda riti sinu um kín-
verska menningu: „Taóisminn táknar í fræðum sínum og fram-
kvæmd sérstaka tegund af kæringarlausum rónahætti, ruglandi
og eyðandi efasemdastefnu, hlær spottandi að öllum mannleg-
um fyrirtækjum og misheppnan allra mannlegra stofnana, að
lögum, landstjórn og hjúskap, og hefur yfirleitt illan bifur á öll-
um liugsjónum, þó meir fyrir trúleysis sakir en þróttleysis. Hann
er heimspeki, sem stefnir þvert gegn jákvæðisstefnu Ivonfúsíus-
ar, og kemur að góðu haldi sem öryggisventill á ófullkomleika
þess þjóðfélags, sem við hann er kennt. Því konfúsíanska iífs-
viðhorfið er jákvætt þar sem taósjónarmiðið er neikvætt, og upp
úr gullgerð þessara tveggja óliku höfuðraka rís síðan hið ódauð-
lega fyrirbrigði, sem vér nefnum kínverska lyndiseinkunn.“
Um þessa nýju útgáfu Taótekings á íslenzku er fátt annað
en gott að segja, þegar innganginum og eftirmálanum sleppir.
Þýðing S. Sörensonar er gerð eftir betri þýðingu enskri (Lionel
Giles) en til var fyrir rúmum tuttugu árum, þegar þeir Yngvi Jó-
hannesson og Jakoh Smári islenzkuðu bókina fyrst, og þess vegna
án efa réttari og nákvæmari i ýmsum atriðum en sú var. Setn-
ingarnar brotna oft fallega hjá þýðandanum, einkum séu þæi
stuttar („fyrir hið Eina hefur himinninn orðið heiður“), en mál-
ið er stundum of heimspekilegt og nýyrt, og ekki nógu alþýð-
legt („þannig vekur Veran hugmynd um Eiveran"). Mál á svona
bók verður að vera munntamt og alþýðlegt eins og þula, tilsvar
í þjóðsögu eða orðskviður. í upphafi 11. kafla Bókarinnar um
Veginn stendur ein af fullkomnustu setningum heimsins, hún er
þannig: „í hjólnöfinni mætast þrjátiu pilárar, en væri það ekki
fyrir öxulgalið, stæði vagninn kyrr“ (þýðing undirritaðs í Tem-
údjin-sögunni). S. Sörenson hefur þetta þannig: „Þrjátíu hjól-
19*