Tímarit Máls og menningar - 01.11.1950, Page 30

188
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
„Firn það þœtti nú“
Hér á landi liélzt sæmilegur friður á næstu árum. Menn guldu kon-
ungi allmikinn aukaskatt, landshjálpina, sem fyrr er nefnd, og safnaði
Jón Arason um 400 lóðum til þeirra hluta. Þetta var allmikið fé í þá
daga, og mæddi gjaldið mjög á gripum kirkna og lausafé þeirra. Ef
Jón hefur ætlað að kaupa sér frið með þessu móti, hefur honum brugð-
izt sú von, því að sama dag, 13. marz 1545, og konungur kvittar Otta
Stígsson um silfursendingu Jóns Arasonar, grípur hann til Reynistaðar-
og Þingeyraklausturs, sem bæði voru í Hólabiskupsdæmi, og veitti
þau gæðingum sínum, Pétri Einarssyni og Sveini Finnbogasyni, og ár-
ið eftir veitti hann Ormi Sturlusyni Munkaþverárklaustur. Það má
telja fullvíst, að Jón Arason hefur ekki sleppt klaustrunum við þessa
dánumenn, þótt engar heimildir séu til um það efni. Þó ber að geta
þess, að hann var síðar kærður fyrir að hafa eyðilagt veitingarbréf
konungs. Allt virðist þó hafa farið skaplega með Jóni biskupi og kon-
ungi um þessar mundir, því að konungur styrkir m. a. kröfu hans til
Bjarnaneseigna árið 1545. Teitur Þorleifsson hafði átt þær og selt
Ögmundi Pálssyni á sínum tíma. Þetta mál er allflókið, þar eð Jón
hreyfði því lítt, meðan Ögmundur lifði, og síðar er honum gefin taka
Bjarnaneseigna að sök. Jón biskup fór tvær herferðir til Hornafjarðar,
eftir að honum barst úrskurður konungs í þessu máli, og hafði þar í
frammi rán og yfirgang að hermanna sið. Ofsi hans virðist hafa vaxið
mjög á þessum árum, eins og skýrast kemur fram í bréfslitri einu, sem
Páll E. Ólason telur, að biskup hafi skrifað Isleifi Sigurðssyni á Grund,
tengdasyni sínum. Þetta bréf er mjög leyndardómsfullt, engin nöfn eru
nefnd á mönnum eða stöðum, eins og biskup búist við, að bréfið
kunni að lenda í höndum óvina sinna.
„Því bið ég þig kærlega, að þú komir á móts við okkur með svo
marga menn, sem þú kannt að fá og sem til reidda. Vil ég og gjarna gefa
hverjum, sem þér fylgir, fullt býti, eftir því sem annarra dandimanna
gengur í millum af öllu því, sem vér kunnum að fá náð, sem er kú-
gildi, hestar eður tygi eður annað lausagóss. Vil ég og gjarna forsvara
yður, hver sem hér kann upp á að tala sérlega orð og verk. Þenktu við
okkur að fara út yfir fjörðinn, ef guð lofar strax að helginni til móts
við þá, og mætti vera við fengjum nokkra hnekking gert þeim, svo þeir