Tímarit Máls og menningar - 01.11.1950, Side 54

212
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
aftur og leikur furðulegar listir á balanum fyrir framan hann, hring-
snýst nokkrum sinnum og reynir að glefsa í rófuna á sér, hoppar í loft
upp, veltir sér um hrygg, bítur í tærnar á sér og skríður loks á kviðn-
um eins og ormur. Hundurinn bóndans horfir á þessar aðfarir með
önugu umburðarlyndi, klórar sér og geispar, því að hann er svo roskinn
og lífsreyndur að hann lætur sér ekki til hugar koma að taka þátt í
neinum hjákátlegum ærslum. Þegar hvolpurinn flýgur á hann að nýju
og reynir með ýmsu móti að fá hann til að tuskast við sig, hristir hann
hausinn urrandi og fitjar jafnvel upp á trýnið, svo að skín í tennurnar,
en hefur þó ekki brjóst í sér til að taka í lurginn á þessum sígjamm-
andi bjálfa. Það er mikill armæðusvipur á hundinum bóndans.
Eg tylli mér á grasbrík framan við sumarbústaðinn og ræski mig
heldur ómjúklega. Þeir sjá mig jafnsnemma, hvolpurinn þagnar og
rekur upp stór augu, en Kolur gamli röltir til mín hýrlegur í bragði,
því að hann þekkir mig frá fornu fari, við erum vinir. Hann er þó
varla kominn að hliðinu á girðingunni þegar hvolpurinn tekur undir
sig stökk og hleypur framhjá honum, sendist til mín eins og hnykill,
flaðrar upp um mig, dillar rófunni, rekur í mig mórautt trýnið og
sleikir á mér hendurnar. Kolur gamli kemst ekki að til að heilsa mér;
hann er aftur orðinn stúrinn á svip og fjarskalega mæddur.
Ég ávarpa hvolpinn, held yfir honum dálítinn ræðustúf. Skárri eru
það nú lætin! segi ég. Það er auðséð að þú þarft ekki að vera að brjóta
heilann um erfiða smásögu, grundvallaða á nýjustu kenningum vís-
indamanna og annarra spekinga. Þú værir ekki svona gleiður kjáninn
þinn, ef þú hefðir eitthvert hugboð um þær hörmungar sem tvær heims-
styrjaldir hafa leitt yfir mannkynið. Reyndar ætlast ég ekki til þess að
þú hagir þér eins og þú hefðir fyrir augunum á þér myndir frá Buchen-
wald eða Híróshíma; slíkt væri bæði fávíslegt og ósanngjarnt, því að
þú ert hundur, óþroskað hvolpgrey, og berð ekkert skynbragð á hinar
flóknari athafnir mannanna, getur ekki einu sinni lesið stjórnmála-
greinar í dagblöðum, hvað þá heldur bækur eftir merka bölsýnishöf-
unda, að ég nú ekki tali urn vísindarit. En mér þætti ákaflega vænt um,
ef þú vildir taka þér hann Kol gamla til fyrirmyndar og gerast ögn
stilltari og prúðlátari, svo að ég geti samið þessa erfiðu smásögu mína
í næði. Eg er ekki hingað kominn til að slæpast eins og piltarnir þarna
úti á vatni, heldur til að glíma við vandamál nútímans. Líttu á hann