Tímarit Máls og menningar - 01.05.1951, Page 66

SVERRIR KRISTJÁNSSON:
Annáll erlendra tíðinda 1951
Marz—apríl
Breyting á kosningalögum Frakklands
Orlög borgaralegs lýðræðis virðast ætla að vera þau að verða sjálfs sín höfuð-
bani. í hálfan fimmta mánuð hafa tvær franskar ríkisstjórnir reynt án afláts að
merja í gegnum franska þingið breytingar á kosningalögunum í þeim yfirlýsta
tilgangi einum að afnema hlutfallskosningar, er nálgast það hámark stjórnmála-
legs réttlætis, sem auðið er að ná í borgaralegu þjóðfélagi. Svo sem vænta mátti
er þessi ofsókn gegn hlutfallskosningum einn þáttur í „baráttunni gegn kommún-
ismanum“. René Pleven, fyrrum forsætisráðherra, sagði svo í ræðu í franska þing-
inu í lok febrúar síðastl.: „Ef vér höfum hlutfallskosningar munu kommúnistar
koma fjölmennari inn í þenna sal en fyrir kosningar."
Hlutfallskosningar voru lögleiddar á Frakklandi árið 1946, meðan lýðræðishug-
sjónin var enn lifandi eftir hörmungar hemámsáranna. Á grundvelli þessa kosn-
ingaskipulags varð kommúnistaflokkurinn einn stærsti flokkur þingsins, enda
höfðu um 6 milljónir franskra kjósenda gefið honum atkvæði sín. Áukakosningar,
sem síðan hafa farið fram í Frakklandi, hafa sýnt geysilega fylgisaukningu komm-
únistaflokksins, og hefur flokkurinn víða náð algerum meirihluta í bæjar- og
sveitarfélögum. Að réttum lögum eiga kosningar að fara fram til franska þingsins
í júnímánuði næstkomandi, en ef kosningalögunum verður breytt munu þing-
kosningar dragast fram á haust. Franska borgarastéttin og franska afturhaldið
hræðast ekkert eins og kosningar á grundvelli hlutfalls, því að þær mundu færa
kommúnismanum stórpólitískan sigur á Frakklandi. Slíkur sigur mundi hafa
ófyrirsjáanleg áhrif um alla Evrópu, að minnsta kosti, og því er nú unnið að því
öllum árum að afnema hlutfallskosningar, skera á sinar lýðræðisins og skerða
þingveldi þess flokks, er verkamenn og vinnandi alþýða Frakklands hafa kjörið
sér að fulltrúa.
Það er opinbert leyndarmál, að Bandaríkjastjóm hefur nú um langa stund leg-
ið í ríkisstjómum Frakklands og nauðað á þeim að breyta kosningalögunum á þá
lund, að máttur kommúnistaflokksins yrði ekki alltof auðsær á þingbekkjunum.
Á sama hátt og Bandaríkin fengu flæmt franska kommúnista út úr samfylkingar-
stjóminni, reyna þau nú að svipta þá pólitískum réttindum. En þess skal þó get-
ið, að höfundur hins nýja kosningalagafrumvarps er sósíaldemókratinn Guy
Mollet, einn af fremstu þingmönnum síns flokks, og varaforsætisráðherra í núver-