Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Qupperneq 32

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Qupperneq 32
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR tveimur öldum. Þegar frá eru taldir þeir munir, sem geymdir eru á forn- menjasafninu í Reykjavík og nokkr- um byggðasöfnum úti á landi, eru allar heimildir um sögu íslendinga, bæði heima og erlendis, gerðar úr því efni, sem viðkvæmast er fyrir hinni sívinnandi tönn tímans: bókfelli og pappír. Af einhverjum ástæðum hafa ís- lendingar ávallt, jafnt í velgengni sem niðurlæging, virt hið ritaða orð framar flestu. Við virðumst í þeim skilningi vera einhver mesta bókstafs- trúarþjóð veraldar. Allt frá því ritöld hófst hér á Iandi í byrjun 12. aldar höfum við skrifað eins og við ættum Iífið að leysa, eins og hið skráða orð yrði okkur eitt til afbötunar á dóms- degi. Og þegar við lítum hlutlaust á málið, þá virðist það ekki fjarri réttu lagi, að ritlistin, störf okkar við skriftir, hafi forðað okkur frá menn- ingarlegri og þjóðlegri tortímingu. Hinn mikli handritaauður íslenzkur, sem komizt hefur á söfn bæði hér heima og erlendis er ólygnastur vott- ur um skriftargleði íslendinga, og þessi bókiðja var ekki atvinna skrift- lærðrar yfirstéttar eða menntamanna- stéttar, margir þeirra, sem mestu hafa skilað í frumsömdum verkum og af- ritum, voru ólærðir fátæklingar, sem bárust á milli ómagaframfærslu og bjargálna. Sakir þess hve heimildir sögu okk- ar eru miklu bóklegara eðlis hlutfalls- lega en títt er með öðrum þjóðum, þá er auðsætt að okkur er lífsnauðsyn á að geyma og varðveita sem bezt allt það, sem til er skráð á íslandi. En sagan um varðveizlu íslenzkra hand- rita og söguheimilda er einhver raunalegasti þáttur íslenzkrar þjóðar- sögu, og hefur svo verið í aldir aftur og allt fram á þennan dag. Þar hefur oltið á ýmsu, furðulegustu slysförum íslenzkra söguheimilda og hirðuleysi fslendinga og tómlæti um skilríki sögu sinnar. Klaustur, kirkjur og biskupsstólar voru um langan aldur helztu griða- staðir íslenzkra söguheimilda, en elds- voðar urðu þeim oft að grandi. Frá 1309 til 1630 urðu fjórir eldsvoðar í Skálholti og í hvert skipti brann mik- ill fjöldi handrita og skjala, árið 1709 brann biskupsstofan á Hólum og fór- ust þá bréfabækur Björns Þorleifsson- ar biskups. Á 19. öld brann amt- mannsbústaðurinn á Möðruvöllum tvisvar, árið 1826 og 1874, og glötuð- ust öll embættisskjöl norður- og austuramtsins. En stundum urðu handrit íslend- inga tortímingunni að bráð af manna- völdum. Þegar menn Danakonungs lögðu undir sig klaustrin á 16. öld, týndist margt skjala og handrita í gripdeildunum. Heimildir eru til um það, að Helgafellsklaustur hafi í lok 14. aldar átt 25 helgisiðabækur, 35 norræn rit og um 110 ónafngreind rit. Rúmlega tveimur öldum síðar lætur 22
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.