Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Síða 47

UM CURZIO MALAPARTE
arinnar þar sem það er svo erfitt að
vera manneskja. Náfnykinn leggur
upp af jörðunni og blóði rignir af
himnum yfir hin eitruðu blóm sem
vaxa í valnum.
Lýsingarnar sveiflast að takmörk-
um þess þolanlega : angistinni og
sársaukanum vegna grimmriarinnar
og ljótleikans og þjáninganna, bryzi
fram í gerfi hins tryllta hláturs sem
smýgur um æðarnar, og ísnálar úr
blóðinu rekast eins og spjót í hinar
næmustu taugar. Og meðan íþrótta-
sinnuð skólaæska á íslandi spennir á
sig skíði og gengur á fjöll til að skjóta
rjúpur skríða þýzkir jafnaldrar þeirra
í sögu Malaparte um skóga og kjarr
í herteknu landi til að veiða fallegar
Gyðingastúlkur sem hafa falið sig
fyrir líknarstofnunum nasistaherj-
anna: hóruhúsum og gasklefum.
ítalskur fréttamaður fer með stoltum
herforingja fulltrúa hugvitsins þýzka
sem hefur varðað veginn nýstárleg-
um vegprestum: það eru menn sem
standa í snjónum óhreyfanlegir með
stífan arm og vísa veginn um ómæld-
ar fjarlægðir Rússlandsvetrarins,
þeir eru frosin lík; herforinginn skil-
ur ekki háð hins ítalska fréttamanns
sorfið til odds af kvöl skáldsins
frammi fyrir eymd manneskjunnar,
herforinginn brosir: þetta er götulög-
reglan okkar, segir hann, við köllum
það þöglu lögregluna.
Eruð þér viss um að þeir segi ekki
neitt? spyr ftalinn.
Eða kattaprófið! Lýsingin af þjálf-
un SS-nýliða sem verða ekki hæfir til
hlutverksins fyrr en búið er að skafa
af þeim allar mennskar artir og til-
finningar svo þeir geti horft upp á
aðra kveljast án þess að depla auga.
Kattaprófið er einn liðurinn í þeirri
mikilsverðu þjálfun: nýliðinn heldur
í hrygginn á lifandi ketti svo lappirn-
ar séu lausar og stenzt ekki prófið
nema hann geti stungið bæði augun
úr kettinum með hníf. í slíku teikni
lifir sá kraftur: Kraft durch Freude.
Eða samræðurnar við borð lands-
stjórans Frank í Póllandi þar sem
veizlugestirnir þýzku velta sér í nautn-
sj úkum lýsingum af blóðsúthellingum
og grimmdarverkum sem vitna um
það sem Malaparte kallar vesalt og
furðulegt niðurlægingardelirium sem
stafi af ótta Þjóðverjans: Angst. Ekki
ótta af þeim sterku heldur ótta og van-
máttarkennd gagnvart varnarlausum
og veikum sem brjótist út í grimmd,
vísindalegri og meþódiskri. Það sé
sjúkleg tilfinningavæmni í eðli Þjóð-
verjans sem hann stríði við og reyni
að berja niður með geggjaðri
fólsku.
Mynd fylgir mynd, og hinar hræði-
legustu lýsingar eru málaðar, hróp-
aðar stundum útundan flírandi grímu
háðsins, skopið á ekkert skylt við
gaman, og slöngvast nístandi inn í
mælskar skáldmyndirnar eins og
þrumufleygur sem lýsir sviðið nakið
og ógnlegt.
37