Tímarit Máls og menningar - 01.04.1960, Síða 27

BÓKIN
þjáningu, já það var í raun og sannleika eins og hann skapaði sjálfur mann-
kynssöguna í allri sinni Jjjáningu.
En nú var hann að þrotum kominn. Hann stóð upp valtur á fótum með grát-
stafinn í kverkunum af þreytu og vonbrigðum. Hann hélt vísifingrinum í hók-
inni, þar sem hann hafði hætt að lesa. Umhverfið var orðið gerbreytt frá því
hann leit siðast í kringum sig. Myrkur og dularfull kyrrð grúfði yfir öllu,
þjakandi eins og í tómri kirkju. Mattis var ákaflega þreyttur og hugur hans
úrvinda eftir hið stórfenglega ferðalag hans, en samt lá honm við gráti, svo
nærri tók hann sér að geta ekki haldið áfram.
Ymislegt furðulegt bar fyrir hann á heimleiðinni. Þegar hann skjögraði
áfram fannst honum Göngu-Hrólfur og Marteinn Lúther koma og slást í för
með honum. Þeir töluðu saman, og þeir yrtu á hann og honum létti í skapi og
hann hló þegar þeir hlógu. Hann heyrði í mörgum, afar mörgum. Hann heyrði
í stríðandi hersveitum úti á völlunum og í fjarska heyrði hann hófadyn og
fótatak mikils manngrúa. Þjóðflokkar á flakki, og stór hafskip sá hann sigla
í niðamyrkri yfir vellina, og borgir með undarlegum þökum og burstum
gnæfðu yfir hæðirnar.
Móðir hans var á fótum í myrkrinu, faðir hans var ekki heima. — Hann
fór út að leita að þér, sagði hún. Móðir hans hegndi honum ekki, sagði ekkert,
en hann grunaði að það hefði kveðið við annan tón, ef hann hefði komið
nokkrum klukkustundum fyrr. Nú var hún búin að óttast svo lengi um hann.
Hún strauk honum undir vangann, vinnulúnar hendur hennar voru þvalar.
Hún hafði setið og hnuðlað svuntuna milli fingra sér og þerrað tárin úr aug-
unum á milli, hugsaði hann.
Hvar hefur þú verið?
Ég var að lesa.
Móðirin spurði einskis frekar, en fór í yfirhöfn og sagðist ætla að skreppa
frá. Hún óttaðist líklega að faðirinn rækist einhvers staðar inn og fengi sér í
staupinu, því að honum hætti til þess, þegar eitthvað bjátaði á. Móðirin gekk
út og það skrölti í tréskónum, en Mattis skreiddist upp á stól og lagði bókina
upp á klukkuna þar sem krakkarnir gátu ekki náð í hana. Nú fyrst tók hann
vísifingurinn út úr bókinni. Fingurinn var alveg stirðnaður. Hann fór úr föt-
unum og lagðist á rúmhálkinn við hliðina á yngri bróður sínum, sem stein-
svaf.
Hann lá og hlustaði á silalegt tif klukkunnar. Hann hafði líka undarlegt
klukknahljóð fyrir eyrunum. Það setti að honum kuldahroll. Það er víst hita-
105