Tímarit Máls og menningar - 01.12.1966, Blaðsíða 98

Tímarit Máls og menningar
1. Kapítuli.
Um Felagsins Tilgang ok Skyldur yjir
Haufut.
1.
Þat er upphaf Laga varra, at þat Lær-
dooms-Lista-Felag, sem stiftat var og hafit
af Islendskum Studentum í Kaupmanna-
haufn Aar eptir Guds Burd 1779, þann
3ota August Maanadar, standi og halldiz
um Alldr og Æfi her vid Haaskoolann hvar
flestir eru varir Landsmenn at Booknaami.
2.
Saukum þess at Felag þetta er stiftat til
Lærdoomsauka, og goodra Menta Framfara
a Faudrlandi varu Islandi, þaa skal þat,
sem þess Stiftunar-Saattmaal greinir, sam-
huga Stund aa leggia at vidhiaalpa sier-
hvörium þeim Listum oc Mentum, er Is-
landi virdiz mest þaurf aa vera.
3.
Þo skal Felagit ödru fremr virda þau
Vísindi, er til hlyda Buustioorn Islendinga,
skulu þar med taldar Konstir, Handyrdir,
og fleira annat, skal þat greinilega þecking
gefa bædi aa þvi sem midr er i slikum
Efnom, ok hvörnveg þat kunni med sem
minstum Starfa oc Fyrirhöfn, enn mestum
Abata og Nytsemd at færaz til Betrunar
og leidrettaz í aullum Greinum.
4.
Felagit skal og aastunda at fræda Islend-
inga aa þeim Visindum, sem dregin eru af
naakvæmri Athygli Naatturu skapadra
Lula, sva sem um þeirra Sköpun, egit
Agæti, og Fagrleika, og hvad annat þar af
kann til Nytsemda leidaz: og eru þat þessir
Lærdoomar.
1. En natturliga Gudfrædi.
2. Heimspeki aunnr, hvar at lytr Sid-
frædi, og fleiri Mentir.
3. Natturuspeki, og Þecking allra Dyra
og Qvikinda, Grasa, Steina, Vökva, ok
annara Luta, þeirra er til Lækninga
seu, edr nockurrar Nytsemdar aa ann-
an Haatt.
4. Þær Greinir af Maþematika, sem Al-
menningi er mest Nytsemi at bera
nockurt Skyn aa.
5. Sniaull Visindi, prudlig Rit ok Orda-
lög bædi i Skaaldmælum og lausri
Rædu.
5.
Einnenn skal Felagit geyma ok vardveita
norræna Tungu sem eitt fagurt Adalmaal,
er laanga Æfi hefir talat vered aa Nordr-
laundum, og vidleitaz at hreinsa ena saumu
fra utlendum Ordum og Talshaattum, er
nu taka henni at spilla. Skal þvi ei i Felags-
ritum bruka utlend Ord um Iþrootter Verk-
færi, og annat, sva fremi menn finni önnur
gaumul edr midaldra norræn Heiti.
6.
Þvi maa og i Stad slikra utlendra Orda
smiida ny Ord, samansett af audrum nor-
rænum, er vel utskiri Natturu Lutar þess,
er þau þyda eigu; Skulu þarvid vel athugaz
Reglur þær, er Tungu þessi fylgia, og
brukadar eru i Smiþe goodra gamalla
Orda; Skal og gefaz lios Utskiiring oc
Þyding slikra Orda, sva at þau verdi Al-
menningi audskilinn.
7.
Þoo megu vel haldaz slik Ord, sem bruk-
ut hafa verit i Ritum aa þrettandu edr
fioortaandu Olld, þoo ei hafi Uppruna af
norrænni Tungu, helldr seu i fyrstu fraa
utlendum Þioodum, nær ei eru til aunnur
meir tidkanlig, edr betri og fegri at audrum
Hætti.
2. Kapituli (14 greinar)
Um Val Orduligra Felagslima og þeirra
Skylldur.
416