Tímarit Máls og menningar - 01.07.1982, Blaðsíða 116

Tímarit Máls og menningar
af hendi höfundar, líklega sú best gerða
í sögunni.
Mamman
Mamma Polla er flink hárgreiðslukona
með bein í nefinu. „Hún var klædd í
það nýjasta úr einhverri tískubúðinni:
þröngan, skærbleikan samfesting með
rennilás á vösunum. Hún tiplaði um
eldhúsgólfið á háum hælum . . .“ (51) Pó
söguhöfundur hafi vissa samúð með
mömmunni í skilnaðarmálinu er lögð
áhersla á að sýna sjálfselsku hennar og
það að velferð barnanna skuli ekki
skipta hana meira máli en raun ber vitni.
Polli er kvíðinn þegar hún segist vera
að fara til Spánar en hún segir: „Eg segi
fyrir mig að ég mundi hafa ofsalega gott
af að komast í burtu“ (81) Meðan á
samtalinu stendur lakkar hún neglurnar
sem undirstrikar e.t.v. meiri áhuga á
eigin persónu en barnsins.
Þó kemur seinna í ljós að hún hefur
rætt við Hallgrím kennara áður en hún
fór og látið í ljós áhyggjur sínar af líðan
Polla. Polli og lesendur skilja líka vel að
hún geti ekki komið heim meðan pabbi
kýs að drekka og stunda ólöglegt brask
með Geira.
Þar sem mamma er á Spáni stærstan
hluta sögunnar verður hún miklu fyrir-
ferðarminni persóna en pabbinn en það
má öllum ljóst vera að það eru engir
fyrirmyndarforeldrar sem Polli á.
Bodskapurinn og lesendurnir
Höfundur vill deila á foreldra og annað
fullorðið fólk fyrir forheimskun, hugs-
unarleysi og sjálfselsku í samskiptum
við börn. Fólk gefur börnum ekki nógu
mikinn tíma, það svíkur loforð og ræðir
ekki mikilvæg mál við börnin. I sögunni
er Hallgrímur kennari settur upp sem
andstæða foreldranna. Hann gleymir
t.d. að fara í frímínútur af því að hann er
að ræða málin við börnin. Athyglisvert
er hvernig klæðaburður er látinn undir-
strika það jákvæða í fari Hallgríms.
Hann er ekki að eltast við tískuna. „Yf-
irleitt var hann í snjáðum gallabuxum
eða hólkvíðum molskinnsbuxum og í
mussum eða furðulegum skyrtum sem
voru með eða án kraga.“ (70 — 71) Svo er
hann líka með sítt hár og skegg. (Það
eru gömlu hipparnir sem binda má von-
ir við, er það ekki?)
Engum dylst að þessi saga er þörf
áminning til foreldra en hvernig skyldi
boðskapurinn komast til skila til barna?
Athuganir hafa sýnt að börn á aldrinum
7—12 ára eru ekki komin á það þroska-
stig að þau séu fær um að alhæfa. Þau
munu því ekki álykta út frá sögunni að
allir foreldrar séu tillitslausir og allir
kennarar frábærir, heldur munu þau
bera sína foreldra saman við Polla for-
eldra og kennarann sinn saman við
Hallgrím.
Það að foreldrar Polla eru gallagripir
sem þó er ekki alls varnað orkar þannig
á börnin að þau fara að velta fyrir sér
hvernig þeirra foreldrar séu og það
verður réttlætiskrafa að þeim sé sinnt,
að foreldrar gefi börnunum tíma. Það er
börnum yfirleitt viðkvæmt mál ef vand-
ræðaástand er á heimilinu og ekki auð-
velt að tala um það. Það má nota bókina
um Polla til að koma af stað umræðum
um slík efni. Ég veit að þessi bók hefur
reynst vel til slíkra hluta bæði fyrir börn
sem hafa átt erfitt og eins sem upplestr-
ar og umræðuefni fyrir heila bekki.
Sagan endar í óvissu en þó í veikri
von. Alltof mörg börn búa við óvissu
um hagi sína. Þessi börn geta lítið nema
vonað það besta. Polla hlýtur að finnast
best að mamma komi heim þó að full-
362