Tímarit Máls og menningar - 01.09.1986, Blaðsíða 66

Tímarit Máls og menningar
hennar verði ekki getið. Þar sannar Andrés hvað best hve hann gjörþekkir
hugarheim barnsins og viðfangsefni. Hér fjallar hann á hlýjan og skilnings-
ríkan hátt um dúfnarækt nokkurra krakka og er Bjössi miðpunktur í þeirri
umfjöllun. Bjössi er ein af litlu hvunndagshetjunum hans Andrésar, níu ára
snáði, einn heima en duglegur við að finna sér viðfangsefni. Hann smíðar sér
lítinn dúfnakofa ásamt Asu vinkonu sinni og á hann að hýsa eina „skræpu",
skræpótta, óvirðulega dúfu sem þeim hefur áskotnast. Hvoru tveggja fær
dapurlegan endi, skömm sé tillitsleysi og miskunnarleysi hinna fullorðnu,
hér hreinsunardeild borgarinnar. I þessari bók sannar Andrés einnig hve
gott vald hann hefur á íslensku máli, svo góðri og efnismikilli sögu sem
hann kemur til skila í orðknöppum, afmörkuðum texta.
I inngangi að þessu spjalli setti ég fram nokkrar spurningar sem ég hef víst
ekki svarað beinlínis þó að út frá þeim sé allt þetta mál spunnið. Alltaf er
freistandi að einfalda hlutina og svo ég reyni það nú hér í lokin þá sýnist mér
að Andrés Indriðason hljóti að hafa orðið svo vinsæll höfundur sem raun
ber vitni fyrir þær sakir að hann kann að setja sig í spor söguhetja sinna.
Hann virðist hafa lagt sig fram um að kynna sér viðhorf og viðfangsefni
bæði barna og unglinga; hann hefur lagt sig eftir að ná málfari þeirra og
skrifar mál sem er þeim tamt og eðlilegt. (Stíll Andrésar og málfar er raunar
rannsóknarefni út af fyrir sig sem ekki verður farið út í hér, en sé litið á
tilvitnanirnar hér á undan þá tala þær sínu máli.) Andrés skrifar ætíð út frá
sjónarhóli söguhetja sinna, hann stendur aldrei uppi á hólnum og talar niður
til þeirra og þar með lesendanna.
Andrés virðist einfaldlega endurspegla raunveruleika barna og unglinga í
dag, þ. e. a. s. barna og unglinga sem búa við „venjulegar" aðstæður.
Djúpstæð vandamál s. s. eiturlyfjavanda, sálræn vandamál eða afbrot hefur
Andrés enn ekki skrifað um og veikir það stöðu hans sem alvarlegs
raunsæishöfundar. Samt sem áður hefur hann margt bitastætt fram að færa
sem varðar bæði börn og fullorðna, svo sem komið hefur fram. Hann er
skilningsríkur og metnaðarfullur og því e. t. v. líklegur til að kafa smám
saman dýpra undir yfirborð velsæmisins. Bækur hans eiga það allar sam-
merkt, utan e. t. v. sú elsta, Lyklabarn, að virðast þaulhugsaðar og vel
unnar, persónurnar standa eftir í hugskoti lesandans og öðlast þar samúð og
líf. Því verður að segjast að verk Andrésar standast vel skoðun og eru einnig
líkleg til að standast tímans tönn.
328