Tímarit Máls og menningar - 01.06.1987, Blaðsíða 17

Fjögrablaðasmárinn og eitursveppurinn
Lenín stóð alla tíð klár á því að byltingin gæti því aðeins blessast í
Rússlandi ef hún hlyti stuðning af samstíga byltingu í hinum þróaðri
auðvaldsríkjum. Þegar styrjaldarholskeflan fjaraði stóð nýfædd öreiga-
bylting veikum fótum í Rússlandi og tímaspursmál hvað hún gæti beðið
lengi eftir systrum sínum í Evrópu.
Þannig stöndum við nú frammi fyrir þessari spurningu: heppnast
okkur — þrátt fyrir kotbændabraginn á framleiðslu okkar, þrátt fyrir
ringulreiðina í efnahagslífi okkar — AÐ ÞRAUKA, ÞAR TIL AUÐ-
VALDSRÍKI VESTUR-EVRÓPU HAFA ÞRÓAST TIL SÓSfALISMA?
(Lenín 1923)
Borgarastríð í kjölfar byltingar þar sem sameinuð auðvaldsríkin
studdu við hvítliða í tilraun til að knésetja byltingarstjórnina og stóð í
þrjú ár samfleytt, skildi Rússland eftir í rjúkandi rúst. Þegar upp var
staðið var sá vísir að öreigastétt sem til var fyrir byltingu orpinn moldu
eða horfinn aftur til sveitanna frá iðnaði sem var í molum.
Þvert ofan í kokkabækur marxismans um sameignarskipulag sem
ávöxt þróaðasta auðvaldsskipulags með fullkominni framleiðsluvél og
allsnægtum, þurftu nú bolsévikar að horfast í augu við hina algerustu ör-
birgð auk þess sem verkalýðsstéttin sem átti að vera vogarstöng um-
skiptanna var ekki lengur til staðar.
Lenín gengur þess ekki dulinn að verkið er vonlaust og gerist æ lang-
eygari eftir Evrópubyltingunni. Hann á ekki orð til yfir þann óskapnað
sem upp er risinn í Rússlandi:
Ástand stjórkerfis okkar er svo dapurlegt, að ég ekki segi andstyggi-
legt, að við verðum að íhuga það vandlega, hvernig við eigum að snúast
gegn vanköntum þess, minnugir þess að þessir vankantar eiga sér rætur í
fortíð sem við að vísu steyptum af stóli en höfum ekki sigrast á enn. (Len-
ín, 1923)
Bolsévikkar voru svo samkvæmir kenningunnni að þegar allt um
þraut sáu þeir ekki annað ráð vænna til uppbyggingar sósíalisma í Sovét-
ríkjunum, en koma fyrst á auðvaldsskipulagi með efnahagsstefnu
kenndri við NEP.
Á meðan er sósíalisminn á gjörgæslu í öndunarvél og útskrifast í fyll-
ingu tímans þegar skilyrði hafa skapast.
Og kapítalismanum varð komið á í Sovét, en sósíalisminn dó í öndun-
15