Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1990, Síða 16

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1990, Síða 16
Fjölþjóðamenning landnema í Kanada Hugtakið jaðarmenning er ákaflega afstætt eins og þegar hefur komið fram. Það er því skammgóður vermir fyrir Svía, Norðmenn og Dani að afgreiða aðra Norðurlandabúa sem jaðarmenningu þegar þeir eru í raun á sama smábáti og við hin þegar horft er til norðurs ögn sunnar í álfunni, í hinum raun- verulegu heimsmenningarlöndum Evrópu. Einhvers konar samvinna okkar allra er því miklu farsælli lausn til að halda sérein- kennum okkar heldur en að setja til dæmis smáþjóðir Norðurlanda saman í afmark- aðan vandamálahóp utan við þær stóru. Sá vandi sem við er að glíma er sameiginlegur og steðjar jafnt að öllum Norðurlandabúum — og fleiri smáþjóðum í Evrópu. Smá- þjóðir hafa tilhneigingu til að horfa bara til örfárra stórþjóða og gleyma því að flestar þjóðir eru smáþjóðir með þau vandamál við varðveislu þjóðlegrar menningar sem slíkri stöðu fylgja. Meira að segja Frakkar í Frakklandi skynja smáþjóðaraðstöðu sína gagnvart þrýstingi engilsaxneskrar menn- ingar sem sækir nú bæði að þeim og okkur utan úr geimnum með gervihnattasjón- varpi. Hér að framan var vikið að minnihluta- hópum og jaðarmenningu í Kanada og með nokkrum rétti má halda því fram að með vaxandi samvinnu Evrópuþjóða sé að koma upp staða sem er að ýmsu leyti lík því sem þar blasir við. Við gætum því hugsanlega leitað svipaðra leiða og Kanadamenn hafa verið að þróa með sér. Hjá þeim er margs konar jaðarmenning frumbyggja og inn- flytjendahópa af ólíku þjóðerni. Það er því ekkert til sem heitir eiginleg kanadísk menning (nema auðvitað á mjög almennu sviði eins og við getum talið um norræna menningu án þess að geta skilgreint hana nema út frá sjónarhorni meginlandsins, þriðja heimsins eða Norður-Ameríku). Kanadísk stjórnvöld hafa því tekið þann kost að örva sem flest þjóðarbrot til dáða með svonefndri fjölmenningarstefnu. Hinn dæmigerði Kanadamaður er af ein- hveiju þjóðarbroti sem hann ræktar með sér og nýtur til þess stuðnings stjórnvalda sem veita t.d. peningum til tungumálakennslu hjá minnihlutahópum eins og Úkraínu- mönnum — og smáþjóðabrot eins og fs- lendingar fá líka sitt. Ensk-frönsk tvítyngni er lögbundin alls staðar í landinu en fransk- an er nær eingöngu töluð í austurhéruð- unum. Þessi forréttindi frönskunnar fram yftr önnur minnihlutamál hafa hleypt mikl- um illindum í fylkjasambandið vegna þess að í mið- og vesturhluta landsins eru aðrir minnihlutahópar meira áberandi. Kanada telur sig verða auðugra af því að rækta þjóðareinkennin fremur en að bræða alla saman í bandarískan bræðslupott sem of seint er að stíga upp úr. Eitt helsta einkenni Manitóba-fylkis í miðju Kanada (sem fór ekki að byggjast að ráði fyrr en fyrir rétt rúmlega 100 árum) er til dæmis hvað það er ósamstætt og Winnipegborg hefur að- dráttarafl fyrir ferðamenn af því að þar búa svo mörg þjóðarbrot. Mörgum Evrópu- manninum þykir þessi menningarblanda Hinn dæmigerði Kanada- maður er af einhverju þjóðar- broti sem hann rœktar með sér og nýtur til þess stuðn- ings stjórnvalda 14 TMM 1990:4
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.