Morgunblaðið - 30.12.2014, Qupperneq 29

Morgunblaðið - 30.12.2014, Qupperneq 29
MINNINGAR 29 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 2014 styrkur þeirra var mikill. Saman hafa þau byggt upp yndislegt heimili sem er skjól barna og barnabarna. Guðlaug var mikill réttlætis- og jafnréttissinni. Það var oft skemmtilegt að eiga samræður við eldhúsborðið um mál líðandi stundar. En hún lét sér ekki duga að ræða pólitík við eldhúsborðið heldur gerðist hún virkur þátt- takandi í pólitísku starfi til að vinna að jafnrétti og velferðar- málum. Dæmigerður Skaftfellingur var Guðlaug tæplega. Hún var á meiri hraðferð í lífinu og vildi að hlutir færðust til betri vegar hér og nú. Hinn dæmigerði Skaftfell- ingur færi til dæmis seint að redda einhverjum íbúð suður í Reykjavík. Elsku Þorsteinn, Magnús, Helgi, Sigrún, tengdabörn og barnabörn. Megi minningar um frábæra konu létta ykkur sorg- ina. Kristjana og Þorlákur. Ævi Guðlaugar vinkonu okkar lauk fyrr en skyldi og gjöful var hún okkur hinum sem vorum henni samferða. Þegar við blasti ótímabær dauði Guðlaugar voru orð hennar sjálfrar um hið óum- flýjanlega m.a. þessi „Ég er ekk- ert hrædd við dauðann, mér finnst bara svo gaman að lifa.“ og sannarlega lifði hún og gaf þar til hún dó. Leiðir okkar lágu saman á námsárunum í Gautaborg um og uppúr 1970 þar sem við bjuggum rétt við miðborgina á sama fjöl- skyldustúdentagarðinum, Olofs- höjd á Krokslätt, sem þá var ný- byggður. Þau Þorsteinn og Guðlaug með synina Magnús og Helga, og við, Brynjar og Sigrún, með börnin Hrólf og Hrönn, urð- um sannir vinir. Síðar, eftir að hvort par hélt sína leið, fæddist okkur Hrafnkell, sem varð á tímabili tíður heimilisgestur þeirra í Freyjugötunni og þeim fæddist einkadóttirin, kæra nafna, Sigrún. 68 kynslóðin. Það vorum við holdi klædd og þarna buðum við rótgrónum hefðum og yfirvöldum byrginn. Við fylktum liði, Guð- laug gjarnan í broddi fylkingar, létum í okkur heyra ásamt þús- undum annarra. „niður með Víet- nam stríðið, herforingjastjórnina í Chile, aðskilnaðarstefnu; upp með jafnrétti, námslán, leikskóla“ Auk eldheitra hugsjónanna deildum við aldar gömlum stak- stæðum sveitabæ í skógarþykkni í mið Svíþjóð, Lilla Bodarna. Sameiginlegir vinir okkar, þau Marianne og Lasse, einnig tveggja sona foreldrar, leigðu upphaflega þennan sveitabæ og buðu okkur hinum með. Öll vor- um við þarna hverja stund sem gafst frá námsönnum og mót- mælaaðgerðum, þar sátum við á rökstólum fram undir morgna, leystum heimsmálin, stundum með vættar kverkar, undirbjugg- um okkur fyrir framtíðina, urðum fullorðin. Marianne var lipur með skærin, hún klippti iðulega hár Guðlaugar og Sigrúnar – sem, ef rauðvínsglösin urðu mörg, breyttist úr klippingu í rúningu og því eru til allmargar myndir af þeim vinkonum með skuplur. Hvað var áhyggjulausara en þessar stundir? Frelsið fyllti brjóstin og framtíðin var spenn- andi, saman vorum við sterk og óhrædd. Þar og þannig innsiglað- ist vináttan sem varð eilíf, inni í skógi með vatnsdælu í eldhúsi, viðareldavél, olíulampa og úti- kamri. Og nú eru þær Marianne og Guðlaug báðar gengnar. Eftir Gautaborgarárin fluttist hvert par til síns heima, land- fræðilegar leiðir lágu aldrei sam- an að nýju. Stundum liðu ár þar sem jólakortin voru nánast einu tengslin. Svo var það eitt árið að Þorsteinn hringdi norður – hvort dóttir þeirra nýfædd mætti heita í höfuð Sigrúnar að hluta á móti annarri og eldri Sigrúnu! Við hjón beygðum höfuð okkar. Og auðvit- að, svo sem sáð hafði verið til vin- áttunnar, var hver endurfundur óháður tíma. Það var rétt eins og við hefðum brugðið okkur eitt andartak af bæ hverju sinni sem leiðir okkar lágu saman, sama hve langt var um liðið steymdi alltaf sama hlýjan, einlægnin og kær- leikurinn á milli okkar. Síðasta samveran var í haust er leið þegar þau Þorsteinn og Guðlaug komu norður í ber. Þau gerðu sér ferð til okkar austur í dal þar sem við höfðum byggt okkur hús í anda Lilla Bodarna, með nútímaþæg- indum þó, og dvöldu þau hjá okk- ur einn sólarhring. Sem fyrr ræddum við lífsgátuna en að þessu sinni snerist umræðan um það sem liðið er af lífshlaupi okk- ar sjálfra og dauðann. Í þeirri umræðu var Guðlaug, líkt og endranær í okkar hópi, fremst meðal jafningja. Þá, eins og æv- inlega, sá hún hliðar og víddir í mannlegri tilveru og samskiptum sem okkur og öðrum, jafnvel fær- ustu fagmönnum, oft virðist hulið. Svo fumlaus var Guðlaug að þessu sinni í umræðunni um líf og dauða að hún varð fyrirmynd okkar hjóna í þeim efnum. Hinsta samverustund okkar fjögurra mun búa með okkur, Brynjari og Sigrúnu, meðan við sjálf lifum. Elsku vinur Þorsteinn; Magn- ús, Helgi, Sigrún, tengdabörn og barnabörn. Við kveðjum Guð- laugu með þakklæti fyrir ein- staka vináttu og fjölskyldan öll sendir ykkur samúðarkveðjur. Brynjar Ingi Skaptason og Sigrún Sveinbjörnsdóttir. Jólin nálgast með birtu og yl og hátíðarblær umlykur okkur í skammdeginu en skugga ber þó á allt því Guðlaug æskuvinkona mín er farin yfir móðuna miklu. Það er þyngra en tárum taki að sjá á eftir yndislegri manneskju kveðja svo allt of fljótt. Allar góðu minningarnar eigum við þó um Guðlaugu. Ég man okkar fyrstu kynni í Vík og allar skemmtilegu samverustundirnar en foreldrar okkar voru vinir, feður okkar gamlir vinir frá Stöðvarfirði og mömmu og Völu varð líka vel til vina, og því mikill samgangur milli heimilanna. Síðan skildu leiðir um tíma en svo ákváðum við að fara í Kennaraskólann og vor- um í sama bekk, A-bekknum. Í A- bekknum kynntumst við skemmtilegu og góðu fólki sem varð vinir okkar fyrir lífstíð. Minningar frá þeim tíma eru ótal margar, yndislegar og ómetan- legar. Vinskapur A-bekkinga hef- ur haldist fram á þennan dag og ég veit að Guðlaug mat þennan vinskap mikils eins og við öll. Á skólaárunum bjuggum við Guð- laug saman í kjallaranum hjá Helga Hóseassyni einn vetur og þá kynntist ég henni enn betur. Hún var mörgum góðum kostum búin. Fyrst og fremst fannst mér Guðlaug falleg og góð manneskja, hreinskilin, glettin og hugulsöm. Hún vildi hafa snyrtilegt í kring- um sig og ég lærði mikið af henni. Ég dáðist að því hvað hún átti auðvelt með að umgangast alls konar fólk og kom því ekki á óvart þótt hún veldi sér ævistarf þar sem þessir hæfileikar nýttust henni vel. Guðlaug var mikill fag- urkeri, unni tónlist, myndlist og ekki síst bókmenntum en hún las mjög mikið. Hún hafði gaman af að spjalla um alla heima og geima og hafði einlægan áhuga á mönn- um og málefnum. Ég lít á Guð- laugu sem eina af mínum bestu vinum og finnst ég heppin að hafa kynnst henni. Guðlaug elskaði fjölskyldu sína, átti yndislegan lífsförunaut, hann Þorstein, og barnabörnin voru hennar líf og yndi. Við Þórir vottum Þorsteini og fjölskyldunni allri okkar dýpstu samúð. Anna. Það voru forréttindi að eiga vináttu Guðlaugar. Hún hreif alla með sér með einörðum skoðun- um, visku og hlýju. Áhugi á öllu er snerti mannlegt samfélag, kraft- ur hennar, fjör og glaðværð orkuðu eins og segull á fólk. Við Guðlaug kynntumst í Gautaborg fyrir 40 árum. Ég var þá aðeins liðlega tvítugur ung- lingur, rétt skriðin úr framhalds- skóla. Guðlaug var ekki miklu eldri, en töluvert reyndari á svo mörgum sviðum. Hún var gift og tveggja barna móðir og hafði búið í Svíþjóð í nokkur ár. Þar hafði hún kynnst þeim hugmynda- straumum sem bárust um Vest- urlönd á þessum árum og meðal annars tekið þátt í kvenfrelsis- baráttu í Uppsölum og Gauta- borg. Þær hugmyndir höfðu einn- ig borist til Íslands og ég hafði heillast af þeim samstundis, en aðeins fylgst með þeim úr fjar- lægð. Á þessum tíma var Guðlaug mér ekki aðeins vinkona, heldur einnig sterk fyrirmynd. Hún átti örugglega nokkurn þátt í að móta mig og afstöðu mína til lífsins og samfélagsins á mótunarárunum miklu, milli tvítugs og þrítugs. Eftir að við komum aftur heim til Íslands hafa leiðir okkar legið saman víða. Við unnum saman í Kvennaframboðinu í Reykjavík, ásamt fjölda öflugra kvenna. Við vorum í saumaklúbbi ásamt vin- konum frá Gautaborg, síðan einn- ig leikhúsklúbbi með eiginmönn- um og fleira fólki og við sungum saman í kór, auk annarra skemmtilegra samverustunda. Alls staðar þar sem fólk kom sam- an var fjörið þar sem Guðlaug var. Hún kom auga á það spaugi- lega í öllum aðstæðum og stutt var í djúpan og smitandi hlátur- inn. Hún var snillingur í mann- legum samskiptum, hafði hæfi- leika til að hlusta og alltaf eitthvað til málanna að leggja. Guðlaug var ákaflega lifandi og heilsteypt kona. Hún hafði ákveðnar skoðanir á öllum málum er vörðuðu samfélag, siðferði, réttlæti og ranglæti. Hana skorti aldrei kjark og einurð til að standa með sannfæringu sinni í smáu eða stóru. Ein lítil saga úr kórnum okkar lýsir henni vel. Kórstjórinn hafði fundið gamlan slagara við skemmtilegt lag, en textinn var afleitur, barn gamalla tíma og fullur af karlrembu og yf- irlæti gagnvart konum. Þetta vakti mótmæli nokkra okkar kvennanna, en kórstjóranum fannst lagið skemmtilegt og gaf lítið fyrir gagnrýni okkar. „Standið upp og syngið,“ sagði hann og byrjaði að spila. Þrátt fyrir fuss, svei og augngotur stóð- um við allar upp, ófúsar. Nema Guðlaug. Hún sat sem fastast. Kórstjórinn hætti að spila og leit á hana spyrjandi. „Ég syng þetta ekki,“ sagði Guðlaug einfaldlega. Það var aldrei oftar minnst á þetta lag en Guðlaug hló að þessu á eftir með kórstjóranum. Hún hafði sitt fram með ákveðni, lagni og húmor. Andlegur styrkur hennar kom vel í ljós í veikindum hennar. Hún hélt áfram að vera hrókur alls fagnaðar á mannamótum og tókst á við hlutskipti sitt af einstökum kjarki, reisn og hugarró. Það er sárara en orð fá lýst að fá ekki að njóta samvista við Guð- laugu framar. Alls staðar verður autt og tómlegt þar sem vantar hlátur hennar og glaðværð. Hug- ur okkar Jóns er hjá Þorsteini, börnum þeirra og fjölskyldum. Vertu kært kvödd, kæra vinkona. Sigríður Einarsdóttir. Gengin er kona sem alls staðar naut trausts. Leiðir okkar Guðlaugar lágu fyrst saman árið 1982 við stofnun Kvennaframboðs en hún var einn af stofnfélögum þess. Hún vakti strax athygli mína fyrir bjart yf- irbragð og trausta og hlýja fram- komu. Guðlaug var ein af þessum ósérhlífnu kvennastólpum, hlý, brosmild og yndisleg. Guðlaug starfaði mikið fyrir Kvennafram- boðið. Meðal annars tók hún sæti á framboðslistanum og sat í borg- armálaráði og framkvæmdanefnd Kvennaframboðs. Kvennaframboðið reyndist af- skaplega merkilegt framboð eins og sagan sýnir. Það var femínískt og róttækt og hafði áhrif á alla stjórnmálaflokka. Það skilaði verulegum pólitískum árangri og í kjölfarið féll hvert karlavígið á fætur öðru. Í stjórn Verkamannabústaða í Reykjavík hafði engin kona setið þrátt fyrir að meiri hluti umsækj- enda hefði verið konur. Guðlaug var verðugur fulltrúi Kvenna- framboðs í stjórnina. Hún þekkti þennan málaflokk vel því á þess- um árum starfaði hún hjá Félags- málastofnun Reykjavíkurborgar. Hún hafði ríka samúð með þeim einstæðu mæðrum sem þangað leituðu vegna þess að þær áttu ekki eigið húsnæði og voru því stöðugt að flytja með börnin sín. Í aðdraganda borgarstjórnar- kosninganna 1982 var mikið um uppákomur. Farið var á blómum skreyttum pallbíl um hverfi borg- arinnar þar sem haldnir voru kosningafundir. Til að lífga enn frekar upp á kosningabaráttuna var Peysufatasöngsveitin stofn- uð. Guðlaug var ein af þeim sem tóku þátt í söngsveitinni og dró hvergi af sér við söng og aðrar uppákomur. Nafnið tengdist klæðnaði söngkvennanna sem voru klæddar lopapeysum með svuntu utan yfir. Einnig báru þær skotthúfu á höfði til að heiðra aldamótakonurnar sem brutu blað í sögunni árið 1908 þegar þær buðu fram fyrsta kvennalist- ann og unnu stórsigur, fengu fjór- ar konur inn. Eftir það fækkaði konum í borgarstjórn þar til Kvennaframboð bauð fram 1982 og átta konur fóru inn í borgar- stjórn. Eftir þetta hafa leiðir okkar Guðlaugar oft legið saman í gegn- um tíðina. Mér er sérstaklega minnisstætt þegar við tókum þátt í tveim prófkjörum Dags B. Egg- ertssonar. Í fyrra skiptið árið 2006 þegar hann sóttist eftir því að leiða lista Samfylkingarinnar í Reykjavík og aftur árið 2009 þeg- ar hann bauð sig fram sem vara- formaður Samfylkingarinnar. Í báðum þessum prófkjörum kom vel í ljós hversu traust, ósérhlífin og vel gerð manneskja Guðlaug var. Hún hafði einstaklega góða nærveru og það var ótrúlega gef- andi að vera í samvistum við hana. Við fráfall Guðlaugar er skarð fyrir skildi og hennar verður sárt saknað af öllu hennar samferða- fólki. En fyrst og fremst eiga sárt um að binda eftirlifandi eiginmað- ur hennar, börn, tengdabörn og barnabörn. Þeim, sem og öðrum, sendi ég innilegar samúðarkveðj- ur. Kristín Jónsdóttir. Vík í Mýrdal er þekkt fyrir rigningu. Í minningunni var þar sólríkt og sumrin oft löng. Ljúfar myndir frá æskuárum koma upp í hugann. Fyrir mig tengjast þær flestar fjölskyldunni í næsta húsi. Þar bjuggu heiðurshjónin Val- gerður Guðlaugsdóttir og Magn- ús Þórðarson ásamt börnum sín- um. Elstar voru Guðlaug og Solveig, Þórður og Unnur bætt- ust fljótt við og nokkrum árum síðar Pálmi og Gerður. Mikill samgangur var milli heimilanna tveggja og bundin þau bönd vin- áttu sem haldist hafa æ síðan og aldrei borið minnsta skugga á. Nú hefur elskuleg Guðlaug kvatt þennan heim, langt um aldur fram. Guðlaug var einstök kona. Hún var einlæg, trygg og hlý. Hún var vinmörg og félagslynd. Eins og títt er um elstu börn var hún ábyrgðarfull, skipulögð og fylgin sér. Hún var yfirlætislaus með öllu og bar þess merki að hafa al- ist upp á heimili þar sem mikill menningarbragur ríkti. Þar var spilað á hljóðfæri, sungið og skeggrætt um heima og geima. Þar var vafalaust lagður grunnur að lífsafstöðu Guðlaugar. Hún tók síðar þátt í starfi kvenna og fram- boðum á sviði borgarstjórnar og landsmála. Í Samfylkingunni var hún virkur félagi og ötull tals- maður enda alla tíð einlægur jafn- aðarmaður. Val hennar á starfs- vettvangi við félagsráðgjöf var í góðu samræmi við lífssýn hennar og eðliskosti og á þeim vettvangi vann hún afar gott starf. Guðlaug kynntist Þorsteini Helgasyni ung að árum. Fyrir mér hafa þau ávallt birst sem eitt, verið afar samhent, stutt hvort annað, hjálpað og hvatt. Börnum sínum hafa þau sinnt af um- hyggju og rækt afa- og ömmu- hlutverkin af stakri alúð. En þau hjónin höfðu líka tíma fyrir sig sjálf og hvort annað. Oftast nefnd í sömu andrá. Eftir að við komumst á fullorð- insár urðu dvalir erlendis og ým- iss konar bardús til þess að við Guðlaug hittumst sjaldnar en við sendum bréf og kort og ávallt var milli okkar heill og traustur strengur. Á síðustu árum hefur samverustundum fjölgað og við hist við ýmis tækifæri og ekki alltaf þurft sérstakt tilefni til. Ár- leg jólasamkvæmi og fýlaveislur þeirra systkina eru glaðværar og notalegar stundir í einkar sam- heldnum fjölskylduhópi. Við Guð- laug höfðum heitið því að hittast oftar, drekka saman morgun- kaffi, ganga í kringum Tjörnina eða meðfram sjónum eftir Ægis- íðunni, fá okkur hádegisverð eða fara saman í pjattrófuferð í bæ- inn. Okkar síðasta bæjarferð var í byrjun nóvember. Enn skemmra er síðan við ásamt systrum Guð- laugar þeim Solveigu og Unni og móður minni áttum saman hug- ljúfa stund á mínu heimili. Fyrir þá samveru er ég einlæglega þakklát. Nú er lokið samferð okkar Guðlaugar sem hófst undir hvanngrænni hlíð við fuglaklið Víkurhamra og sjávargný við sandströnd með tignarlega Reyn- isdranga í augsýn. Ég hugsa til hennar með sárum söknuði. Kæri Þorsteinn. Þinn er miss- irinn mestur og afkomenda ykkar Guðlaugar. Fyrir hönd móður minnar, Helgu Einarsdóttur, og fjölskyldu votta ég ykkur og systkinum Guðlaugar mína dýpstu samúð. Blessuð sé minn- ing mætrar konu. Margrét Oddsdóttir. Það kemur stundum fyrir á ævi manns að inn á lífsbrautina geng- ur karl eða kona sem hefur svo mikil áhrif að þau verða hvorki skilin né metin að verðleikum fyrr en síðar. Þetta er fólk margvís- legrar gerðar, hefur mismunandi bakgrunn, en á þó ýmislegt sam- eiginlegt, jafnvel þótt langt sé á milli í tíma og rúmi. Það er bjart yfirlitum, augun góðleg og athug- ul, bros á vörunum, aðlaðandi tónn í röddinni, og ljóminn um- lykur það. Réttlætiskennd er þessu fólki í innborin, samlíðan með þeim sem standa höllum fæti, og tekur ósjálfrátt upp bar- áttu fyrir því að leiðrétta mál og leita lausna. Það verður oft hlut- skipti þess að sinna þeim sem hafa orðið undir vegna ytri að- stæðna, eða veikinda sem gerir þá vanburða og minnimáttar. Lít- ið barn sagði: Góð kona er engill. Þá hlýtur það að vera satt, og að þeir búi í öllum byggðum lands- ins, hjálpi öðrum og styrki þá, sætti ósátta og bendi á leið til ljóssins. Guðlaug Magnúsdóttir var örugglega í þeim hópi því allt líf hennar var helgað gæðum og gjafmildi, hún var kölluð til verka sem eru unnin í kyrrð og friði, en af ákveðni og festu í skipulagi sem ávinnst af námi og reynslu, en ekki sízt yfirgripsmikilli þekk- ingu á mannlegu eðli. Í þessu ljós er vert að skoða lífshlaup hennar nú þegar hún er farin, en þó ná- læg öllum sem hún unni. Minning hennar er dýrmæt, huglæg og gagntakandi, næstum því áþreif- anleg, eins og rós sem fellir blöð um haust ber nýja knúppa að vori, fleiri en áður, með þeirri ljúfu angan sem lifir áfram og kallast á við það dýrmæta í hug- um þeirra sem syrgja. Níels Hafstein.  Fleiri minningargreinar um Guðlaugu Magn- úsdóttur bíða birtingar og munu birtast í blaðinu næstu daga. Útfararþjónusta Hafnarfjarðar Sími: 565-9775 www.uth.is. uth@simnet.is. Við sjáum um alla þætti útfararinnar. Seljum kistur,krossa og duftker hvert á land sem er. Persónuleg þjónusta. Stapahrauni 5 Hafnarfirði. Elsku mamma mín, KRISTRÚN ÁGÚSTSDÓTTIR, Háteigsvegi 42, Reykjavík, lést 20. desember síðastliðinn. Útförin fer fram í kyrrþey. . Fyrir hönd fjölskyldunnar, Ólöf Magnúsdóttir. ✝ Ástkær faðir okkar, HELGI JASONARSON, er látinn. Útför hans fer fram frá Fossvogskirkju mánudaginn 5. janúar kl. 15.00. Blóm og kransar vinsamlegast afþakkaðir. Hafsteinn Helgason, Arite Fricke, Kristín Helgadóttir, Magnús Torfason og fjölskyldur.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.