Morgunblaðið - 09.06.2015, Blaðsíða 2

Ingvar Smári Birgisson
isb@mbl.is
Við mikla viðhöfn var Elín Pálmadóttir, 88 ára rithöf-
undur og blaðamaður, sæmd æðstu orðu Frakklands
(Légion d’honneur) af franska sendiherranum í gær
fyrir einstakt framlag sitt í þágu Frakklands og
franskrar menningar. Við athöfnina var fjöldi franskra
sjóliða sem vottuðu Elínu virðingu sína, en franska her-
skútan Etoile liggur við höfn í Reykjavík. Orðuveitingin
fór fram í Sjóminjasafninu og var orðuhafinn Elín nær
orðlaus yfir þeim mikla heiðri sem henni var sýndur.
„Ég er svo hissa að ég get ekki sagt annað við þá
en takk, takk!“ sagði Elín og hló.
Hún sagðist hafa orðið gagntekin af Frakklandi
þegar hún vann hjá franska sendiráðinu í París og mælti
með því að ungt fólk lærði frönsku. „Það er svo allt ann-
ar kúltúr í Frakklandi. Það kemur mikið fram í fréttum
hvað við mótumst mikið af enskumælandi löndum. Mikið
vantar í íslenska menningu og blaðamennsku þegar
menn tala ekki frönsku.“
Þekktasta framlag Elínar til franskrar menningar
er bók hennar um franska sjómenn á Íslandi, bókin
Fransí biskví: Frönsku Íslandssjómennirnir. Þegar Elín
hófst handa við að skrifa verkið hafði enginn tekið sam-
an efni um franska sjómenn hérlendis á skipulagðan
hátt og þykir bók Elínar mikilvæg heimild um gleymdan
tíma.
Elín hóf ung störf hjá Sameinuðu þjóðunum í New
York, í árdaga samtakanna á fimmta áratugnum. Þá
starfaði hún einnig í sendiráði Íslands í París á sjötta
áratugnum og kynntist listalífi borgarinnar vel, ekki síst
Gerði Helgadóttur myndhöggvara.
Þegar Elín sneri aftur til Íslands hóf hún störf hjá
Morgunblaðinu og þótti afbragðsblaðamaður. Hún segir
störf sín hjá Morgunblaðinu hafa undirbúið sig vel fyrir
frekari ritstörf. Hún leitaði dýpra og dýpra ofan í efnið
um franska Íslandssjómenn, sem byrjaði sem einstaka
greinar og þróaðist út í að verða heil bók. „Ég ákvað að
skrifa áreiðanlega sögu og ég vandi mig á það og lærði
hjá Morgunblaðinu,“ sagði Elín.
„Við vorum dönsk nýlenda og franskir sjómenn
höfðu ekki leyfi til að koma í land. Þeir sáust hér eins og
bunga um Suðurland. Svo fór ég að tala við fræðimenn
og þeir sögðu við mig að engir hefðu skrifað um þetta
með alvöru tilvitnunum.“
Elín Pálmadóttir sæmd
æðstu orðu Frakklands
 Heiðruð fyrir framlag sitt í þágu franskrar menningar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Við athöfnina Elín á merkan feril og skrifaði meðal annars bók um sögu franskra sjómanna við Íslandsstrendur.
2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚNÍ 2015
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson, Sigtryggur Sigtryggsson ritstjorn@mbl.is Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Sunna Ósk Logadóttir netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar | Bréf til blaðsins mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Flutningaskip sem flytur hvala-
afurðir frá Íslandi til Japans mun
sigla norður fyrir Rússland, norð-
austurleiðina svokölluðu. Þessi
leið er 14.800 kílómetrum styttri
en leiðin fyrir Góðrarvonarhöfða
og samsvarar munurinn 11 ferð-
um um Hringveginn. Ekki er vit-
að til þess að þessi leið hafi áður
verið farin með afurðir frá Ís-
landi.
Hvalur hf. tók skipið Winter
Bay á leigu til að flytja 1.800 tonn
af hvalaafurðum til Japans. Skipið
var lestað í byrjun maí en brottför
þess frá Hafnarfirði dróst í tæpan
mánuð vegna bilunar í vélbúnaði.
Upphafleg áætlun var að sigla
með ströndum Afríku og fyrir
Góðrarvonarhöfða. Það er 67-70
daga sigling á þessu skipi. Þegar
brottförin dróst nefndi útgerðar-
maðurinn þá hugmynd hvort ekki
væri ráð að athuga norðaustur-
leiðina. Umferð um hana eykst
eftir því sem ísinn minnkar á
norðurslóðum. „Ég hef fylgst með
umræðunni um norðurslóðamál-
efni og meðal annars sótt ráð-
stefnuna Arctic Circle, sem Ólaf-
ur Ragnar Grímsson forseti átti
frumkvæðið að. Þar var mikið
rætt um þessa mögulegu siglinga-
leið. Eigandi skipsins var til í
þetta og fékk til þess tilskilin
leyfi,“ segir Kristján Loftsson,
framkvæmdastjóri Hvals hf.
Bíður fyrirmæla í Noregi
Leiðin verður opnuð í júlí fyrir
skip eins og Winter Bay. Rússnesk
stjórnsýslustofnun hefur veitt
leyfi til siglingarinnar og veitir ís-
brjótaþjónustu ef á þarf að halda.
Ef vindar verða óhagstæðar getur
þó dregist fram í ágúst eða
september að skipið komist sína
leið til Japans. Við eðlilegar að-
stæður gæti siglingin frá Íslandi
tekið um mánuð.
Winter Bay er nú á leið til Nor-
egs, þar sem það mun bíða eftir
fyrirmælum um að hefja sigling-
una um Norður-Íshafið yfir í
Kyrrahaf.
 Skip siglir með hvalaafurðir norður
fyrir Rússland á leiðinni til Japans
Siglir norð-
austurleiðina
með hvalkjöt
Hafnarfjarðarhöfn Winter Bay fer um Norður-Íshaf á leiðinni til Japans.
Ingvar Smári Birgisson
isb@mbl.is
Uppbygging kísilvers í eigu PCC
Bakki Silicon hf., sem er dóttur-
félag þýska fyrirtækisins PCC
SE, mun fljót-
lega hefjast á
iðnaðarsvæðinu
á Bakka við
Húsavík. Búið er
að tryggja raf-
orkusamning við
Landsnet og
gera áætlanir
ráð fyrir að
framleiðsla geti
hafist í árslok
2017. Þetta kem-
ur fram í sameiginlegri frétta-
tilkynningu frá iðnaðar- og við-
skiptaráðherra og Norðurþingi.
„Það er sannarlega ákaflega
mikilvægt og ánægjulegt að þetta
sé að fara af stað, að við séum að
fara í þessa innviðauppbyggingu
og gera okkur kleift að spyrna við
fótum hérna í atvinnulífinu,“ segir
Kristján Þór Magnússon, bæjar-
stjóri Norðurþings.
„Ég held að það verði mun fjöl-
breyttari störf á atvinnumark-
aðnum hérna á svæðinu með til-
komu þessarar upbyggingar. Það
er auðvitað fyrst tímabundið hér í
uppbyggingarfasanum en er ekkert
síðra þegar verksmiðjan er komin í
gang. Svona starfsemi fylgja alltaf
afleidd störf og er þetta fyrsta
púslið í því sem við sjáum og von-
um að geti gengið upp, að iðnaðar-
svæðið á Bakka verði eyrnamerkt
smærri og millistórum iðnaðar-
fyrirtækjum,“ segir Kristján og
bætir við að byggð hafi verið upp
mjög öflug ferðaþjónusta á svæð-
inu og það sé spennandi verkefni
fram undan að láta þetta allt vinna
saman, þannig að hægt sé að efla
svæðið í heild sinni.
Áætluð framleiðslugeta versins
er 32.000 tonn í fyrri áfanga en
fullbyggt er áætluð afkastageta
66.000 tonn. Aflþörf versins er 53
MW í fyrri áfanga og áætlað er að
48 MW komi frá hinni nýju virkj-
un Landsvirkjunar að Þeistareykj-
um.
400 starfa við
uppbygginguna
Byggingarkostnaður kísilversins
er talinn verða um 40 milljarðar
íslenskra króna. Er áætlað að allt
að 400 manns muni starfa við upp-
bygginguna og að við fyrri áfanga
versins muni skapast um 120
framtíðarstörf, auk afleiddra
starfa.
Auk byggingar kísilversins verð-
ur samhliða ráðist í hafnar- og
vegaframkvæmdir sem auk þess
að þjónusta rekstur PCC Bakki
Silicon hf. búa í haginn fyrir frek-
ari iðnaðaruppbyggingu á Bakka.
Því til viðbótar má nefna fram-
kvæmdir Landsvirkjunar að
Þeistareykjum og fyrirhugaða
línulögn Landsnets hf. til Húsa-
víkur.
Kísilver á Bakka rétt handan hornsins
 Framleiðsla gæti hafist í árslok 2017
 Raforkusamningur er tryggður
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðar
Aflétt Fyrirvörum á raforkusölusamningi Landsnets við PCC Bakki Silicon
hefur verið aflétt og munu framkvæmdir kísilversins hefjast fljótlega.
Kristján Þór
Magnússon