Bókasafnið - 01.05.2013, Síða 18

Bókasafnið - 01.05.2013, Síða 18
18     Í grein sem höfundar skrifuðu (Hrafn A. Harðarson og Margrét Sigurgeirsdóttir, 2009) um lestur og áhrif hans á heila og lífs- gæði fólks kom fram að bóklestur örvaði heilann það mikið að líkur væru til þess að fólk lifði lengur með því að fara oft á bókasafnið, sækja sér bækur og lesa þær. Sú spurning vaknar hvort hið sama gildi um lestur rafbóka, sem sumir vilja kalla skjábækur. Líklega skiptir ekki máli hvort það er á skjá, á pappír eða á lesbretti, til dæmis Kindle. Niðurstaðan væri þá sú, að lestur sé örvandi fyrir heilastöðv- ar og með reglulegum lestri værum við að lengja ævi okkar og auka gæði lífsins. Það er ekki slæmur kostur, því lestur kostar yfirleitt ekki annað en næði – og svo er auðvitað það skilyrði að hafa lært að lesa, fengið örvun til að æfa og iðka lesturinn til að ná auknum hraða og hæfni og ekki síst að hafa aðgang að góðu almenningsbókasafni, sem er opið þegar okkur hent- ar og býður upp á bókakost sem hvetur okkur til að taka að láni margar bækur – og oft. Bókasafn er geimstöð bóka og upplýsinga á allskonar formi. Með tilkomu rafbóka (e. e-books) má gera því skóna að í framtíðinni verði almenningsbókasöfn lík Hljóðbókasafni Ís- lands (áður Blindrabókasafn Íslands), bókasöfn án bóka! Þá myndi hverfa sá vinsæli þáttur í lífi svo margra, að gramsa í bókaskápum, að þreifa fyrir sér í þéttskipuðum bókahillum, hvort sem er í bókabúð, bókasafni eða heimilisbóka-skápn- um. Hvernig gramsar maður í vefbókasöfnum? Verður til ein- hvers konar sýndargrams? Fortíðarþráin (nostalgían) býður okkur að staðhæfa að það Um rafbækur og bókasöfn verði ekki líkt því eins gaman, spennandi og fróandi að „gramsa“ eða vafra um sýndarhillur á vefnum – og líkurnar á því að maður finni eitthvað bitastætt, forvitnilegt, óvænt og spennandi eru ef til vill hverfandi miðað við það þegar grams- að er í áþreifanlegum bókum, mismunandi stórum, þykkum, ólíkum að lit og viðkomu. En það er þá rómantíkin ein en ekki vísindaleg framtíðarspá. Nú hafa vísindamenn við Kaliforníuháskóla í Los Angeles fundið út að vefleit setji í gang lykilstöðvar í heilanum, sem stjórna ákvarðanatöku og flóknum rökhugsunum þeirra sem eru tölvulæsir, bæði miðaldra og aldraðra einstaklinga. Niður- stöðurnar úr þeirri rannsókn, sem er fyrst sinnar tegundar í að meta áhrif leitariðkunar á frammistöðu heilans, sýna fram á að vefleit (vefleitariðkun eða það að vafra) geti hjálpað til við að örva og hugsanlega bæta heilastarfsemina (Vijayakumar, 2008). Lestur, lesskilningur og yndislestur Kannski gleymist í önnum dagsins að æfa lestur. Fólk sest niður fyrir framan sjónvarpið eða hleypur í ræktina í stað þess að halda lestri að sjálfum sér og sínum. En almennt eyðir fólk þó töluverðum tíma í lestur. Enda er lestur bæði afslappandi og uppörvandi og allt þar á milli. Ekki má heldur gleyma því að lestur er nauðsynleg æfing hverjum og einum þó ekki sé nema til að taka þátt í því samfélagi sem við búum í. Hreyfing augna er kostur við lestur enda talið að hægt sé að þjálfa sjón með reglulegri æfingu þeirra. Menn verða ekki blindir af of Hrafn A. Harðarson er upplýsingafræðingur, með FCLIP (Fellow of the Chartered Institute of Library and Information Professionals) frá Bretlandi og er forstöðumaður Bókasafns Kópavogs. Margrét Sigurgeirsdóttir er upplýsingafræðingur og viðskiptafræðingur/MSc. og starfar sem safnastjóri á RÚV

x

Bókasafnið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Bókasafnið
https://timarit.is/publication/245

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.