Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.2010, Side 17

Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.2010, Side 17
FRÉTTIR 12. mars 2010 FÖSTUDAGUR 17 er komið út fyrir öll velsæmismörk,“ sagði Pálmi í viðtalinu og er alveg ljóst að helstu talsmenn þeirrar framtíð- arhyggju sem Hermann ræddi um í pistli sínum geta tekið undir það með honum. Þó þarf að hafa í huga að þeir sem aðhyllast uppgjörshyggjuna eru ör- ugglega langflestir mótfallnir og mjög gagnrýnir á það að íslenskir auðmenn og fólk í atvinnulífinu verði fyrir of- beldi og dónaskap á götum úti og á internetinu. Flestir geta líklega sam- mælst um að slík hegðun gagnvart öðrum – sama hverjir verða fyrir of- beldinu – er ekki réttlætanleg jafnvel þó að þeir aðhyllist róttæka uppgjörs- hyggju. Ofbeldið og misréttið sem ein- hverjir auðmenn hafa orðið fyrir, hvort sem um er að ræða að hús þeirra hafi verið skemmd eða bílar eða að þeir hafi orðið fyrir aðkasti, er því ekki hægt að nota sem rök gegn uppgjörs- hyggjunni og þeim sem fjalla vilja ít- arlega um hrunið. Ofbeldið sem ein- hverjir beita auðmennina dæmir sig sjálft sem óskynsamlegt og óréttlátt enda er slík hegðun óafsakanleg á öll- um tímum sögunnar. Hvaða leið á að fara? Eftir stendur hins vegar spurningin um hvaða leið eigi að fara í umræð- unni. Hvernig er hófleg, gagnrýnin og skynsamleg umræða um íslenska efnahagshrunið? Ljóst er að enginn skynsamur og sæmilega réttlátur mað- ur samþykkir þá leið að þeir sem tald- ir eru helstu gerendurnir í hruninu séu beittir ofbeldi, hvort sem er beinu of- beldi eða í ræðu og riti. Einnig er ljóst að enginn er á þeirri skoðun að ekkert uppgjör á hruninu og árunum þar á undan eigi að fara fram. DV leitaði til Sigurðar Gylfa Magn- ússonar sagnfræðings og Jóns Ólafs- sonar heimspekings og bað þá að velta þessari spurningu fyrir sér. Svar Sigurðar er í raun afar einfalt því að hann telur að það geti farið sam- an að hrunið sé gert upp og að reynt sé að reisa samfélagið við eftir það. „Ég held að þetta geti einmitt farið sam- an: umræðan um hrunið og uppbygg- ingin…“ segir Sigurður Gylfi. „Það er mikil samræða um það hvað átti sér stað, hvernig samfélagið hefur þróast, af hverju þetta og hvernig við viljum hafa þetta í framtíðinni,“ segir Sigurður en af orðum hans að dæma telur hann mikilvægt að við lærum af sögunni. „Ég er ekki að mælast til þess að fólk sé lagt í einelti. Ég er bara að segja að það er ekki hægt að hefja uppbygg- ingu án þess að tekið sé á þeim atburð- um sem átt hafa sér stað hér á landi. Það getur bara ekki verið öðruvísi,“ segir Sigurður Gylfi. Jón segir sömuleiðis að það sé mik- ilvægt að fólk horfist í augu við hrun- ið. „Það er lykilatriði í mínum huga að fólk leyfi þeirri sjálfsgagnrýni og um- bótahugsun að viðgangast sem nauð- synleg er til að hér geti orðið breyting- ar á kerfinu …“ segir Jón. Hann segir hins vegar að fólk megi ekki tapa sér í umræðunni um hrunið: „Það má fall- ast á að þráhyggja um hrunið er eng- um til góðs, en staðreyndin er sú að hér breytist ekkert til hins betra nema stjórnvöld og almenningur hafi kjark til að horfast í augu við kerfishrun Ís- lands, því að hér hrundi kerfið eins og það lagði sig, ekki bara nokkrir bank- ar.“ Eftir stendur sú spurning hversu mikið við eigum að fjalla um hrunið og hvort og hvenær farið sé yfir strik- ið í þeirri umræðu og uppgjöri við hrunið sem nú á sér stað. Við þessu er ekkert einhlítt svar og þarf að vega og meta það í hvert skipti hvort tiltek- in umræða um hrunið og afleiðingar þess eigi rétt á sér. Ljóst er hins vegar að þetta uppgjör þarf að fara fram og að það má ekki fara þannig fram að gerendur í hruninu séu beittir ofbeldi. Báðar öfgarnar eru því óæskilegar: að við hættum uppgjörinu við hrunið og að einhverjir einstaklingar meðal al- mennings taki það upp hjá sér að refsa gerendum hrunsins. Heppileg nálgun við uppgjörið liggur einhvers staðar þarna á milli. Heimildir: Tony Judt. „The Past is Another Count- ry: Myth and Memory in Postwar Europe.“ * Nafn greinarinnar byggir á nafni greinar Judts VARÐ HRUNIÐ Í FRAMANDI LANDI? Tony Judt. The Past is Another Country: Myth and Memory in Postwar Europe, bls. 303 n „Frá árinu 1948 sögðu löndin í Vestur-Evrópu bless við fortíðina og lögðu upp í „evrópska ævintýrið“ en hugur þeirra sem þjóða hefur verið bundinn við þetta verkefni æ síðan (að frátöldu Bretlandi, en þátttaka þess í verkefninu hófst síðar, af ástæðum sem tengjast því hversu heppnir Bretar voru að þurfa ekki að upplifa sömu hörmungarnar og margir á meginlandinu vildu ólmir gleyma). Í ljósi þessarar nýfundnu Evrópuhyggju greip um sig allsherjar minnisleysi meðal íbúa Vestur-Evrópu sem hafði læknandi áhrif. Skilningur þeirra á fortíð þeirra hluta álfunnar var byggður á nokkrum goðsögnum. Þessar goðsagnir voru andstæðar þeim sögulegu staðreyndum um heimsstyrjöldina sem lágu fyrir. Þær kröfuðst þess að almenningur samþykkti þá staðhæfingu að nasismi hefði aðeins verið til í Þýskalandi, að Þýskaland hefði verið hreinsað af nasismanum og að þeir sem áttu skilið að vera refsað hefði verið refsað, ef undan eru skilin nokkur alræmd dæmi.“ Minnisleysi Við eyðum 95% af tíman-um í að greina stöðuna og fortíðina en 5% af tímanum í að ræða framtíðina og aðgerðir. Rau›arárstígur 14, sími 551 0400 · www.myndlist.is Opið virka daga 10–18, laugard. 11–16, sunnud. 14–16 Málverkasýning 13. – 28. mars Hallur Karl Hinriksson Allir velkomnir Opnun 13. mars kl. 15 VERÐ KR. 9.900 VERÐ KR. 13.900 Handklæða-ofnar Hitastýrð sturtusett með öllu Sturtusettin komin aftur VERÐ KR. . VERÐ KR. . l - f r it t r t rt tt ll 40 ára Vörur á verði fyrir þig skartgripir - skartgripaskrín íslenskar-myndir - rúmföt o.fl Kringlunni - Sími: 568 9955 FRÁBÆ RAR FERMI NGAR GJAFIR Skartgripatré www.tk.is Flottar skinnhúfur Góð Útivist á Páskum Bækistöðvaferð í Strút Fimmvörðuháls – Mýrdalsjökull – Strútur Páskar í Básum Skálavarsla í Básum alla Páskahelgina Góð Útivist á Pásku Bækistöðvaferð í Strút Fimmvörðuháls – Mýrdalsjökull – Strútur Páskar í Básum Skálavarsla í Básum alla Páskahelgina Góð Útivist á Páskum Snæbýli - Strútur, gönguskíðaferð Páskar í Strút, bækistöðvaferð Skálavarsla í Básum alla páskadagana

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.