Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.2010, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 14. maí 2010 FRÉTTIR
Söluaðilar: Húsasmiðjan - Garðheimar
www.weber.is
MILLJARÐA TJÓN VEGNA TM
Kaupum Jóns Ásgeirs Jóhannessonar og félaga á Tryggingamiðstöðinni er lýst sem svikamyllu í 250 millj-
arða króna skaðabótamáli sem slitastjórn Glitnis hefur höfðað gegn honum og helstu stjórnendum og eig-
endum fallna bankans. Glitnir tapaði á þriðja tug milljarða á kaupunum. Kaldhæðni örlaganna hagar því
svo að seljendur TM keyptu síðar Morgunblaðið og réðu Davíð Oddsson sem ritstjóra blaðsins.
„Kaupin á Tryggingamiðstöðinni
eru sígilt dæmi um misbeitingu eig-
anda á yfirráðum sínum í Glitni í
þágu persónulegra sérhagsmuna.
Allt var það á kostnað bankans, ann-
arra hluthafa í bankanum og lán-
veitenda bankans.“
Þannig er tekið til orða í stefnu
slitastjórnar Glitnis á hendur Jóni
Ásgeiri Jóhannessyni, Þorsteini
Jónssyni, Lárusi Welding, Hann-
esi Smárasyni, Pálma Haraldssyni
og fleirum. Krafist er 256 milljarða
króna skaðabóta vegna tjóns sem
hinir stefndu eru taldir hafa vald-
ið bankanum. Málið er höfðað fyr-
ir dómstóli í New York eins og fram
hefur komið. Eignir Jóns Ásgeirs
hafa verið frystar með úrskurði
dómstóls í London. Jón Ásgeir hef-
ur lýst sig sigraðan og kveðst í fjöl-
miðlum ekki leggja í 300 milljóna
króna málsvörn fyrir bandarískum
dómstóli.
Ferðin til Mílanó
Í stefnunni er farið ítarlega yfir kaup
FL Group á Tryggingamiðstöðinni
haustið 2007 og þeim lýst sem svik-
samlegum fjármálagerningum sem
valdið hafi Glitni alls 25 milljarða
króna tjóni.
Samkvæmt heimildum DV var
lagt á ráðin um TM-kaupin í frægri
ferð sem farin var með fjárfesta,
viðskiptavini og lykilstarfsmenn
Landsbankans til Mílanó á Ítalíu
haustið 2007. Þáverandi eigendur
TM voru Guðbjörg Matthíasdóttir,
kaupsýslukona í Vestmannaeyjum,
og félag í eigu fjölskyldu hennar.
Gert var ráð fyrir að Guðbjörg fengi
greitt að hluta fyrir eign sína með
hlutabréfum í Glitni fyrir um 8 millj-
arða króna.
Eins og DV hefur áður greint
frá samdist svo um að Guðbjörgu
yrði tryggður söluréttur á helmingi
hlutafjárins í Glitni á sama gengi
og hún hafði keypt það fyrir. Frá
þessum samningi gekk Sigurbjörn
Magnússon, lögfræðingur Guð-
bjargar og núverandi stjórnarfor-
maður Árvakurs, útgáfufélags Morg-
unblaðsins. Innlausnarheimildin
var í gildi dagana 25. til 27. sept-
ember 2008.
Heppni í viðskiptum
Í samningi Guðbjargar (Kristinn
ehf.) og FL Group sagði orðrétt:
„Afhending hlutanna í kjölfar inn-
lausnar söluréttarins/kaupréttarins
skal eiga sér stað í höfuðstöðvum
Glitnis eða þar sem aðilar koma sér
saman um að afhending fari fram,
kl. 10.00 á fimmta viðskiptadegi eftir
að innlausnartilkynning hefur verið
afhent.“
Samkvæmt þessu voru kaupin
innsigluð eftir að bankinn komst
í meirihlutaeign ríkisins. Það var
hægt að gera í fyrsta lagi 30. sept-
ember og í síðasta lagi 2. október.
Í hluthafayfirliti Glitnis hafði ekki
verið gengið frá kaupunum og gert
upp við Kristin ehf. fimmtudaginn
2. október. DV hefur heimildir fyr-
ir því að salan hafi komið öðrum
hluthöfum í opna skjöldu enda ljóst
að hlutir þeirra í bankanum voru í
þann veginn að þurrkast út í kerfis-
hruni íslensku bankanna.
Samningur Guðbjargar bjargaði
henni því á síðustu stundu frá um 4
milljarða króna tapi með falli Glitn-
is.
Jón Ásgeir réð ferðinni
Í stefnu slitastjórnar Glitnis er samn-
ingi Glitnis og FL Group lýst sem af-
leitum og kaupin hafi á endanum
valdið Glitni um 25 milljarða króna
tapi. Í tveimur stefnum á hendur
helstu stjórnendum og eigendum
Glitnis er Lárusi Welding og öðr-
um stjórnendum bankans lýst sem
strengjabrúðum í höndum eigend-
anna, einkum Jóns Ásgeirs Jóhann-
essonar. TM-fléttunni er lýst í stefnu
slitastjórnarinnar á þann veg að yf-
irstjórn bankans hafi tilkynnt op-
inberlega að bankinn hygðist selja
hlutabréf í FL Group til ótengdra
aðila. FL Group var þá langstærsti
eigandi Glitnis. Þetta stóð hins veg-
ar aldrei til, segir í stefnunni. Hið
sanna í málinu sé að FL Group hafi
ætlað að kaupa TM með lánsfé frá
Glitni. Jón Ásgeir og aðrir ráðamenn
Glitnis hafi gert sér grein fyrir að ef
Glitnir fjármagnaði kaupin myndi
það auka fjárhagsleg tengsl bank-
ans við stærsta eiganda sinn. Þessa
samtvinnun hagsmuna FL Group og
helstu eigenda Glitnis hafi því orðið
að fela með blekkingarleik.
Svikamyllan
Þetta var gert með því að flytja fjár-
hagsleg tengsl milli tengdra aðila
yfir á önnur félög sem þannig urðu
milliliðir. Fyrst lánaði Glitnir Kjarr-
hólma, dótturfélagi FL Group, fyrir
38 prósenta hlut í TM. Næst lánaði
Glitnir FL Group til þess að kaupa
út aðra hluthafa í Kjarrhólma. Þann
5. september árið 2007, eftir ferð-
ina frægu til Mílanó þar sem allar
persónur og leikendur voru með í
för, var gengið frá kaupum Glitnis á
nærri 40 prósenta hlut í TM. Þessu
næst seldi Glitnir hinn nýfengna
hlut sinn í TM til FL Group og fékk
greitt með góðum hlut í FL Group.
Í raun var aldrei um neitt annað
að ræða en innbyrðis viðskipti milli
tengdra félaga í eigu Jóns Ásgeirs Jó-
hannessonar og fleiri.
Athyglisvert er að áhættustýring
Glitnis var ekki upplýst um þessi
viðskipti svo áhættusöm sem þau
gátu engu að síður verið. Ekki held-
ur voru þessi kaup og lánveiting-
ar bornar undir aðra æðstu stjórn-
endur bankans eða þeir hafðir með
í ráðum. „Þessi viðskipti voru hrein-
ar falsanir,“ segir í stefnu slitastjórn-
ar Glitnis. Endanleg niðurstaða
þeirra var að FL Group eignaðist TM
að öllu leyti. Seljandinn, Guðbjörg
Matthíasdóttir, eignaðist á móti
hlut í Glitni sem metinn var á um 8
milljarða króna. Helmingi þess hlut-
ar tókst að bjarga úr bankahruninu
eins og áður segir. Afgang söluand-
virðisins hefur Guðbjörg eða félög í
hennar eigu fengið í reiðufé.
Sterkefnuð kona
Athyglisvert er að kaup Jóns Ásgeirs
og viðskiptafélaga hans á TM haust-
ið 2007 bökuðu Glitni mikið tjón
sem nam á endanum vel á þriðja tug
milljarða króna. Handan við borð-
ið sátu Guðbjörg Matthíasdóttir
kaupsýslukona í Vestmannaeyjum,
Gunnlaugur Sævar Gunnlaugsson
fjárhaldsmaður hennar, Sigurbjörn
Magnússon lögfræðingur og fleiri
á snærum Ísfélagsveldisins í Vest-
mannaeyjum. Í bankahruninu gátu
þau fagnað því að Guðbjörg var
hugsanlega eini hluthafinn í Glitni
sem ekki tapaði öllu hlutafé sínu í
falli bankans.
Guðbjörg er nú talin vera í hópi
efnuðustu Íslendinganna eftir hrun.
Hún og veldið að baki henni hefur
verið orðað við kaup á 49 prósenta
hlut Íslandsbanka í olíufélaginu
Skeljungi. Samkvæmt heimildum
DV er þó alls óvíst hvort af þeim
kaupum verði.
Kaldhæðni örlaganna
Guðbjörg og veldi hennar á nú
ráðandi hlut í Árvakri, útgáfufé-
lagi Morgunblaðsins. Útgáfustjóri
blaðsins er Óskar Magnússon áður
forstjóri TM og samverkamaður
Guðbjargar og Gunnlaugs Sævars
Gunnlaugssonar. Stjórnarformað-
ur Árvakurs er Sigurbjörn Magnús-
son lögfræðingur Guðbjargar og sá
er gerði samninginn sem bjargaði
helmingi hlutabréfa hennar í Glitni
í hruninu.
Sigurbjörn, Óskar og Gunnlaug-
ur Sævar hafa allir verið virkir inn-
an Sjálfstæðisflokksins og á ýmsum
tímabilum staðið afar nálægt Dav-
íð Oddssyni sem ráðinn var ritstjóri
Morgunblaðsins síðastliðið haust.
Kaldhæðni örlaganna hagar því
svo að þeir sem harðast hafa bar-
ist gegn Jóni Ásgeiri og Baugsveld-
inu undanfarinn áratug nota nú að
einhverju leyti fé frá honum sjálf-
um til þess að styðja útgáfu Morg-
unblaðsins sem ritstýrt er af þeim
manni sem Jón Ásgeir kennir helst
um hrakfarir sínar.
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Ekki heldur voru þessi kaup og
lánveitingar bornar
undir aðra æðstu stjórn-
endur bankans eða þeir
hafðir með í ráðum.
250 milljarða málshöfðun Slitastjórn Glitnis reynir að sækja fé í greipar Jóns
Ásgeirs Jóhannessonar, Ingibjargar Pálmadóttur, Þorsteins Jónssonar og fleiri.
Sterkefnuð kona Guðbjörg Matthías-
dóttir, athafnakona í Vestmannaeyjum,
komst vel frá viðskiptum við Jón Ásgeir.
Hún á meðal annars ráðandi hlut í
Morgunblaðinu sem Davíð Oddsson
ritstýrir.
Fjárhaldsmaðurinn Gunnlaugur
Sævar Gunnlaugsson er lykilmaður
Vestmannaeyjaveldis Guðbjargar og er
mjög handgenginn Davíð Oddssyni.
Bjóst ekki við gleðilátum Steinunn
Guðbjartsdóttir, formaður slitastjórnar
Glitnis, bjóst ekki við að hinir ákærðu
brygðust glaðir við skaðabótakröfunum.