Fréttatíminn - 10.10.2014, Qupperneq 38

Barnaveiðar í Vúlgaríu
B
Börn samtímans eru vön því að geta valið
sér efni við hæfi á sjónvarpsstöðvunum
eða gegnum netið, hvort heldur horft er á
sjónvarpsskjá, tölvuskjá eða skjá snjall-
símans. Vera kann að mörg þeirra dvelji of
lengi í þessum víddum í stað þess að fara
út að leika sér – en víst er glápið auðveld
lausn fyrir vinnulúna foreldra og for-
ráðamenn. Það þarf ekki mikið fyrir þeim
að hafa á meðan. Börnin eru fljót að læra
meðferð þessarar tækja og ekki há í loftinu
þegar þau sækja sér efnið af kunnáttu.
Það er hins vegar ekki gefið að afinn og
amman séu stödd á sömu blaðsíðu, einkum
afinn. Mér þykir þægilegast að kveikja
einfaldlega á barnaefni í sjónvarpinu að
morgni dags – og á þá við helgarmorgna
þegar mestar líkur eru á að ungviði sé í
okkar umsjá. Þess utan kann ég að kalla
fram Krakkastöðina og get svo sem fundið
á YouTube ýmsa þætti sem hæfa aldri
barnanna, hvort heldur eru Stubb arnir eða
ofurbíllinn Leiftur McQueen.
Þetta er hins vegar ekki í boði þegar við
förum með barnabörnin í sveitina. Þar er
ekkert val. Aðeins barnadagskrá Ríkis-
sjónvarpsins. Það dugar mér að morgni
dags – og börnunum líka. Þau gera sér
hvorki rellu vegna fæðar sjónvarpsrása né
netleysis sem kemur í veg fyrir tölvu- og
símagláp.
Þetta þýðir líka að börnin, þau sem
aldur hafa til, horfa á það sama og hinir
fullorðnu þegar kvölda tekur. Síðastliðið
laugardagskvöld vorum við með tvo fimm
ára drengi og einn tveggja ára í okkar
umsjá í sveitinni. Litla barnið sofnaði fljótt
og það var svo sem ekki fyrirferðin í þeim
stærri heldur. Drengirnir höfðu hamast úti
allan daginn. Samt vildu þeir ekki fara að
sofa strax. Sjónvarpið var í gangi án þess
að amman og afinn festu hugann við það.
Ég heyrði að kynnt var myndin Kitty Kitty
Bang Bang, ævintýra- og fjölskyldumynd
frá árinu 1968. Okkur fannst raunar að
Magnús Geir hefði getað gert betur á besta
útsendingartíma á laugardagskvöldi fyrir
okkur sveitafólkið en létum gott heita.
Það er þröngt í búi hjá Ríkisútvarpinu og
vafalaust hefur þessi 46 ára gamla mynd
fengist fyrir lítið. Ég kannaðist við nafnið
á myndinni og aðalleikaranum, Dick Van
Dyke, sem einkum lék á móti Julie And-
rews í söngvamyndum þess tíma. Hvort ég
hafði séð hana á unglingsárum mundi ég
ekki. Kosturinn við myndina var að þetta
var ævintýramynd sem drengirnir festu
hugann við. Hún fjallaði um töfrabíl sem
ýmist gat ekið, siglt eða flogið um loftin
blá.
Þess utan voru tvö börn meðal helstu
leikara en heldur versnaði í því þegar ill-
menni í kvikmyndinni lét veiða þau og
setja í búr. Svo vond meðferð á börnum
skelfdi drengina svo þeir leituðu í faðm
ömmu sinnar eftir öryggi. Samt vildu þeir
horfa áfram enda sagði ég, án þess að hafa
neitt fyrir mér í því, að allt færi vel að lok-
um og börnin slyppu úr prísundinni. Þetta
varð til þess að við sáum lok myndarinnar.
Auðvitað fór það eins og spáð var, börnin
sluppu ósködduð. Faðir þeirra, túlkaður af
fyrrnefndum Dick Van Dyke, brast í söng í
tíma og ótíma og reddaði málunum. Barn-
vonda fúlmennið fékk makleg málagjöld.
Myndin hafði samt meiri áhrif á fimm
ára guttana en við áttuðum okkur á. Það
fyrsta sem ég heyrði þegar ég vaknaði
á sunnudagsmorgninum var tal þeirra,
nánast á innsoginu. „Þetta var hræðileg
mynd,“ sagði annar og hinn gat ekki
verið meira sammála. Það er ekki víst
að Magnús Geir hafi gert sér grein fyrir
þessu þegar hann setti myndina á dagskrá
á vökutíma barna með aðgang að aðeins
einni sjónvarpsrás. Svo má auðvitað ávíta
ömmu og afa fyrir að fylgjast ekki betur
með dagskránni en svo að þau hafi leyft
tveimur fimm ára drengjum fylgjast með
því þegar barnafangari í ríkinu Vúlgaríu
veiddi tvö börn. Við höfðum það okkur þó
til afsökunar að við þekktum ekki gjörla
efni ævintýra- og fjölskyldumyndarinnar.
Skelfing drengjanna vegna barnaveið-
anna í Vúlgaríu varð til þess að ég gúglaði
þessa frægu söngvamynd, Kitty Kitty
Bang Bang. Það gat varla annað fyrirbrigði
borið þetta nafn enda rímaði nafn myndar-
innar við hljóðin í fyrrnefndum töfrabíl í
kvikmyndinni. Fyrsta leit mín í hjá Google
sjálfum skilaði hins vegar engum niður-
stöðum um þessa gömlu kvikmynd. Þess í
stað blasti við mér glyðra með sama nafni
og kvikmyndin. Sú var sögð allt í senn,
söngkona, leikkona, dansari og sýningar-
stúlka. Í kynningu á henni var jafnvel
gengið svo langt að kalla hana súper-
stjörnu. Fjöldi mynda fylgdi frásögnum af
téðri Kitty Kitty Bang Bang og áttu þær
það allar sameiginlegt að söngkonan var
ber að kalla. Af þeim mátti dæma að hún
syngi allt sitt prógramm berbrjósta með
rassinn út í loftið.
Aldrei hafði ég heyrt þessarar valin-
kunnu listakonu getið, en það segir meira
um mig en stórstjörnuna. Eflaust er pró-
gramm hennar hið ágætasta og alls ekki
reiknað með að fimm ára drengir fylgist
með því. Við hefðum trúlega tekið fyrir
augun á litlu drengjunum hefði Kitty þessi
skyndilega birst á skjánum í stað hins
ráðagóða Dick Van Dyke í baráttunni við
barnaveiðarann.
Ég velti því samt fyrir mér hvað gerist
þegar drengirnir, flinkir sem þeir eru á
öll snjalltækin, fletta í sakleysi sínu upp á
Kitty Kitty Bang Bang til þess að sjá aftur
„hræðilegu myndina“ en fá þess í stað
brjóstin og rassinn á glyðrunni.
Þá eru hvorki amma né afi til staðar
til þess að grípa fyrir augu þeirra – eða
slökkva.
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
SAMKVÆMT BÓKSÖLU Í PENNANUM EYMUNDSSON UM LAND ALLT

METSÖLULISTI EYMUNDSSON

VIKAN 01.10.14 - 07.10.14
1 2
5 6
7 8
109
43
Í innsta hring
Viveca Sten
Matargatið
Theodóra J. Sigurðardóttir Blöndal
Lífið að leysa
Alice Munro
Afdalabarn
Guðrún frá Lundi
Náðarstund
Hannah Kent
Rottuborgari
David Walliams
Handan minninga
Sally Magnusson
Jóga fyrir alla
Sólveig Þórarinsdóttir
Hot stuff
Ragnar Th. Sigurðsson
Þegar dúfurnar hurfu
Sofi Oksanen
38 viðhorf Helgin 10.-12. október 2014