Dagblaðið Vísir - DV - 26.08.2011, Side 18

Dagblaðið Vísir - DV - 26.08.2011, Side 18
18 | Fréttir 26.–28. ágúst 2011 Helgarblað G uðmundur Steingríms­ son er hættur í Fram­ sóknarflokknum og ætlar að stofna nýjan flokk. Það var háöldruð amma hans sem fékk hann til að hugsa sig um. Hann og Sig­ mundur Davíð töluðust vart við og hann átti enga samleið með þjóðernishyggju formannsins. Guðmundur segir stjórnmála­ hefðina á Alþingi vera ömur­ lega. Hann veit vel að ef þetta framboð nær ekki flugi, þá er pólitískur ferill hans líklega úti. Hann vill verða samræðupóli­ tíkus eins og pabbi hans í stað þess að vera á móti bara til að vera á móti. Amma opnaði augun Þú hefur ekki verið lengi í þing- flokki Framsóknarflokksins. Hvenær vissir þú að þú þyrftir að breyta til? „Þetta er uppsafnað. Ég hugsa stundum til þess augna­ bliks núna þegar amma mín, sem er 102 ára og mjög skýr í kollinum – og var lengi virk í starfi framsóknarkvenna en hef­ ur látið í ljós miklar efasemdir á síðari árum, hallaði sér fram yfir kaffibollann fyrir nokkru, þegar ég var í heimsókn hjá henni, og spurði mig: „Og hvað myndir þú svo kjósa, Guðmundur minn?“ Dálítið merkileg spurning því ég var þingmaður Framsóknar­ flokksins á þessum tíma. Spurningarinnar spurði hún samt af miklum þunga og það kom fát á mig. Ég reyndi auð­ vitað að halda andliti og segja Framsókn en fann að ég var ekki að segja ömmu minni satt. Ég fór þá smám saman að upp­ götva að flokkurinn hafði færst svo fjarri mér í ásýnd, málflutn­ ingi, stíl og stefnu á skömmum tíma með nýjum formanni, sem í sjálfu sér enginn vissi hvaða skoðanir hefði en hefur sem sagt þessar skoðanir, að ég gat ekki stutt hann lengur. Síðan hef ég verið að rann­ saka þessa tilfinningu í eigin huga og það hafa hlaðist upp fleiri vísbendingar um að ég eigi ekki samleið með þessum flokki. Stærsti áfanginn að þeirri niður­ stöðu var síðasta flokksþing. Það var mun fámennara en vanalega er, sem sýndi mér að fleiri voru að komast að sömu niðurstöðu og ég. Það fólk hafði ákveð­ ið að mæta ekki einu sinni. Þar birtist mér flokkur sem er mér mjög fjarri í lífssýn. Það var ver­ ið að slá mjög markvissa og að mínu mati yfirdrifna þjóðernis­ hyggjutóna með fánahyllingu, bændaglímu, þjóðernissöngv­ um og nýju lógói með rísandi ís­ lenskum fána. Ræða formanns, sem mörgum þótti góð, höfðaði engan veginn til mín, um sérís­ lenska yfirburði og þar fram eftir götunum. Ég er bara ekki á þess­ um vettvangi í pólitík. En það er margt fleira sem réð úrslitum, málefnin augljós­ lega en svo líka tónninn í mál­ flutningnum. Ég gagnrýndi opinberlega eftir síðustu sveit­ arstjórnarkosningar þennan tón í pólitík sem forystan hefur ómað. Var kallaður ósvífinn á eftir, af henni. Mér finnst tónn Framsóknarforystunnar hafa verið niðurdrepandi. Málflutn­ ingurinn hefur alið á óskap­ lega leiðinlega hefðbundnum stjórnar­, stjórnarandstöðu– stjórnmálum og skotgrafahern­ aði með miklum ásökunum og alhæfingum, sem mér finnst litlu skila. Ég hef enga sannfær­ ingu fyrir svona pólitík.“ Húkir ekki ósáttur í flokki Málflutningur Sigmundar Dav- íðs hefur verið afgerandi upp á síðkastið. Hann hefur lagt til að við drögum ESB-umsóknina til baka, Hólaræðan fór fyrir brjóst- ið á mörgum. Hvenær gekk hann endanlega fram af þér, var það einhvern tíma á síðustu vikum? „Það var í rauninni eins og ég var að lýsa, að í hjarta mínu var ég búinn að komast að þess­ ari niðurstöðu, að ég ætti ekki heima í Framsóknarflokki Sig­ mundar. Þá blöstu við spurningarnar: Hvað átti maður að gera? Átti maður þá samt að halda áfram í flokknum? Mjög margir stjórn­ málamenn komast að þeirri niðurstöðu að halda áfram í flokkum jafnvel þótt þeir séu ákaflega óánægðir. Það geta ver­ ið röksemdir fyrir því að gera það, en líka mjög sterkar rök­ semdir á móti. Í mínum huga er hættan sú að menn fari að tala sér þvert um geð og verða í raun óheiðarlegir í pólitík. Fólk getur jafnvel eytt allri starfsæv­ inni þannig. Mig langar að skora þessa kröfu á hólm, að fólk eigi endilega að húka í flokkum þótt flokkarnir séu farnir eitthvert allt annað, málefnalega, í vinnu­ brögðum og hvað varðar grund­ vallarlífssýn. Auðvitað byrjaði þessi gjá að myndast strax í upphafi. Ég sagði alltaf í kosningabarátt­ unni að ég styddi umsókn að ESB og að almenningur ætti að fá að kjósa um samninginn. Ég fór í kosningabaráttu þannig. Síðan voru greidd um þetta at­ kvæði í þinginu og að sjálfsögðu greiddi ég því atkvæði mitt. Þá var ég allt í einu staddur í þing­ flokki þar sem stór meirihluti var ekki á þessari línu. Það hefði kannski verið hægt að brúa þá gjá sem þá varð til, jafna ágrein­ inginn, en það var ekkert gert í því og ágreiningurinn magnað­ ist bara.“ Hvernig var það í daglegu starfi flokksins, þegar þingmenn voru að ræða saman? Sigmund- ur Davíð hlýtur að hafa hringt sjaldnar í þig en Vigdísi Hauks- dóttur, svo dæmi sé tekið. Varstu ekki utanveltu? „Ég veit ekki hvað hann hringir oft í Vigdísi Hauksdótt­ ur, en hann gat ekki, samkvæmt skilgreiningu, hringt sjaldnar í hana en mig. Aldrei.“ Þið Ásmundur Einar, sem gekk nýlega í flokkinn, það er ekki hægt að sjá að þið eigið margt sameiginlegt í pólitík. „Sú innkoma var enn ein staðfestingin á því sem ég var farinn að finna. Honum var fagnað sem nýjum liðsmanni sem ætti mikla samleið með stefnu flokksins. Ég hef hins vegar ekki upplif­ að að ég sé á hans línu í pólitík, heldur langt í frá. Þetta var því augljóslega staðfesting á því að flokkurinn var að fara í átt sem ég vildi ekki fara í. Ég hef stund­ um velt því fyrir mér hvernig opnir fundir okkar þriggja, mín, Ásmundar og Gunnars Braga, hefðu átt að fara fram í kjör­ dæminu. Það hefði eiginlega þurft að auglýsa þá sem kapp­ ræður.“ Alexía Björg, eiginkona Guð­ mundar, kemur inn úr dyrunum og ber pönnukökur á borð. Guð­ mundur er fljótur að grípa orðið: „Þetta er ekki alltaf svona,“ segir hann og hlær. Stjórnmálaferill að veði Þú ætlar að stofna nýjan flokk, hvenær lítur hann dagsins ljós? „Það er ekki ákveðið. Ég hef orðið svolítið var við það að á fjölmiðlum, og ég hef starfað á fjölmiðlum sjálfur, er oft eins og það sé bara ein tímaeining. Það er tímaeiningin „í dag“. Allt á að gerast í dag. Hvenær í dag ætl­ arðu að stofna nýja flokkinn? En þetta er ekki einfalt mál. Núna blasir við mér sá lúxus­ vandi að það hlaðast inn stuðn­ ingsyfirlýsingar við þessi áform og þær hugsjónir sem ég hef lýst. Það þarf að vinna úr því. Fjöl­ margir hópar og einstaklingar þurfa að koma að því að stofna svona afl. Ég sé fyrir mér grænt, frjálslynt, alþjóðlega sinnað og víðsýnt miðjuafl, sem stundar yfirvegaða og sanngjarna póli­ tík. Nú þarf að tala við fullt af fólki og finna hvort það sé ekki raunverulegur samhljómur fyrir slíku til staðar. Síðan gerist þetta skref fyrir skref.“ Baklandið. Það hefur ver- ið talað um ESB-sinnaða fram- sóknarmenn, samfylkingarfólk og jafnvel hægrikrata úr Sjálf- stæðisflokknum. Treystir þú á að það kvarnist úr þessum flokkum í þinn flokk? „Ég horfi ekki endilega á þetta svona. Að skoða samfé­ lagið út frá þessum hólfum sem þú nefnir felur í sér mjög tak­ markaða nálgun, þótt hún sé ekki alveg út í hött. Hún bara nær eins langt og hún nær. Ég lít í kringum mig. Þar er alls konar fólk, með alls konar reynslu. Ég veit ekki hvort það er hægrikratar eða eitthvað annað. Mér finnst ég núna vera að stíga þannig skref að ég geti stungið upp á því við þetta fólk í kringum mig að kjósa mig og okkur sem verðum í þessum nýja flokki. Hann mun standa fyrir hugsjón­ ir og aðferðir sem við trúum að séu réttar og skynsamlegar. En svo ég orði þetta á stjórnmála­ fræðimáli, þá ættu þessar áherslur jú klárlega að höfða til hægrikrata, Evrópusinnaðra sjálfstæðismanna, frjálslyndra framsóknarmanna og óflokks­ bundinna. Þetta segir bara svo lítið. Stærsta mengið er einfald­ lega fólk sem er í stórum drátt­ um eins og ég og konan mín, systir mín, mágur minn, amma mín, mamma mín, tengdó og strákarnir í hljómsveitinni. Bara fólk sem hefur verið að hugsa sitt og vill svo til að er í stórum drátt­ um að hugsa það sama um þess­ ar mundir, að mér virðist. Fólk sem vill nútímalegt, víðsýnt afl á miðjunni sem stundar stjórn­ mál af virðingu og sanngirni. Ég vona að ég geti staðið að því ásamt mörgum öðrum að stofna þannig afl.“ Þú ferð ekki að stofna svona flokk einn. Það hlýtur að vera eitthvert lykilfólk með þér í þessu. Viltu nefna það? „Nei, ég vil ekki nefna neinn. En ég mun klárlega ekki standa í þessu einn.“ Framsóknarmenn sem hafa hætt að undanförnu? „Já, margir framsóknar­ mennirnir sem hafa hætt að undanförnu eru þarna. Við höf­ um talsvert samráð. Í þeim hópi er að finna gríðarlega þekkingu á þjóðfélagsmálunum og mikla reynslu af stjórnmálastarfi, sem verður ómetanlegt fyrir fram­ haldið. Þarna er líka ungt fólk úr Framsókn, sem ég hef átt mjög gott samstarf við og er fullt af drifkrafti og löngun til þess að gera eitthvað uppbyggilegt. En svo er ég líka í sambandi við aðra hópa og einstaklinga, sem vonandi eiga samleið með hver öðrum. Ég hef notað vikuna til þess að fara í gegnum tölvupóstinn minn og Facebook­síðuna til að sjá hverjir hafa meldað sig frá því á mánudag. Það er mjög mikið af fólki. Miklu meira en ég bjóst við. Svo er ég líka búinn að nota sumarið mikið í að hugsa minn gang og ræða við fólk,“ segir hann og stoppar. „Maður hefur skynjað þennan rauða þráð í tali mjög margra undanfarið, að það sé þörf á þessu nýja afli, og ég hef fundið þessa kröfu í sjálfum mér líka. En það er ekkert form kom­ ið á þetta ennþá.“ Það hægir á tali meðan hann hugsar næstu orð. „Það verð­ ur bara gaman að tilkynna það þegar það gerist hverjir munu endanlega standa að þessu, en ég get ekki annað séð en að það verði margir góðir einstaklingar.“ Hvað á flokkurinn að heita? „Það er ekki komið nafn.“ Hugmynd? „Það eru nokkrar hugmynd­ ir. Þú ert ekta blaðamaður sem vilt vita allt í dag. Það er bara ein tímaeining. En það sem er dásamlegt við að vita ekki allt í dag er að þú getur skrifað aðra frétt seinna.“ Þú ert að leggja pólitískan fer- il þinn að veði. Það hefði verið öruggara að fara aftur í Samfylk- inguna. Ef þessi flokkur nær ekki flugi, er þá ekki pólitískur ferill þinn búinn? „Jú, ætli það ekki.“ Ertu ekkert hræddur við það? „Nei,“ segir hann og leggur þunga áherslu á orðið. Hann hugsar sig síðan um áður en hann heldur áfram. „Hitt finnst mér ömurlegra, að hanga í póli­ tík og einhvern veginn lúffa fyr­ ir einhverri kröfu um að maður eigi að láta alls konar hluti yfir sig ganga, sí og æ, bara til að hanga í pólitík. Ef maður hefur áhyggj­ ur af trúverðugleika, þá held ég að maður missi trúverðugleika þannig.“ Nýjum framboðum gengur sjaldnast mjög vel til lengri tíma, þau tortíma sjálfum sér í innbyrðisdeilum. Heldurðu að það verði öðruvísi með flokk sem þú stofnar? „Það eru ýmsar hættur í þessu og þetta getur alveg gjör­ samlega klúðrast, en nýir flokk­ ar hafa líka orðið til og náð flugi. Einhvern tímann urðu allir flokkarnir til. Á þinginu núna eru tveir gamlir flokkar og þrír ungir. Samfylkingin varð til fyrir ekki svo mörgum árum, VG líka og Hreyfingin er ný. Borgar­ stjórnarkosningarnar í Reykja­ vík sýndu það líka að það á eng­ inn neitt í pólitík. Fólk tekur sjálfstæðar ákvarðanir á kjördag. Það getur allt gerst.“ Gæti orðið hættulegt Ertu ekkert hræddur um að þú sópir til þín fólki sem er óánægt í öðrum flokkum og að úr verði hrærigrautur sem springur síð- an í loft upp? „Það er hættan og hefur oft gerst hjá óánægjuframboðum. Hins vegar er ég ekkert að hugsa þetta sem óánægjuframboð. Ég er miklu meira að hugsa þetta sem uppbyggingarframboð Talaði varla við Sigmund Valgeir Örn Ragnarsson valgeir@dv.is Fréttaviðtal n Guðmundur Steingrímsson er hættur í Framsókn n Hafði ekki áhuga á þjóðernishyggju Sigmundar Davíðs„Það var verið að slá mjög markvissa og að mínu mati yfirdrifna þjóðernishyggjutóna með fánahyllingu, bændaglímu, þjóð- ernissöngvum og nýju lógói með rís- andi íslenskum fána. Áttu enga samleið „Málflutningur- inn hefur alið á óskaplega leiðinlega hefðbundnum stjórnar-, stjórnarand- stöðu-stjórn- málum og skot- grafahernaði með miklum ásökunum og alhæfingum, sem mér finnst litlu skila. Ég hef enga sann- færingu fyrir svona pólitík.“

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.