Listin að lifa - 01.06.2014, Side 21

Öldungaráð í öll sveitarfélög
-

Greinarhöfundur
við heimili sitc í
Mýrartungu II í
Reykhólasveit ásamt
einu barhabarni sínu,
Guðmundi Alex.
Nú standa fyrir dyrum sveitarstjórnar-
kosningar í vor. Við eldri borgarar
sem jafnframt erum stækkandi hópur
í þjóðfélaginu viljum gjarnan vera
með í að móta tillögur um okkar mál-
efni og hvernig þeim málum er fyrir-
komið í okkar nærsamfélagi. Þó við
séum ekki að hugsa til framboðs þá
höfum við kosningarétt! Því vil ég með
þessum orðum hvetja stjórnir félaga
eldri borgara vítt og breitt um landið
til að hafa samband við þá sem hyggjast
bjóða sig fram-í vor í þeirra sveitarfélagi
og fá þá á fund og spyrja spurninga.
Hvað ætlar ný sveitarstjórn að gera á
næsta kjörtímabili í málefnum eldri
borgara? Hvernig er heimaþjónustan?
Eru heimsendingar á mat? Er einhver
starfsmaður á vegum sveitarfélagsins
að sinna þörfum eða starfsemi fyrir
eldri borgara? Hvað með húsnæði fyrir
starf Félags eldri borgara? Er það fyrir
hendi eða nægilegt? Verður kosið öld-
ungaráð hjá ykkur?
Finnst ykkur, góðir félagar, það vera
metið að verðleikum allt það starf sem
félög eldri borgara eru að leggja fram
til að halda uppi félagslegri starfsemi?
Það starf er vafalaust stór þáttur í því
að rjúfa félagslega einangrun, sem oft
sækir að á efri árum. Væri það starf
ekki jafn mikið og raun ber vitni væri
andleg heilsa eldri borgara miklu verri
en hún er og það hefur áhrif á líkam-
lega heilsu, sem svo aftur bitnar á heil-
brigðis- eða félagslega kerfinu. Nýleg
rannsókn á heilsufari eldri borgara
sýnir að þeir sem eru félagslega virkir
búa við betri heilsu en aðrir.
Oldungaráð
Til þess að búa til samráðsvettvang fyrir
sveitarstjórnir og félög eldri borgara, þá
ættu allar sveitarstjórnir að skipa öld-
ungaráð, að loknum kosningum, eða
láta kjósa það með beinni kosningu.
Slík öldungaráð starfa samkvæmt lög-
um á öllum Norðurlöndunum nema
Islandi og Færeyjum. Oldungaráð er
þó starfandi í Hafnarfirði, og tillaga var
samþykkt hjá borgarstjórn Reykjavíkur
s.l. vetur um öldungaráð, en hefur ekki
komist í framkvæmd enn svo vitað sé.
Helstu reglur um starfsemi öldunga-
ráða t.d. í Danmörku eru þannig að í
hverju sveitarfélagi skal stofna a.m.k.
eitt öldungaráð og það skipa 5 menn
og 5 til vara . Síðan eru ákveðnar reglur
um hvernig kjósa skuli í öldungaráð í
Danmörku. Eftir að hafa rætt málið
nokkuð við ýmsa aðila tel ég að best
væri hér á landi að sveitarstjórn kysi
í ráðið eftir kosningar eins og í aðrar
nefndir og ráð. Sveitarstjórn hafi sam-
band við Félag eldri borgara í sveitar-
félaginu og gefi þeim kost á að tilnefna
fólk í öldungaráð og félögin geta allt
eins tilnefnt fleiri en úr eigin félagatali,
en ekki aðra en þá sem eru 60 ára eða
eldri. Sveitarstjórnin gefur út samþykkt
um starfsemi öldungaráðs og það setur
sér starfsreglur. Öldungaráð ráðleggur
sveitarstjórn um málefni aldraðra og
stuðlar að skoðanaskiptum eldri borg-
ara og kjörinna fulltrúa um stefnu og
framkvæmd þeirra mála. Með skipan
öldungaráða í öllum sveitarfélögum
og með þeim samningi sem Landssam-
band eldri borgara gerði fyrir ári síðan
við Velferðarráðuneytið um að Lands-
sambandið sé formlega viðurkennt
sem málsvari allra eldri borgara á ís-
landi værum við búin að koma málum
okkar í all góðan farveg í stjórnkerfinu
sem við getum nýtt okkur til áhrifa.
Við höfum reynsluna
Oft hefur verið um það rætt að á upp-
gangsárum í fjármálalífi Islendinga, hafi
bankarnir unnið að því að koma eldra
fólkinu frá og setja yngra fólk í ábyrgðar-
stöður. Jafnvel er talið að þar hafi fjár-
málastofnanirnar gert mikil mistök,
með því að kasta burt reynslu hinna
eldri og reyndari, og hafi það átt sinn
þátt í hruninu. Minna má líka á það
að í mörgum þjóðfélögum hefur verið
litið til elsta hópsins með virðingu og
hann haft ákveðið hlutverk sem leið-
andi í ákvarðanatöku fyrir samfélagið
í heild. Við eldri borgarar höfum ekki
aðstöðu til mikilla áhrifa þegar við erum
hætt störfum á vinnumarkaðnum.
Við höfum aðeins áhrif með orðum,
skrifum og ályktunum. Margir eru þó
enn vel í stakk búnir til að miðla af
reynslu sinni og uppsafnaðri þekkingu í
gegnum lífið. Þessa þekkingu og reynslu
á að nýta okkur öllum til hagsbóta.
Það er meðal annars hægt að gera með
stofnun öldungaráða í öllum sveitar-
félögum landsins. Þar sem við miðum
okkur oft við nágrannaþjóðir okkar er
tími til kominn að við séum ekki eftir-
bátar nágranna okkar á Norðurlöndum
í þessum efnum.
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir.
21