Listin að lifa - 01.06.2014, Side 40

f 2013 f 2015 r 2020 r 2025 f 2030 f 2035 2040 f 2045 f 2050 f 2055 2060
Fjöldi 60ára og eldri 58.346 62.109 72.723 83.286 92.252 100.220 107.428 115.003 121.093 127.600 130.971
Fjöldi 80ára ogeldri 11.646 12.145 12.947 14.728 18.504 23.178 28.385 32.708 35.257 37.188 38.892
Hlutfall 60áraogeldri 18,1% 19,0% 21,2% 23,3% 24,8% 26,1% 27,1% 28,3% 29,1% 30,1% 30,4%
Hlutfall 80ára ogeldri / 3,6% 3,7% 3,8% 4,1% 5,0% 6,0% 7,2% 8,1% 8,5% 8,8% 9,0%
Tafla 1. Mannfjöldasþá 60 ára og eldri (Hagstofa Islands, 2014)
stór-notendur tómstunda- og menning-
artilboða og hefur tileinkað sér afþrey-
ingarmenningu á sviði samskipta og
einkalífs. Þarna er á ferðinni fólk sem
hefur heilsu, starfsgetu og starfsorku
sem takmarkast ekki af tölugildinu 67.
Pað er þess vegna nokkuð skýr frarn-
tíðarmynd sem birtist. Eldra fólk í
nánustu framtíð mun í meira rnæli
vera virkt, við góða heilsu, njóta lífs-
ins lystisemda og það mun væntanlega
ekki láta áhyggjur af endalokum lífsins
trufla sig í að njóta lífsgæða í núinu.
Sem sagt, einstaklingar sem í gerðum
sínum fylgja ráðleggingum Cícero‘s og
finna virkni sinni og löngunum farveg
þrátt fyrir hækkandi aldur.
Gangi þetta eftir, má gera ráð fyrir
að huga þurfi að endurmati samfélags-
viðhorfa til eldra fólks og ekki síður að
finna nýjar lausnir í velferðarþjónust-
unni, lausnir sem taka mið af þörfum
notendahópsins, reynslu hans og getu
og kröfum urn breytingar á þjónustu-
eða stuðningsúrræðum samfélags og
ættingja. Gera má ráð fyrir að skýra
þurfi betur verksvið og skyldur hinnar
óformlegu (fjölskyldan/vinir) og hinn-
ar formlegu (opinberu) þjónustu. I
vaxandi mæli munu úrlausnir byggja á
tæknilegum úrræðum þar sem upplýs-
ingar, félagsráðgjöf, stuðningur, eftirlit
og meðferð verður veitt í gegnum hinn
stafræna heim samskipta og mynda.
Samþætting, samstarf, lausnarmiðun
og þjónustulund verða leiðandi stef og
markmiðið að styðja sjálfstæði og sjálf-
bærni einstaklinga í umhverfi sínu og
aðstæðum.
I rökræðu sinni um lystisemdir og
lífsnautnina sagði Cíceró; „Petta er sú
hamingja sem aldnir menn fá notið, ög
ekki er aldurinn því til fyrirstöðu að
menn vinni af gleði að öðrum störfum
og ekki hvað síst akuryrkju til hárrar
elli“ (bls. 74).
Stefnumótið við framtíðina felur
því ekki í sér að ógnanir efri ára eða
að ógnin sem liggur í „fjölgun“ eldra
fólks, séu fyrirsjáanlegur vandi. Miklu
frekar hitt, að á næstu áratugum ber að
strönd stórkostlegt tækifæri sem liggur
í stækkandi auðlind sem eldra fólk er
og verður til að auðga samfélagið og
velferðarþjónustuna. Til að svo megi
verða þarf umræðan í samfélaginu
og þjónusta þess, að yfirgefa skort- og
skerðingarhugsun á leiðinni yfir í betra
samfélag á grundvelli samhjálpar, virð-
ingar, gæða og getu.
Heimildir:
Bond, J., Dittmann-Kohi, F.,Wester-
hof, G.J. og Peace, S. (2007). Ageing
into the future. I J.Bond, S. Peace,
F.Dittmann-Kohli og G. Westerhof
Bergjón Paul 4ra ára,
Dalabyggð
„Eg á fjórar ömmur og afa, tvær eiga
heima í Búðardal og ein í Borgarnesi og
ein í Pýskalandi. Fg hef farið til „Dojts-
land“ til ömmu. Fg fer oft til Inu ömmu
og afa Sigga þá horfum við á sjónvarpið
og ég má stundum spila leiki í tölvu með
Erni frænda mínum. Eg fer stundum í
heimsókn til langafa og langömmu, en
langafi er á sjúkrahúsi, honum er svo
illt í bakinu sínu. Langafi og langamma
í Borgarnesi eru líka góð, þau gefa mér
sleikjó. Eg er heppinn!"
(ritstjórar), Ageing in society (bls.
296-308). London: Sage.
Cíceró, M. T. (1982). Um ellina (Kjart-
an Ragnars þýddi). Lærdómsrit
bókmenntafélagsins. Reykjavík:
Hið íslenska bókmenntafélag.
Hagstofa íslands (2014). Spá um mann-
fjölda eftir kyni og aldri 2013-2061.
Sótt 6. apríl 2014 af http://hag-
stofa.is/Hagtolur/Mannfjoldi/
Framreikningur-mannfjoldans.
Höfundar: Halldór S. Guðmundsson, framkvæmda-
stjóri Oldrunarheimila Akureyrar og íektor við félags-
ráðgjafardeild Háskóla Islands og dr. Sigurveig H.
Sigurðardóttir dósent við félagsráðgjafardeild Há-
skóia Islands.
Eysteinn Fannar 8 ára,
Dalabyggð
„Ég á tvo afa og tvær ömmur, ein amma
og afi eiga heima í Garðabæ og ein
amma og afi á Spágilsstöðum. Eg fer oft
þangað og þá er ég að leika við Sigurvin
frænda rninn. Svo fer ég í fjárhúsið með
afa og ég get alveg hjálpað til. Stundum
fer ég á hestbak en ekki oft. Eg á hest, en
það er eftir að temja hann, hann heitir
Meitill. Stundum fer ég til afa og ömmu
í Gárðabæ og gisti stundum þar, þau eru
líka góð. Par fer ég stundum í tölvuna
eða „Æpadinn“. Ég á líka „Æpad.““
40