Fréttatíminn - 27.11.2015, Qupperneq 70

70 bækur Helgin 27.-29. nóvember 2015
 RitdómuR: StóRi Skjálfti
metSöluliSti eymundSSon

 BækuR Þín eigin goðSaga ævaR ÞóR BenediktSSon
Þ etta er bók þar sem lesandinn ræður ferðinni og endar oftar en 50 sinnum, allt eftir því hvað
lesandinn ákveður,” segir Ævar Þór
Benediktsson um nýútkomna bók sína
Þín eigin goðsaga. „Þannig að það er
hægt að lesa hana aftur og aftur og aft-
ur. Stundum lifir maður af og stundum
ekki en þá er bara um að gera að byrja
upp á nýtt og velja betur. Nema auðvitað
að maður kjósi tragískan endi, það er
ekkert verra.“
Þetta er önnur bók Ævars á árinu og
hann viðurkennir með semingi að hann
sé orðinn dálítið þreyttur. „Þetta er samt
svo gaman og svo fyllir maður á batt-
eríin þegar maður fer í skólana og fær
að heyra viðbrögðin við textanum sem
maður er búinn að vera að vanda sig við
að skrifa. Það endurnærir mann alveg.“
Auk þess að vera á fullu við að kynna
bókina er Ævar að ljúka upptökum á
nýrri seríu af Ævari vísindamanni sem
fara í sýningu á RÚV eftir áramótin. Að
vanda hefur gengið á ýmsu við upptök-
urnar. „Við byrjum á því að ég hjóla til
Viðeyjar á heimagerðu sjávarhjóli og það
tók ógeðslega langan tíma að taka það
atriði upp. Ég datt margoft í sjóinn en
þetta tókst á endanum – með herkjum.
Ég var einn og hálfan tíma að komast
yfir en svo fórum við til baka á litlum bát
og það tók þrjár mínútur. Það segir allt
um það hversu mikið basl þetta var.“
Ævar Þór hefur verið mikið í sviðs-
ljósinu vegna bóka sinna og sjónvarps-
þáttar en hann á sér líka aðrar hliðar
sem færri vita um. Til dæmis var á
tímabili stundum tekinn feill á honum
og Stefáni Hilmarssyni söngvara og
það gekk svo langt að Ævar var fenginn
til að taka að sér sönghlutverk í dans-
sýningu, sem Stefáni var upphaflega
boðið, en gat ekki sinnt. „Það er auð-
vitað ekki leiðum að líkjast, en þetta
hefur reyndar minnkað síðan hárunum
fór að fækka á hausnum á mér,“ segir
Ævar og glottir. „Þetta náði svo hámarki
þegar vinir mínir voru að búa til dans-
sýningu og vildu fá Stefán til að syngja
í henni. Hann var því miður upptekinn
og því var hringt í mig og ég beðinn um
að hlaupa í skarðið. Að sjálfsögðu lét ég
slag standa.“
Talandi um söng liggur beint við að
spyrja Ævar út í annað áhugamál sem
ekki hefur farið hátt, ástríðu hans fyrir
söngleikjum. „Já, mér finnst þeir óvið-
jafnanlegir þegar þeir hitta á rétta taug.
Það fyrsta sem fékk mig til að langa að
verða leikari var þegar ég sá Litlu hryll-
ingsbúðina í sjónvarpinu. Það er bara
eitthvað við þetta form sem mér finnst
alveg rosalega skemmtilegt. Að fá að
vera með í Vesalingunum, Spamalot og
Dýrunum í Hálsaskógi í Þjóðleikhúsinu
var algjör draumur í dós og vonandi á
ég eftir að gera meira af því að syngja í
söngleikjum í framtíðinni.“
Leikarinn Ævar Þór hefur tímabundið
dregið sig í hlé þar sem rithöfundurinn
er svo plássfrekur og einhvern veginn
grunar mann að rithöfundartaugin
standi dýpra þar sem bróðir Ævars,
Guðni Líndal, er líka rithöfundur.
Skrifuðu þeir kannski saman í æsku?
„Nei, nei, en við ólumst upp á sveitabæ
í Borgarfirði og vorum báðir óttalegir
innipúkar og vildum voða lítið fara út og
vesenast í traktorum og hestum þannig
að við vorum mikið bara inni að lesa.
Foreldrar okkar sáu það mjög fljótt að
við vorum ekki að fara að taka við fjöl-
skyldubýlinu og hvöttu okkur bara til að
gera það sem við vildum. Hvers vegna
við fórum báðir að skrifa veit ég hins
vegar ekkert um. Það hlýtur bara að
vera í blóðinu.“
Friðrika Benónýsdóttir
fridrika@frettatiminn.is
Stökk inn í sjóv fyrir
Stebba Hilmars
Útgáfuréttur á Brekkukotsannál eftir Halldór
Laxness hefur verið seldur til bókaforlagsins
Kalachuvadu á Indlandi sem gefur bækur sínar út
á tamil tungumálinu. Þetta er í fyrsta sinn sem bók
eftir Halldór Laxness kemur út á því tungumáli.
Af sölu á útgáfurétti annarra og nýrri íslenskra
bóka er það helst að frétta að forlagið Atena í Finn-
landi festi sér í hvelli útgáfuréttinn á Hvað með börn-
in eftir Hugleik Dagsson – meira að segja löngu áður
en bókin kom út hér á landi. Norskur útgáfuréttur á
Gildrunni hennar Lilju Sigurðardóttur var seldur til
forlagsins Font og Norstedts í Svíþjóð gerði samning
um útgáfu á Skuggasundi, Þýska húsinu og síðustu
bókinni í þríleiknum eftir Arnald, en gert er ráð fyrir
að síðasta bókin komi út hjá Forlaginu á næsta ári.
Það er því ekkert lát á útrás íslenskra höfunda, hvorki lífs né liðinna.
Laxness á tamil í fyrsta sinn
Fyrir sjötíu árum gaf Astrid Lindgren út sína
fyrstu bók af þremur um Línu Langsokk. Síðan
þá hefur Lína langsokkur verið fyrirmynd barna
um víða veröld og skemmt lesendum með
ævintýralegum uppátækjum og prakk-
araskap. Í tilefni þess að 70 ár eru síðan Lína
kom fyrst fram á sjónarsviðið ætla Norræna húsið
og Sænska sendiráðið á Íslandi að bjóða til afmælis-
veislu. Afmælisveislan verður haldin í Norræna húsinu
laugardaginn 28. nóvember frá klukkan 13 til 16. Lína
langsokkur verður sjálf í afmælisveislunni og tekur á
móti gestum milli klukkan 13.30 og 14.30.
Þeir sem vilja geta fengið freknur á nefið,
leyst getraun, horft á kvikmynd, mátað
Línu-búninga eða skoðað sýningu um Línu
langsokk í barnadeildinni.
Lína býður í afmæli
Saga, aðalpersónan í nýrri skáldsögu Auðar Jónsdóttur
Stóra skjálfta, er ung flogaveik einstæð móðir sem
eftir alvarlegt flog stendur frammi fyrir því að muna
ekki atburði úr fortíðinni, einkum óþægilega hluti.
Með hjálp fjölskyldu og vina rifjast fortíðin þó smátt og
smátt upp, líka það óþægilega, og í ljós kemur að það
eru ýmsar beinagrindur bæði í skápum fjölskyldunnar
og hennar sjálfrar sem kannski er bara ósköp eðlilegt
að ýta út úr minninu. Hver vill muna eigin bresti?
Eins og gjarna í bókum Auðar er fjölskyldan í
brennidepli, þau flóknu samskipti sem þar eiga sér
stað, hvítar lygar og svartar gjörðir. Maður heyrir
bergmál frá Fólkinu í kjallaranum og Ósjálfrátt við
lestur sögunnar enda hefur Auður sjálf sagt að með
þessari bók loki hún ákveðnum hring. Fjölskyldu-
meðlimirnir eru kunnuglegir, sömuleiðis samskipti
þeirra og leikir, allir eru fastir í sínum hlutverkum
og bátnum má ekki rugga. Allir uppteknir við að
skapa sér góða fortíð og öllu því óþægilega ýtt
undir teppið.
Aðalþema sögunnar er þó hvernig minni mann-
skepnunnar virkar. Hversu mikið af því sem við
þykjumst muna er hreinn skáldskapur og er í raun-
inni til einhver sannur raunveruleiki? Með því að
nota flogaveikina sem hvata þeirra átaka sem Saga
á í við sjálfa sig og umheiminn tekst Auði að láta
sjónarhornið flakka milli draums og veruleika án
þess að það verði þvingað og tilgerðarlegt og setja
fram vangaveltur og spurningar um mynd okkar af
sjálfum okkur og heiminum, spurningar sem virki-
lega hrista upp í lesandanum og fá hann til að efast
um allt sem hann heldur um sjálfan sig.
Annar rauður þráður bókarinnar er ástin og þá
fyrst og fremst móðurástin. Saga hefur í raun misst
tök á lífi sínu við það að verða móðir, verndarhvötin og
villidýrið sem berst fyrir ungana sína verður yfirgnæf-
andi í lífi hennar, öll önnur ást verður að víkja. Um
leið veldur móðurhlutverkið auðvitað því að hún fer að
skoða samband sitt við eigin móður á nýjan hátt, ekki
endilega með ánægjulegri niðurstöðu.
Auður verður betri stílisti með hverri bókinni sem
hún sendir frá sér og Stóri skjálfti er sennilega hennar
best skrifaða bók til þessa. Maður bókstaflega smjatt-
ar á textanum og vill helst lesa suma kaflana aftur og
aftur, hátt og í hljóði. Persónurnar eru þrívíðar, mann-
legar og breyskar, vel mótaðar og sterkar, persónur
sem við teljum okkur þekkja úr hinum svokallaða
raunveruleika, en förum svo auðvitað að efast um það
við lesturinn að við þekkjum nokkra manneskju í raun
og veru, jafnvel ekki einu sinni okkur sjálf. - fb
Að missa minnið til þess að muna

Stóri skjálfti
Auður Jónsdóttir
Mál og menning 2015
Þeir sem eingöngu
tala og lesa tungu-
málið tamil geta
fljótlega lesið bók
eftir Laxness í
fyrsta sinn.
Lína langsokkur er orðin
sjötug og býður öllum í
afmælið sitt.
Konungshjónin verja krúnuna
Engar breytingar eru á toppi metsölulista Eymundsson
þessa vikuna, Yrsa og Arnaldur sitja sem fastast en
Stríðsár Páls Baldvins Baldvinssonar stekkur beint í
þriðja sætið og ýtir Stóra skjálfta niður um eitt sæti.
1 Sogið Yrsa Sigurðardóttir
2 Þýska húsið Arnaldur Indriðason
3 Stríðsárin 1938 - 1945 Páll Baldvin Baldvinsson
4 Stóri skjálfti Auður Jónsdóttir
5 Þín eigin goðsaga Ævar Þór Benediktsson
6 Vísindabók Villa – Geimurinn Vilhelm Anton Jónsson / Sævar Helgi
Bragason
7 Og svo tjöllum við í okkur í rallið Guðmundur Andri Thorsson
8 Brynhildur Georgía Björnsson Ragnhildur Thorlacius
9 Mamma klikk! Gunnar Helgason
10 Kafteinn Ofurbrók og endurkoma Dav Pilkey
Listinn er byggður á sölu í verslunum Pennans Eymundsson dagana 18.-24. nóvember.
Páll Baldvin stekkur
beint í þriðja sætið
með Stríðsárin.
Ævar Þór Benediktsson var að senda frá sér aðra bókina á árinu, Þína eigin goðsögu, sem
byggð er upp eins og tölvuleikur. Ævar vísindamaður er líka væntanlegur aftur á skjáinn eftir
áramótin, en Ævar Þór á sér hliðar sem færri þekkja; hann hefur til dæmis ástríðu fyrir söng-
leikjum og hefur verið staðgengill Stefáns Hilmarssonar.
Við ólumst
upp á sveitabæ
í Borgarfirði
og vorum
báðir óttalegir
innipúkar og
vildum voða
lítið fara út
og vesenast í
traktorum og
hestum þannig
að við vorum
mikið bara inni
að lesa.
„Ég var meira að segja einu sinni fenginn inn í danssýningu til að syngja
Sálarlag, af því að hann komst ekki. Ég reyndi að stæla stílinn hans og ég
held að það hafi ekkert allir áhorfendur fattað að þetta væri ekki Stebbi.“
Ljósmynd: Jónatan Grétarsson
Þú kaupir margskipt gler
og færð önnur í sama
styrk í kaupbæti!
MARGSKIPT
GLER
2FYRIR1
Gæðagler frá
Frakklandi!
KRINGLUNNI 2. HÆÐ | HAGKAUPSHÚSINU, SKEIFUNNI
| SPÖNGINNI, GRAFARVOGI | SMÁRALIND, 1 HÆÐ.