Dagblaðið Vísir - DV - 28.06.2013, Blaðsíða 17

son vann fyrir Náttúruverndarsam­
tök Íslands árið 2007 vörðu stjórn­
völd um það bil 748 milljónum
(upphæðin er verðbólguleiðrétt)
til kynningar á hvalveiðum á árun­
um 1990 til 2006. Þá var utanríkis­
ráðuneytið um árabil með mann í
vinnu við kynningu á hvalveiðum
erlendis.
Styrkir til stjórnmálamanna
Þeir stjórnmálaflokkar sem helst
hafa mælt fyrir hvalveiðum eru
Framsóknarflokkurinn og Sjálf­
stæðisflokkurinn. Ólíkt öðrum
flokkum á þingi hafa þeir fengið
himinháa styrki frá HB Granda og
Hval ár eftir ár. Þá eru hvalveiði­
fyrirtækin með öfluga málsvara
innan beggja flokka.
Jón Gunnarsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, er kunningi
Kristjáns Loftssonar og formaður
Sjávarnytja, sem er eins konar hug­
veita sem beitir sér fyrir hvalveiðum
við Íslandsstrendur. Af og til hafa
Sjávarnytjar birt auglýsingar í blöð­
um þar sem hvatt er til veiðanna
en ekki hefur fram komið hvaðan
fjármagn samtakanna kemur. Þá
er sonur Jóns, Gunnar Bergmann
Jónsson, stórtækur hrefnuveiði­
maður og eigandi útgerðarfélagsins
Hrafnreyður ehf. sem veiðir einna
helst á Faxaflóa þar sem faðirinn
hefur hvatt til þess að griðasvæði
hvala verði minnkað.
Einar K. Guðfinnsson hefur
einnig lengi talað fyrir hvalveiðum
og sem áður segir var hann vin­
veittur atvinnugreininni í ráðherra­
tíð sinni.
Vinveittir ráðherrar
Nýleg ummæli ráðherranna
Gunnars Braga Sveinssonar og Sig­
urðar Inga Jóhannssonar benda til
þess að sú ríkisstjórn sem nú er sest
við völd verði ekki Þrándur í götu
Kristjáns Loftssonar og félaga hans í
hvalveiðigeiranum. Hefur Sigurður,
sjávarútvegs­ og landbúnaðarráð­
herra, lýst því yfir að líklega verði
ákvörðun Steingríms J. Sigfússonar,
fyrirrennara hans, um stækkun
griðasvæðis hvala í Faxaflóa dregin
til baka. Jafnframt stökk hann Krist­
jáni til varnar þegar The Morning
Sun gagnrýndi hann harðlega og
talaði um „aldagamlar hefðir [Ís­
lendinga, innsk. blm.] við nýtingu
auðlinda sinna.“
Ríkisstjórn Hollands beitir sér nú
fyrir því að flutningar á íslenskum
hvalaafurðum um þarlendar hafnir
verði stöðvaðir. Gunnar Bragi, utan­
ríkisráðherra Íslands, hafði þetta
um málið að segja í samtali við Vísi:
„Persónulega tel ég að við séum
í fullum rétti til að nýta auðlindir
okkar með sjálfbærum hætti og þar
á meðal hvali. Enda er ekki verið að
veiða af neinum stofni sem er í út­
rýmingarhættu. En við munum að
sjálfsögðu gera allt sem við getum til
þess að gæta hagsmuna Íslendinga
í þessu máli.“ Rétt er að taka fram
að aðeins eitt íslenskt fyrir tæki sigl­
ir með hvalkjöt um hafnir í Hollandi
en það er fyrirtæki Kristjáns Lofts­
sonar.
Þegar DV ræddi við Kristján
um þessi mál yppti hann öxlum.
„Ég veit ekkert um þetta. Við finn­
um alltaf leiðir til að flytja þetta til
Japan,“ sagði hann. Ef til vill yrði
þá tíma Gunnars Braga betur var­
ið í að gæta hagsmuna Íslendinga
með öðrum hætti en þessum.
Gjafmildur og góðviljaður
Kristján Loftsson er ekki aðeins gjaf­
mildur þegar stjórnmálasamtök eiga
í hlut. Hann er einnig þekktur fyrir að
ausa fé til góðgerðafélaga án þess að
gorta af því á opinberum vettvangi.
Einum af heimildarmönnum DV
varð tíðrætt um þetta og nefndi sér­
staklega atvik tengt Helga Hjörvari,
þingmanni Samfylkingarinnar. Áður
en Helgi Hjörvar settist á þing gegndi
hann formannsstöðu hjá Blindrafé­
lagi Íslands og hringdi eitt sinn í Hval
til að falast eftir styrkjum. Skömmu
eftir að starfsmenn fyrirtækisins
höfðu neitað honum um þá hringdi
Kristján Loftsson sjálfur í hann, bauð
félaginu háa styrki en beiddist þess
að Helgi hefði hljótt um þá. Í samtali
við DV staðfestir Helgi að þessi frá­
sögn sé í grófum dráttum rétt og eru
ýmsar svipaðar sögur á kreiki. Þótt
Kristján vandi náttúruverndarsinn­
um og fjandmönnum hvalveiða ekki
kveðjurnar virðist hann örlátur í garð
góðgerðasamtaka. „Á yfirborðinu
virkar hann kannski þvermóðsku­
fullur og sjálfhverfur,“ segir einn
af samstarfsmönnum Kristjáns og
bætir við: „En undir niðri býr ævin­
týragjarn karl sem vill vel.“ n
Fréttir 17Helgarblað 28.–30. júní 2013
Ferðaþjón-
ustan gegn
hvalveiðum
Hvalaskoðunarfyrirtæki og aðilar innan
ferðaþjónustunnar á Íslandi hafa lengi
mótmælt hvalveiðum og haldið því
fram að þær stangist á við hagsmuni
þeirra. Skemmst er að minnast þess að
í maí sendu Samtök ferðaþjónustunnar
út harðorða ályktun þar sem fram
kom að þau hörmuðu að hrefnuveiðar
skyldu vera að hefjast á ný. Í tilkynn­
ingunni kemur fram að hrefnur hafi
allt frá upphafi verið hryggjarstykkið í
starfsemi hvalaskoðunarfyrirtækja á
Íslandi. „Það er óumdeilt að hrefna sem
er skotin verður ekki til sýnis auk þess
sem augljóst er að þær hrefnur, sem
verða fyrir áreiti veiðimanna, styggjast.
Því má líta á hrefnuveiðar, sér í lagi
veiðarnar innan hvalaskoðunarsvæðis­
ins, sem beina ógn við starfsemi hvala­
skoðunarfyrirtækja á svæðinu. Þróunin
hefur verið þannig síðustu árin að færri
og færri dýr sjást í hverri ferð og eru
þau erfiðari að nálgast en áður,“ segir
í ályktun samtakanna þar sem fullyrt
er að engin dæmi séu um að hvalveiðar
og hvalaskoðun fari saman. Ljóst er að
Íslendingar hafa mun meiri tekjur af
síðarnefndum iðnaði á ári hverju.
„Hann er þrjóskari en andskotinn“
n Kristján Loftsson er hvalveiðikóngur Íslands n Styrkir stjórnmálamenn og nýtur aðstoðar þeirra sumra n Kærir sig kollóttan um álit annars fólks
Kristján ræður Eins og staðan
er í dag er aðeins einn maður
sem hefur það í hendi sér hvort
þessar langreyðar verða veiddar
eða ekki,“ skrifaði Birna Björk
Árnadóttir, dóttir viðskipta­
félaga Kristjáns til margra ára, í
aðsendri grein í Fréttablaðinu.
Fyrsta langreyðurin
Margmenni fylgdist með
því þegar fyrsta langreyð­
urin var dregin á land fyrr í
mánuðinum og rist á hol.
Hæðist að mótmælendum Þegar fyrsta langreyðurin var dregin á land kallaði Kristján
mótmælendurna ofan við verstöðina „hvítflibbabetlara“.
Hægrimaður Kristján Loftsson gegndi stöðu formanns Stefnis, ungliðahreyfingar Sjálf­
stæðisflokksins, á sínum yngri árum og hefur styrkt flokkinn og ýmsa frambjóðendur hans
fjárhagslega um árabil.