Dagblaðið Vísir - DV - 28.06.2013, Blaðsíða 20

Sandkorn
S
igmundur Davíð Gunnlaugs­
son forsætisráðherra er kom­
inn óraveg frá því karlmenni
sem barði á fyrrverandi ríkis­
stjórn af hörku og einurð
þegar honum þótti sleifarlag og linka
ganga úr hófi fram. Hörð stjórnar­
andstaða, sérstaklega í Icesave­mál­
inu, hans vakti athygli og aðdáun
fjölmargra Íslendinga. Og dyggur
stuðningur hans í orði við skuldara
og loforð um stórfellda niðurfellingu
skulda varð til þess að hann vann
stórsigur í kosningunum og komst í
stól forsætisráðherra.
Það fer Sigmundi Daví illa að
kveinka sér undan gagnrýni fjölmiðla
og stjórnarandstöðu. Forsætisráð­
herrann er einfaldlega í þeirri stöðu
að þurfa að standa við stóru orðin.
Hann seldi þjóðinni einfaldar lausn­
ir sem hann verður að afhenda. Öll
þjóðin bíður þess í ofvæni að hann
ráðist á hrægammana og hrifsi af
þeim það sem hinum almenna
skuldara ber að fá í bætur vegna
hrunsins. Og kjósendur bíða þess að
hann lækki skatta eins og hann lofaði.
Það er í rauninni ekki skrýtið þótt það
sé farið að gæta óþols vegna þess að
efndirnar eru ekki alveg í sjónmáli.
Undarlegur millileikur þar sem lagt
er til að Alþingi feli ríkisstjórninni að
leysa skuldamálin sýnist ekki trúverð­
ugur.
Sigmundur Davíð skrifaði blaða­
grein þar sem hann kvartaði undan
því sem hann kallaði loftárásir á sig
og ríkisstjórnina. Sú grein er honum
ekki sæmandi. Æðsti maður fram­
kvæmdavaldsins sýnir ekki veikleika
sinn með kjökri. Hann kemur fram
sem sterkur og maður orða sinna.
Með einhverjum rökum getur hann
krafist þess að ný ríkisstjórn fái eðli­
legan umþóttunartíma til að fóta sig
og koma kosningamálum sínum í
farveg. En hann gerir það háum rómi
og án þess að vera með grátstafinn í
kverkunum.
Það styttist í að þessi ríkisstjórn
hafi setið í 100 daga sem er almennt
talinn vera sá tími sem nýjar stjórnir
njóta umburðarlyndis. Þegar sá tími
er liðinn er það skylda allra heiðar­
legra fjölmiðla og stjórnmálamanna
að upplýsa um efndir eða svik lof­
orða. Og það er í rauninni einfalt
að fylgjast með því að stóru orðin
standi. Skattalækkun er einfalt að
mæla. Breytingu á veiðigjöldunum er
sömuleiðis auðvelt að bregða mæli­
kvarða á. Og risastóra málið, skulda­
niðurfellingin, er eitthvað sem allir
þeir sem skulda í húsnæði munu geta
lesið á rukkunarseðlum sínum.
Við skulum bíða í 100 daga og
leyfa Sigmundi Davíð að klára sín
verk og standa við það sem hann
sagði þjóðinni fyrir kosningar. Ef
hann og Framsóknarflokkurinn
standa við loforð sína er skylda
þjóðarinnar að þakka það sem vel er
gert. Ef aftur á móti verður um svik að
ræða er augljóst að menn hafa logið
sig til æðstu áhrifa í samfélaginu. Slíkt
má ekki líðast.
Líf blágrænu stjórnarinnar hangir
á bláþræði kosningaloforða Sig­
mundar Davíðs Gunnlaugssonar. Og
það er Framsóknarflokkurinn einn
sem hefur lagt allt undir og er í skot­
línunni. Sjálfstæðisflokkurinn, líkt
og fráfarandi stjórnarflokkar, varaði
við loforðunum um skuldaniðurfell­
ingu. Það gæti viðrað vel til loftárása í
haust. Og slíkum árásum fylgir gjarn­
an væl. En að svo stöddu skulum við
reikna með því að stóru kosningalof­
orðin springi út með gullregni eins
og flugeldasýning á gamlárskvöld. Þá
verður allt gott.
Gunnar safnar liði
n Gunnar Birgisson, fyrrverandi
bæjarstjóri í Kópavogi, hefur
setið sem óbreyttur bæjar­
fulltrúi í meirihluta sjálfstæð­
ismanna í bænum. Ármann
Kr. Ólafsson bæjarstjóri hefur
náð að styrkja sig í sessi sem
leiðtogi. En Gunnar er síður
en svo búinn að gefast upp.
Fullyrt er að hann safni liði og
stefni á leiðtogasætið í próf­
kjöri eftir áramót.
Sigmundur og RÚV
n Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson forsætisráðherra
kvartar undan því að and­
stæðingar hans í stjórnmál­
um og á fjölmiðlum geri
loftárásir á sig í stað þess
að gefa ríkisstjórninni eðli­
legt svigrúm til að fóta sig
í völdunum. Davíð Odds-
son, fyrrverandi forsætis­
ráðherra, tekur undir með
Sigmundi í leiðara. Bendir
Davíð á að það sé fyrst og
fremst Ríkisútvarpið sem
standi fyrir aðförinni. Bæt­
ist þá enn einn leiðarinn
við þá runu forystugreina
sem fjalla um RÚV og hlut­
drægnina þar.
Á valdi forseta
n Einstakir ráðherrar ríkis­
stjórnarinnar þykja hafa far­
ið klaufalega af stað og ekki
náð að útskýra gjörðir sínar
og áform fyrir fólki. Mestu
vandræðin eru í kringum
Sigurð Inga
Jóhannsson
sjávarútvegs­
ráðherra sem
er nú nánast
á valdi for­
setans vegna
boðara
breytinga á veiðigjöldum.
En svo eru líka dæmi um
ráðherra sem fara á kostum.
Eygló Harðardóttir félags­
málaráðherra hefur slegið í
gegn með því að boða leið­
rétt kjör aldraðra. Öryrkjarn­
ir bíða svo eftir að ráðherr­
ann komi til þeirra.
Helgispjöll
n Sú frétt DV að Egill Helga-
son væri að hætta með Silf­
ur sitt á RÚV vakti mikla
athygli. Búist er við að Páll
Magnússon útvarpsstjóri
muni velja arftaka Egils á
næstu dögum. Eiríkur Jóns-
son segir frá því á síðu sinni,
eirikurjons­
son.is, að
Helgi Seljan
sé sjóðheitur.
Sjálfur verst
Helgi fregna
og spyr hvort
þátturinn
ætti að heita Helgispjöll.
Innan RÚV heyrist að það
sé krafa sjálfstæðismanna
að stjórnendur verði tveir,
annar frá hægri en hinn frá
vinstri. Þetta var reynt á Skjá
Einum þegar Illugi Gunnars-
son menntamálaráðherra
stýrði umræðuþætti á móti
Katrínu Jakobsdóttur, fyrr­
verandi menntamálaráð­
herra.
Gaf mér hjól en
stal því af mér
Núna líður mér eins
og alvöru veiðimanni
Gefandinn stal hjóli af Þorvaldi Jóannessyni 45 árum síðar. – DV Jógvan Hansen veiddi 22 laxa ásamt félögum sínum. – DV
Loftárásir og væl„Æðsti maður fram-
kvæmdavaldsins
sýnir ekki veikleika sinn
með kjökri
„Fyrir það fyrsta þá
er ekki um skatt að
ræða hér heldur afnota-
gjald fyrir notkun á veiði-
heimildum
S
tjórnvöld fjórflokksins á Ís­
landi, hvort sem þau eru
hægrisinnuð, fyrir miðju eða
vinstrisinnuð, eru fyrir margar
sakir sér kapítuli í sögu vest­
rænna stjórnvalda. Það er mér til efs
að nokkurs staðar á Vesturlöndum séu
stjórnvöld sem eru jafn mikið undir
járnhæl þröngra og fámennra sérhags­
munahópa, eins og LÍÚ, sem sitja við
allsnægtaborð einnar þjóðar. Brauð­
molar hrynja niður af borðinu til al­
múgans sem af lotningu horfir upp til
elítunnar og prísar sig sælan að hafa
þá við allsnægtaborðið frekar en alla
þjóðina til jafns við elítuna. Því þá, að
sögn þeirra í elítunni, myndi allt fara
fjandans til. Enginn fiskur yrði veidd­
ur, öllu yrði lokað og þjóðargjaldþrot
yrði svo stórt að við þyrftum að flytja
til Kanarí, svo vitnað sé í foringja
þeirra.
Brauðmolakenningin í hnotskurn
kristallast síðan á jólunum þegar al­
múginn fer í röð, t.d. á Akureyri við
Eyjafjörð, og þiggur gjafir frá Samherja
í alls konar íþrótta­ og velgjörðastarf­
semi ásamt því að hlýða á jólahug­
vekju frá miskunnsama Samherjan­
um; fyrrverandi stjórnarformanni
Glitnis sem féll fyrstur íslenskra banka
í hruninu haustið 2008, núverandi
eiganda olíufyrirtækis á einokunar­
og samráðsmarkaði og handhafa nýt­
ingarleyfis á olíuauðlindum Dreka­
svæðisins.
Tíu þúsund milljónir á þessu ári
Stjórnvöld hafa ákveðið í krafti pen­
ingagjafa frá LÍÚ­fyrirtækjum til ríkis­
stjórnarflokkanna að koma færandi
hendi til útgerðarfyrirtækja og lækka
veiðigjöldin um tæpar 10.000 millj­
ónir á yfirstandandi fiskveiðiári, sem
hófst fyrir tæpu ári, og líka þess næsta
sem hefst í september. Hafa ber í huga
að áætlað var að gefa 35–50% afslátt
af fullu veiðigjaldi á fyrstu árum hins
sérstaka veiðigjalds. Það þýðir tekju­
tap ríkissjóðs upp á að minnsta kosti
tæpar 30.000 milljónir á kjörtímabil­
inu ef núverandi lögum um veiðigjöld
verður breytt og veiðigjaldið lækkað í
samræmi við frumvarp ríkisstjórnar­
innar. Icesave hvað?
Nemar í sjávarútvegsfræði við Há­
skólann á Akureyri halda úti bráð­
fyndinni vefsíðu, veidigjald.com, þar
sem reiknuð eru út heildarveiðigjöld á
fyrirtæki en ekkert tillit tekið til lækk­
unarheimilda vegna skulda og vaxta­
gjalds vegna kvótakaupa. Áætlanir
benda til að lækkunin sé minnst 2.000
milljónir en heimildin er 8.000 millj­
ónir, séu allar aðstæður fyrir hendi
samkvæmt bráðabirgðaákvæðum laga
um veiðigjöld. Rétt er að nefna það
hér að sérstakur fjárhagslegur bakhjarl
og styrktaraðili sjávarútvegsdeildar
Háskólans á Akureyri er einmitt LÍÚ!
Þess má líka geta að LÍÚ greiðir laun
og kostnað sérstaks auðlindasér­
fræðings við Lagastofnun Háskóla Ís­
lands, sem heitir Helgi Áss Grétarsson.
Gert í áróðursskyni
Nemarnir við sjávarútvegsdeild Há­
skólans á Akureyri hafa reiknað veiði­
gjöld pr. íbúa nokkurra sveitarfélaga,
eins fjarstæðukennt og það kann að
hljóma. Það er sennilega gert í áróð­
ursskyni og með von um atvinnu eftir
nám hjá LÍÚ­fyrirtækjum ásamt því að
peningagjafir til sjávarútvegsdeildar­
innar kunni að hafa áhrif á framsetn­
ingu gagna og álit nemanna á veiði­
gjaldi til þjóðarinnar.
Fyrir það fyrsta þá er ekki um skatt
að ræða hér heldur afnotagjald fyrir
notkun á veiðiheimildum sem færðar
eru fámennum hópi elítuútgerðar­
manna ár eftir ár af íslenskum stjórn­
völdum. Það, samkvæmt lögum um
stjórn fiskveiða, stenst ekki grund­
vallarmannréttindi um atvinnufrelsi og
jafnræði. Þess vegna eru nemarnir og
margir sveitarstjórnarmenn á villigötum
þegar kemur að umræðu um meintan
skatt á sveitarfélög á landsbyggðinni.
Hér er einfaldlega verið að ná í pen­
inga til að reka vegagerð og byggja göng,
halda úti heilbrigðiskerfi (m.a. á lands­
byggðinni) og til að greiða niður skuld­
ir ríkissjóðs. Þær skuldir eru til komnar
vegna hrunsins og hallareksturs vegna
gífurlegra vaxtagjalda af erlendum lán­
um ríkissjóðs. Ríkissjóð munar um allt
að 30.000 milljónum á kjörtímabilinu
en stjórnvöld telja að þeir peningar fari
best í vösum LÍÚ­manna.
Umrædd síða nemanna ætti líka að
innihalda afskriftir og eftirgjöf erlendra
lána til sjávarútvegsfyrirtækja, sem er
náttúrulega ekkert annað en spilling
og peningagjöf til hluthafa viðkomandi
fyrirtækja, þar sem þeir halda fyrir­
tækjum sínum 100%. Þannig mætti
t.d. finna út að hver Grindvíkingur hafi
fengið tæpar tvær milljónir afskrif­
aðar hjá Landsbankanum á kostnað
eiganda bankans, ríkissjóðs.
Fólkið fær litla hjálp
Fróðlegt væri að skoða fleiri
sveitarfélög. Hvers vegna þarf að
veita sjávarútvegsfyrirtæki í út­
flutningi afskrift og eftirgjöf skulda
vegna gengishruns? Hagur þessara
fyrirtækja vænkaðist við geng­
ishrunið á meðan almenningur
fékk á sig 50% kaupmáttarrýrnun
eftir hrun. Fólkið fær litla hjálp frá
stjórnvöldum og enga skjaldborg.
Mál þeirra er núna komið í nefnd,
fimm árum eftir hrun.
Íslensk stjórnvöld eiga að hafa
atvinnufrelsi og jafnræði að leiðar­
ljósi við úthlutun aflaheimilda og
bjóða upp aflaheimildir á frjáls­
um markaði. Kvótanum á að skipta
eftir byggðarlögum, svæðum og
útgerðarflokkum. Auðlindagjaldið
á að greiða við löndun og sölu afl­
ans á fiskmarkaði og það á að bjóða
upp sóknardaga fyrir smábáta.
Miskunnsami Samherjinn
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason Ritstjóri: Reynir Traustason (rt@dv.is) Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Fréttastjóri menningar: Símon
Birgisson (simonb@dv.is) Ritstjórnarfulltrúi: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is) Umsjónarmaður helgarblaðs og innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri og
vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: www.dv.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
20 28.–30. júní 2013 Helgarblað
Leiðari
Reynir Traustason
rt@dv.is
Aðsent
Finnbogi Vikar
skrifar