Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1953, Page 31

Búnaðarskýrslur 1951
29'
verði, er endanlega fékkst fyrir þær á hverjum stað, eftir því er næst
varð komizt. Þannig er mjólk úr Árnes- og Rangárvallasýslum öll reikn-
uð með því meðalverði, er Mjólkurbú Flóamanna greiddi endanlega
fyrir mjólk innlagða 1951, úr Mýra- og Borgarfjarðarsýslum með með-
alverði í Mjólkursamlagi Borgfirðinga í Borgarnesi o. s. frv. I þeim hér-
uðum, þar sem engin mjólkurbú eru, er mjólkin reiknuð á kr. 1,90 á
kg, sem er svo til hið sama og endanlegt verð hjá Mjólkursamlagi
Skagfirðinga á Sauðárkróki, en það mjólkurhú greiddi á árinu lægst
verð fyrir mjólk allra mjólkurbúa. Þessi verðreikningur mjólkurinnar,
þar sem engin mjólkursala er til mjólkurbúa, getur verið ágreinings-
mál, svo og verðreikningur allrar þeirrar mjólkur, sem heima er neytt.
Sé heimanotaða mjólkin eigi meiri en svarar eðlilegum þörfum, má
með nokkrum rökum telja hana jafnverðmæta sem neyzlumjólk, sem
seld er í bæjunum, og mætti þá verðreikna hana hærra en bændur fá
fyrir sölumjólkina. En ef heimanotaða mjólkin er meiri en svarar eðli-
legum þörfum, er hún raunverulega verðminni en bændur fá fyrir
mjólkina í þeim mjólkurbúum, sem lægst verð greiða. Er þá ekki ann-
ars kostur en gera úr mjólkinni smjör til sölu, en slíkt skilaði talsvert
lægra verði til framleiðenda 1951 en Mjólkursamlag Skagfirðinga greiddi,
jafnvel þó að ekkert sé reiknað fyrir alla þá vinnu, sem fer í smjör-
gerðina og það að koma smjörinu á markað, og eigi heldur nein afföll
reiknuð.
Svipaðri reglu hefur hér verið fylgt við verðreikning sláturfjáraf-
urða. Þannig er hver dilkur í Þingeyjarsýslu virtur eftir því, sem með-
aldilkur, er lagður var inn á Svalbarðseyri, Húsavík, Kópaskeri og
Þórshöfn, hefur skilað í peningum reiknað. Er þá fyrst tekið vegið
meðaltal af fallþunga dilka á öllum þessum sláturstöðum og síðan
reiknað út, hvað fengizt hefur endanlega fyrir þennan dilk. Á þeim
stöðum, sem eigi er kunnugt um endanlegt verð á einstökum slátur-
stöðum, er notazt við verð það, sem framleiðendur áttu að fá sam-
kvæmt verðgrundvelli landbúnaðarins. Heimaslátraðir dilkar eru reikn-
aðir með sama verði og hinir, sem inn i sláturhús eru lagðir, og gert
ráð fyrir sama vænleika þeirra að meðaltali. Um heimaslátrun rosk-
ins fjár er þess að geta, að áætlað er, að helmingur þess séu mylkar
ær, en hinn heliningurinn geldar ær. Auðvitað er þarna eitthvað með
af veturgömlu fé og hrútum, en engin leið til að telja það í sundur.
Um tölu sláturfjárins er farið eftir framtalsskýrslunum, þó að vitað sé,
að í heild hafi verið slátrað nokkru fleira af sauðfé, nautgripum og
hrossum en fram hefur verið talið. — Um verðreikning kartaflna og
rófna er það að segja, að alls staðar hefur verið lagt til grundvallar
haustverðið samkvæmt verðgrundvellinuin, en magnið reiknað eins og
fram var talið til búnaðarskýrslu.
Þess ber að geta, að verðmæti lamba, sem seld hafa verið
til lífs, er talið með í verði sauðfjárafurða. Þetta orkar vitanlega