Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1953, Side 48

46*
BúnafSarskýrslur 1951
1924—25, ArsmeíSaltal m3 37 470
1926—30, » 77 999
1931—35, »» 129 855
1936—40, >> 119 378
m3
1941—45, ársmeðaltal 74 824
1946—50, „ 77196
1951 ............... 42 180
Allir þessir skurðir eru handgrafnir og flestir grunnir. Þau ár, þar
sem fram kemur á skýrslum lengd þeirra, eru þeir eigi miklu færri
lengdarmetrar en rúmmetrar, og má af því ráða, hversu grunnir þeir eru.
En auk þessara liandgröfnu skurða hefur á síðustu árum verið grafið
mjög mikið af skurðum með stórvirkum skurðgröfum, og er í töflu
XIV sérstakt yfirlit yfir þann skurðgröft árið 1951. Þessi skurðgröftur
hófst hér á landi árið 1942 og hefur síðan verið grafið árlega:
Lengdar- Rúm- Lengdar- Rúm-
metrar inctrar mctrar metrar
1942 ... 5 553 34 164 1947 216 245 743 084
1943 ... 12 218 64 030 1948 413 229 1 456 058
1944 ... 32 536 124 053 1949 473 621 1 773 403
1945 ... 63 936 279 733 1950 574 670 2 178 040
1946 ... 85 546 343 253 1951 505 584 1 967 030
Samtals 1942—51 2 383 138 8 962 848
Er þetta samkvæmt skýrslu Árna G. Eylands í Árbók landbúnaðar-
ins 1952, nema að þvi er varðar 1951. Það ár eru hér settar tölur úr
töflu XIV, og eru þær nokkru lægri en tölur Árna, en þar eru taldir
með skurðir, sem ekki hafa verið metnir sem framræsluskurðir til
túnræktar.
Á lokræsagerðinni hefur einnig orðið stórfelld breyting á síð-
ustu árum, og sést það þó ekki á jarðabótaskýrslunum. Breytingin er
í því fólgin, að kílræsi eru nú í þann veginn að útrýma öllum öðrum
lokræsum, en kílræsi eru ekki tekin á jarðabótaskýrslur, þar sem þau
eru ekki styrkhæf. Annars hafa lokræsi verið talin fram á jarðabóta-
skýrslum frá aldamótum Lengdar- Lengdar-
metrar metrar
1901—05, ársmeðaltal 5 200 1931—35, ársmeðaltal 81 942
1906—10, 6 860 1936—40, 75 656
1911—15, 9 698 1941—45, 34 836
1916—20, »» 7 627 1946—50, 38 360
1921—25, 29 244
1926—30, 43 480 1951 30 690
Frá 1912 eru lokræsi greind í grjótræsi, hnausaræsi og pipuræsi, og
gætir grjótræsanna mest fram til 1923, en þó eigi miklu meira en hnausa-
ræsanna. Nokkuð er þá einnig af pípuræsum. Frá og með 1924 gætir
mest hnausaræsanna, en þó er einnig gert mikið af grjótræsum, en mjög
lítið af pípuræsum.