Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1953, Side 57

Búnaðarskýrslur 1951
55'
skýrsla gerð efiir söniu gögnum og tafla XVI. Með því að bera þá skýrslu
saman við töflu XVI sést, að bændur í sveitum teljast eiga 191,6 millj.
kr. af þeim 224,5 millj. lcr., sem bústofninn í sýslunuin hefur verið met-
inn, en bændur í kauptúnum og búlaust fólk eiga 33,1 millj. kr. Af 59,6
millj. kr. í fasteignum eiga bændur í sveitum 53 millj. kr., af 29,3 millj.
kr. í landbúnaðarvélum 27,6 millj. kr., af 12,3 millj. kr. í bifreiðum
8,7 millj. kr., af 122,8 millj. kr. í peningum, innstæðum og verðbréfum
75.5 millj. kr., og af 9,3 millj. kr. í öðrum eignum 8,0 millj. kr. Þannig
eiga bændurnir í sveitunum alls 364,4 millj. kr. af þeim 458,0 millj. kr.,
er framteljendur til búnaðarskýrslu í sýslunum teljast eiga alls, og er
þá hlutur búlausa fólksins og bænda í kauptúnum í þessum eignum
93.6 millj. kr. Þar af eru 47,3 millj. kr., eða rúmlega helmingurinn,
peningar, innstæður og verðbréf. Því hefur Framleiðsluráðið talið bænd-
urna í kauptúnunum með búlausa fólkinu, að þar eru mörkin milli
„bænda“ og annarra, er landbúnað stunda að einhverju leyti, oft ærið
óglögg, en í töflu I eru bændur þar taldir 37.
Samkvæmt sömu heimildum skiptast skuldir framteljenda til bún-
aðarskýrslu í sýslunum þannig milli bænda í sveitum annars vegar og
bænda í kauptúnum og allra búlausra í sýslum hins vegar, að veðskuldir
sveitabændanna eru 58,9 millj. kr„ en hinna 5,3 millj. kr„ en aðrar
skuldir sveitabændanna 53,4 millj. kr. og hinna 6,4 millj. kr. Alls er
þannig hlutdeild sveitabænda í skuldunum í sýslunum 112,3 millj. kr.
af 124 millj. kr„ en búlauss fólks og bænda i kauptúnum 11,7 millj. kr.
15. Verðmæti landbúnaðarframleiðslunnar 1935—1951.
Value of Agricultural Production 1935—1951.
Töflurnar á bls. 34—40 eru framhald af skýrslum, sem birtar voru
i „Áliti og tillögum Skipulagsnefndar atvinnumála 1936“ og sýna verð-
mæti landbúnaðarframleiðslunnar 1901—1934. Hvorki þær skýrslur né
töflur þær, sem hér birtast, eru nákvæmar, enda hvorugar gerðar meðan
auðvelt var að ná í og vinna úr beztu heimildum. Þó eru töflurnar fyrir
árin 1935—51 eflaust nær sanni, þar sem heimildir um þau ár eru
samfelldari og áreiðanlegri en hinar, er fyrri skýrslurnar voru á byggðar.
Þessar töflur eru ekki nema að litlu leyti verk Hagstofunnar. Fyrstu
drög til þeirra voru lögð 1947 í sambandi við undirbúning landbúnaðar-
sýningarinnar það ár. Síðan lagði Framleiðsluráð landbúnaðarins tölu-
verða vinnu í að athuga þau drög og bæta við öðrum fram til 1950.
Heildaryfirlit yfir þetta var síðan gert sumarið 1952 af starfsmanni
Búnaðarfélags íslands og starfsinanni á Hagstofunni, og síðan hefur
Hagstofan endurskoðað það yfirlit.
Eins og ljóst má verða, þegar af fyrstu sýn, eru töflurnar að nokkru
leyti gerðar eftir öðrum heimildum en aðrar töflur búnaðarskýrslnanna.