19. júní - 19.06.2015, Blaðsíða 99

Ársrit Kvenréttindafélags Íslands | 97
sem snerta matvælaframleiðslu, allt
frá aðgengi að mat, vatni og orku, til
stjórnunar auðlinda, flutnings afurða
og þróunar tækninýjunga sem draga
úr umhverfisspjöllum. Hingað til hafa
konur verið í miklum minnihluta þeirra
sem taka ákvarðanir á öllum sviðum
samfélagsins, ekki síst pólitískar ákvarð­
anir um sjálfbæra þróun. Ábyrgðin á
að takast á við eitruð matvæli, við nær­
ingu á meðgöngu og við neyslu barna á
óhollum gervi efnum hvílir nú á herðum
einstakra kvenna frekar en á herðum
þeirra sem eru ábyrgir fyrir framleiðslu
efnanna. Það verður að tryggja öruggt
umhverfi.
Konur verða að taka þátt því þær
hafa önnur sjónarhorn og aðra reynslu
en karlar, sjónarhorn og reynslu sem
verða að vera hluti af lausninni. Konur
eru mikilvægur þáttur í leitinni að sjálf­
bærum lausnum á umhverfis­ og lofts­
lags vandanum.
Það er niðurstaða Nordiskt Forum
að sjálfbær þróun krefst heildrænnar
nálgunar þar sem kynja­ og jafnréttis­
sjónarmið eru samþætt inn í vistfræði­
legar, efnislegar og félagslegar nálganir.
ViÐ KREFJuMST ÞESS:
AÐ norræn yfirvöld stuðli að því konur
verði virkir þátttakendur sem frumkvöðlar,
skipu leggjendur, kennarar, leið togar
og sendiherrar um sjálfbæra þróun.
Þróunar aðstoð sem snýr að loftslags­ og
umhverfismálum verður alltaf að fela í
sér kynja­ og jafnréttis sjónarmið.
AÐ konum verði tryggð aukin pólitísk
þátttaka og aðkoma að ákvarðanatöku
í umhverfis­ og loftslagsmálum og séu
að minnsta kosti helmingur fulltrúa í
samninga viðræðum um loftslags­ og
umhverfismál á alþjóðavettvangi.
AÐ norræn yfirvöld tryggi rétt Sama­
fólksins, sérstaklega samískra kvenna,
til að tjá sig um umhverfismál á land­
svæðum sínum.
AÐ norræn yfirvöld grípi til öflugri
aðgerða, þar á meðal löggjafar, til að
flýta fyrir því að dregið sé úr skaðlegum
útblæstri sem oft er bæði óþarfur og
kostnaðarsamur, auk þess að tryggja að
orkan sem við notum sé í auknum mæli
frá endurnýjanlegum og sjálfbærum
orkugjöfum.
AÐ norrænu ríkisstjórnirnar og stjórn­
völd ásamt einkafyrirtækum í iðnaði axli
ábyrgð á því að gera sýnileg samfélagsleg
áhrif mengunar og losun spilliefna, og
tryggi að þróun á grænum vinnustöðum,
grænu hagkerfi og nýrri um hverfis lög­
gjöf taki sérstakt tillit til áhrifa á konur.
AÐ kynfrelsi og kynheilbrigði kvenna
sé tryggt á meðan áföll sem tengjast
um hverfis­ og loftslagsmálum ganga
yfir. Það verður að koma í veg fyrir of­
beldi gegn konum og börnum og mansal
kvenna og barna í kjölfar náttúru hamfara.
umönnunarstörf og
velferðarsamfélagið
Mörg vestræn ríki hafa skorið mikið
niður í velferðarkerfum sínum á undan­
förnum árum og hefur það haft áhrif
á heilsu og velferð viðkvæmustu hópa
samfélagsins. Niðurskurður í velferðar ­
málum kemur sérstaklega niður á konum.
Þegar stofnanir bjóða ekki einstak­
lingum þá umönnun sem þeir þurfa
fellur sú ábyrgð á nánustu fjöl skyldu.
Iðulega eru það konur sem axla ábyrgð
á umönnun barna, sjúkra og aldraðra.
Konur vinna stærstan hluta ólaun aðra
heimilisstarfa og sinna um önnun.
Konur eru meirihluti starfsmanna
í umönnunar­ og velferðargeiranum.
Niðurskurður hefur áhrif á starfsfólk
þegar kröfur um sparnað eru uppfylltar
með aðferðum sem leiða til minna
starfsöryggis, lægri launa og meira
álags. Stjórnsýslustörfum í umönnunar­
geiranum fækkar einnig, þannig að mjög
menntaðar og sérhæfðar starfsstéttir
neyðast til að taka yfir hlutverk þeirra.