Valsblaðið - 01.05.2013, Qupperneq 4

4 Valsblaðið 2013
… tíðindi Jólahugvekja 2013
Fæddi hún þá son sinn frumgetinn, vafði
hann reifum og lagði hann í jötu af því
að eigi var rúm fyrir þau í gistihúsi. Lúk
2:7
Jólasálmar og hlýlegar sögur af reifum
vöfðu kornabarni við nöturlegar aðstæð-
ur. Ljós sem lýsa upp freðna jörð og dag-
lausan veruleika þar sem himininn leggst
niður að jörðu í þunga skýjanna eða sólin baðar kalda jörð.
Þá heilsar aðventan með boðskap um að færa lífið inn á nýjar
slóðir með frelsi og von að leiðarljósi og finna að rúm sé fyrir
okkur í veröld sem er okkur mannanna börnum oft svo ógnvæn-
leg.
Minningar verða ljóslifandi, stef um liðna tíð, pínulítið eins
og jass eða varíasjónir þar sem stefið er þarna alltaf í bakgrunni,
sótt aftur og aftur.
Ég á fallegar minningar um ömmu eins og við mörg. Amma
mín var trúkona með gylltan fléttusveig um höfuðið og það
voru töfrastundir þegar maður komst til ömmu þegar hún var að
greiða hárið sitt, kom í gamla húsið hennar og afa sem var
saggafullt, móða á gluggunum í vetrarkuldanum og svo fann
maður pínu fúkkalykt þegar maður rak nefið í úlpukragann á
heimleiðinni. Hlýr faðmur ömmu, bökunarlykt, rólegheit og
kærleikur. Í gamla kalda forskalaða húsinu hennar ömmu var
mikil hjartahlýja, gæska og trúartraust. Þegar hún hafði rakið
upp löngu hárfléttuna, greitt úr og fléttað þá bjó hún til sveiginn
sinn um höfuðið, lárviðarsveig áranna og svo settist hún gjarnan
á stólinn sinn, milli matarborðsins og eldhúsbekksins og tók
fram sálmabókina. Las íslenskan trúarkveðskap aldanna í hnot-
skurn, sumt þýtt, annað frumsamið. Meðal annars túlkun skáld-
anna á boðskap heilagrar ritningar um það sem gerðist í aðdrag-
anda hinnar helgu nætur og á hinni helgu nótt.
Stundum laumaðist maður í bókina, hún var pínu rök, fúkka-
lyktin af bókinni hennar ömmu, blöðin lúin og kjölurinn snjáður
með gylltu letri. Sálmabók sem geymir perlur um boðskap að-
ventu og jóla.
Hverfum frá minningunni um stund í undurfallega texta Jes-
aja spámannanns um komu frelsarans. „Hversu yndislegir eru á
fjöllunum fætur fagnaðarboðans sem friðinn kunngjörir, gleði-
tíðindin flytur, hjálpræðið boðar … Guð þinn er sestur að völd-
um.“ (Jes. 52:7)
Gleðitíðindi. Okkur eru færðar fréttir af mönnum og málefn-
um en satt best að segja þá flokkast fréttir sjaldnast undir gleði-
tíðindi og enn síður að friður sé kunngjörður. Í veröldinni ríkir
oft órói og óreiða og oft alið á ófriði. Mannlegir harmleikir eru
oft í brennipunkti og um leið og við höfum heyrt af þeim, sam-
hryggst og fundið samúðina brenna í brjósti þá hefst úrvinnslan
og hún fer líka fram á opinberum vettvangi. Snýr og skrum-
skælir, það sem áður var samúð og meðlíðan breytist í gagnrýni,
ádrepur og eftir standa þau sem eiga um sárt að binda ein en
með mörg orð í huga. Þetta verða oft erfiðar og sársaukafullar
minningar mörgum árum seinna. Minningar sem hverfast í
myrkur.
„Menn á gangi í myrkri hverfa furðanlega hver öðrum“ skrif-
ar Gunnar Gunnarson í sögunni Aðventu um hina ólíku ein-
mannakennd á fjöllum og í mannabyggðum. Kannski er það
myrkur í mannheimum sem gerir það að verkum að við hverf-
um hvert öðru sem manneskjur, verðum að fréttum, myndum og
yfirskriftum og hrópum. Því er birtan í boðskap aðventu og jóla,
fréttirnar sem fagnaðarboðinn flytur okkur, gleðitíðindi um nær-
veru Guðs í veröld sem er brothætt.
Ég heyrði þau nálgast
í húminu, beið
á veginum rykgráum veginum
Hann gengur með hestinum
höndin kreppt
um tauminn gróin við tauminn
Hún hlúir að barninu
horfir föl
fram á nóttina stjarnlausa nóttina.
… hvar fáið þið leynst með von ykkar von okkar allra?
segir í ljóði Snorra Hjartarsonar.
Þau nálgast, í myrkrinu, umkomulaus, kvíðin, óttaslegin, flótta-
fólk. Þau þekkja kjör bæði þeirra háu og lágu, öruggu jafnt
þeirra landlausu á flótta. Á sama hátt nálgast aðventa og jól
okkur sem réttlætisboðskapur þeirra umkomulausu og einmana.
Það verða jól, í orðum, tónum, hugsunum, minningum, sorg,
einmannakennd. Inn í líf okkar allra þrengir hann sér.
Og þá skýrast og birtast fagnaðarfullar minningar, friðsamar
hlýjar hugsanir um veröld sem var, barn í reifum sem ekkert
rúm var fyrir, velkta bók og kærleiksríkar ömmur sem kenndu
um gildi trúar, trúmennsku, hlýrrar nálægðar. Hlúðu að okkur í
bernsku og kenndu okkur að sá sem færir og er fagnaðartíðindin
er von okkar allra.
Irma Sjöfn Óskarsdóttir starfar sem verkefna­
stjóri leikmannaskólans á Biskupsstofu
Valsmenn – bestu óskir um gleðileg jól og farsælt nýtt ár
HENSON