Gerðir kirkjuþings - 2001, Síða 15

þjónustu. Setja þarf reglugerð um ábyrgðardeild Jöfnunarsjóðs sókna í tengslum við
lagasetninguna.
Lög um breyting á Þjóðkirkjulögunum að því er varðar skipun sóknarpresta
Á síðasta Kirkjuþingi var óskað álits Kirkjuþings á frumvarpi til laga er fól í sér að
dóms- og kirkjumálaráðherra hætti afskiptum af skipun sóknarpresta og að biskup
íslands skyldi skipa þá presta, sem og aðra presta. Kirkjuþing ályktaði að vísa þessu
máli til prestastefnu. Þar komu fram skiptar skoðanir um málið, og varfærnislega
ályktað að ekki væri tímabært að taka þetta skref. Eftir að hafa tekið málið til
skoðunar að nýju, m.a. í ljósi álits prófessors í lagadeild Háskóla Islands og umsagnar
guðfræðideildar Háskóla íslands, hef ég sannfærst æ betur um að rétt sé að leggja
fram ffumvarp til laga að nýju, þar sem veitingarvaldið verði alfarið fært til biskups
íslands. Tilfærslan á skipan þessara presta veldur engum þáttaskilum og þaðan af
síður nokkrum úrslitum um samband ríkis og kirkju. Eg hef hvorki séð fram komin
nein sannfærandi lögfræðileg rök né önnur veigamikil og haldbær rök, svo sem
guðfræðileg, sem mæla gegn því að þessi breyting verði gerð. Hér er eingöngu um
formlega breytingu að ræða sem ekki hefur í för með sér hina minnstu breytingu á
réttarstöðu þeirra sóknarpresta, sem ráðnir verða eftir að lög þar að lútandi taka gildi.
Breyting af þessu tagi er jafnframt liður í þeirri stefnumörkun Þjóðkirkjulaganna að
veita Þjóðkirkjunni meira sjálfstæði. En eins og við lagasetningu Þjóðkirkjulaganna
voru uppi raddir efasemdarmanna um hvort það væri þorandi. Þjóðkirkjan á að ganga
með djörfung inn í nýtt árþúsund í þjónustu herra síns. Eg hef því ákveðið að leggja
frumvarp hér að lútandi fyrir Kirkjuþing að nýju, þar sem verið er að færa eðlilegt
hlutverk yfirstjórnar Þjóðkirkjunnar til hennar sjálfrar.
Lög um breyting á lögum um kirkjugarða, o.fl.
Nefnd sem ég skipaði snemma á þessu ári hefur verið að endurskoða vissa þætti í
lögum um kirkjugarða, greftrun líka og líkbrennslu. Nefndin er mjög langt komin í
störfum sínum, þótt álitaefnin sem skilgreind voru í skipunarbréfi til hennar hafa að
mati nefndarinnar reynst umfangsmeiri og flóknari en ráð var fyrir gert. Ég stefni að
því að leggja fram frumvarp hér að lútandi fyrir Kirkjuþingið á næstu dögum til
kynningar og umsagnar í samræmi við ákvæði 23. gr. Þjóðkirkjulaganna. Mér þykir
rétt og eðlilegt að skýra Kirkjuþingi frá því, að meðal atriða sem nefndin er sammála
um að leggja til breytingar á, er að heimilað verði að ösku látinna manna verði dreift
yfir sjó eða vötn eða óbyggðir, en slíkt er heimilt víða á Vesturlöndum þótt svo hafi
ekki verið hér á landi, að nýtt svonefnt kirkjugarðaráð taki við störfum
skipulagsnefndar kirkjugarðanna og stjórnar Kirkjugarðasjóðs, og að aukins
samræmis skuli gæta þegar sveitarfélög leggja til land undir kirkjugarða og efni í
girðingar og að settar verði viðmiðunarreglur í þessum efnum.
Á árinu 1998 var samþykkt Jafnréttisáætlun fyrir Þjóðkirkjuna. Hún tekur mið af
gildandi jafnréttislögum og stefnumörkun stofnana og stjórnvalda landsins og
kirkjulegra alþjóðasamtaka sem Þjóðkirkjan er aðili að, svo sem Heimsráði kirkna og
Lútherska heimssambandinu. Ég fagna því að margt hefur áunnist hjá Þjóðkirkjunni í
þessum efnum á undanförnum árum. En betur má ef duga skal. Þegar ég lít hér út í
salinn sé ég mjög fáar konur í hópi 21 Kirkjuþingsfulltrúa, reyndar aðeins eina konu.
Ég hvet Þjóðkirkjuna til að rétta hlut kvenna innan kirkjunnar og vinna ötullega að
framgangi þeirra markmiða sem hún hefur sett sér á grundvelli þingsályktunar frá
Alþingi 1993 um framkvæmdaáætlun til að ná fram jafnrétti kynjanna, þ.á m. að bæði
kynin skuli eiga einn fulltrúa af þremur eða tvo fulltrúa af fimm í nefndum og ráðum
kirkjunnar.
11