Málfregnir - 01.12.1999, Blaðsíða 17

nægileg áhersla í íslenskunámskránni á
notkun tölvu- og upplýsingatækni og leik.
Úr þessu var bætt með þeim hætti að báðir
þessir þættir eru mjög áberandi í nám-
skránni og t.d. eru markmið á nánast öllum
þrepum grunnskóla sem snúa að orðaleikj-
um, gátum, leikrænni tjáningu, skopsögum
og spaugi almennt. Aðrir þverfaglegir þætt-
ir, sem áttu að sjást í námskránni, eru t.d.
samvinna, ábyrgð og siðvit, heildræn sýn,
tjáning, sköpun, framtak og áræðni sem
væntanlega má auðveldlega tengja ýmsum
markmiðum íslenskunámskrárinnar.
Einnig voru stofnaðir vinnuhópar til að
semja aðalnámskrá í íslensku sem öðru
tungumáli fyrir þá nemendur sem hafa ekki
nægilegt vald á íslensku til að geta stundað
nám í íslenskum skólum til jafns við aðra
nemendur. Þetta á jafnt við um nemendur af
íslenskum og erlendum uppruna. Bima Am-
bjömsdóttir, einn fremsti sérfræðingur
Islendinga á þessu sviði, bar hita og þunga
af námskrárgerðinni ásamt Ingibjörgu
Hafstað og Astu Kristjánsdóttur, námstjór-
um í nýbúafræðslu. Loks áttu kennarar við
Vesturhlíðarskóla veg og vanda af köflum
um íslensku fyrir heymarlausa og íslenskt
táknmál fyrir heymarlausa á grunnskólastigi
og Menntaskólinn í Hamrahlíð annaðist
ritun sambærilegra kafla á framhaldsskóla-
stigi. Samtals tóku um 20 manns beinan þátt
í ritun aðalnámskrár grunn- og framhalds-
skóla í íslensku, auk fjölmargra sem komu
með gagnlegar ábendingar um einstök
atriði.
Ég vil nota þetta tækifæri til að þakka
öllum, sem tóku þátt í vinnu við endurskoð-
un aðalnámskrár grunn- og framhaldsskóla
í íslensku, fyrir ánægjulegt samstarf við
fjölþætt og ögrandi verkefni. Loks vil ég
þakka Samtökum móðurmálskennara fyrir
gott samstarf við endurskoðunina undir for-
ystu Ingibjargar Einarsdóttur. Ég tel að
endurskoðunin hafi tekist ákaflega vel og
almenn sátt sé um námskrárnar í íslensku.
Sérstaklega tel ég að vel hafi tekist að stuðla
að samfellu í námi á báðum skólastigum og
sömu meginþættir birtast í námskrám
beggja skólastiga, bæði hvað varðar nám og
kennslu, markmiðasetningu og námsmat.
Uppbygging aðalnámskrár og skipan
náms í grunn- og framhaldsskólum
I aðalnámskrá grunn- og framhaldsskóla er
íslenskukennslu skipt í fjögur svið. Auk
almennrar móðurmálskennslu í grunnskól-
um er sérstök námskrá fyrir nýbúa, þ.e.
íslenska sem annað tungumál fyrir þau börn
sem hafa annað móðunnál og íslensku sem
annað tungumál. Einnig má telja íslensku
fyrir heymarlausa sem sérstakt svið og loks
táknmálskennslu heyrnarlausra. Er þetta í
fyrsta sinn sem sett eru ákvæði í aðalnám-
skrá grunn- og framhaldsskóla um sérstaka
íslenskukennslu fyrir nemendur með annað
móðurmál en íslensku, heyrnarlausa nem-
endur og táknmálskennslu fyrir heymar-
lausa.
Ekki verður fjallað frekar um íslensku
sem annað tungumál en að mínu viti er um
að ræða merk tímamót þegar íslensku-
kennsla þessara nemenda er skilgreind í
fyrsta sinn í aðalnámskrá á vandaðan og
metnaðarfullan hátt og mjög mikil gróska
hefur verið í kennslu nýbúa hér á landi
undanfarin ár. Gera má ráð fyrir að um 1000
nemendur séu í þessum hópi grunnskóla-
nemenda og að þeir tali yfír 40 ólík tungu-
mál. Því má segja að hér sé orðinn til vísir
að sambærilegum mál- og menningarlegum
margbreytileika og í nágrannalöndunum.
Hér verður heldur ekki fjallað frekar um
kaflana um íslenskukennslu heymarlausra
og kennslu í táknmáli en um er að ræða
mikilsverðan rétt heymarlausra og merka
nýjung í aðalnámskrá.
Islenskunámi er skipt í nokkra þætti, þ.e.
lestur, talað mál og framsögn, hlustun og
áhorf, ritun, bókmenntir og málfræði. Inn-
byrðis tengsl þessara þátta eru mikilvæg en
einnig er lögð áhersla á að nemendur þjálfist
í íslensku í öllum námsgreinum grunnskóla.
Aherslurnar geta verið mismunandi eftir
námsgreinum en einkum skal leggja áherslu
17