Skírnir - 01.01.1984, Side 127

SKÍRNIR
LOG OG LAGASETNING
123
Ef nokkrir þeir menn er setur eiga gera eigi ganga í rúm sín er þeir vita að
lögréttuskalryðjaogvarðarþaðfjörbaugsgarð sem önnur þingsafglöpun enda
er rétt að telja goðann þá hvern útlagan 3 mörkum og úr goðorði sínu.
Það varðar og allt slíkt hið sama þeim mönnum öllum er lögréttusetu eiga
að gegna að lögréttu þeirri sem þá skylda lög til. Álengur er goðar koma í
setur sfnar þá skal hver þeirra skipa manni á pall fyrir sig en öðrum
manni á hinn yzta pall á bak sér til umráða. Síðan skulu þeir menn er þar
eigast mál við tína lögmál það er þá skilur á og segja til þess hvað í deiiir
með þeim. Þá eiga menn síðan að meta mál þeirra til þess er þeir hafa ráð-
inn hug sinn um það mál og spyrja síðan alla lögréttumenn þá er á miðpalli
sitja að skýra það hvað hver þeirra vill lög um það mál. Síðan skal hver
goði segja hvað lögin mun kalla og með hvorum hverfa að því máli og
skal afl ráða, en ef þeir eru jafnmargir lögréttumenn hvorirtveggju er sitt
kaila lög hvorir vera þá skulu þeir hafa sitt mál er lögsögumaður er í liði
með. En ef aðrir eru fleiri þá skulu þeir ráða og skulu hvorirtveggju vinna
vefangseið að sfnu máli og fela undir eið sinn að þeir hyggja það vera lög
um það mál sem þeir fylgja að og kveða á af hvf það sé lög.
Nú er nokkur lögréttumaður svo sjúkur eða sár að sá má eigi úti vera þá
skulu þeir hvorir tveggju sækja orð hans til búðar og segja hvað f deilir
með þeim en hann skal eið vinna slíkan sem aðrir og kveða á það með hvor-
um hann vill hverfa. En ef þá er lögréttumaður nokkur ómáli eða óviti
eða andaður er þessa máls þarf og skal sá maður í stað hans er dómnefnu
átti upp að taka ef hans væri þá við misst.
Nú lýsa lögréttumenn hug sinn og verða þeir 12 eða fleiri er lið hafa minna
þá skulu þeir er færri eru saman vinna eiða að sínu máli. Þá verða hinir
er lið hafa meira og skyldir að vinna eiða að sínu máli svo að þeir sverji
manni fleiri eða 2 hið fæsta ef lögsögumaður er f hinni minni sveit. En ef
þeir metast eiða við í hinu meira liði og skulu þeir hluta með sér nema
þeir vilji allir sverja.
Nú verða þeir færri saman en 12 er lið hafa minna þá eru þeir þegar af
sínu máli og eru engir menn úr hinu meira liði þá skyldir að vinna eiða
að móti eiðum þeirra er færri eru saman en 12.
Ef þeir eru nokkrir lögréttumenn er með hvorugum látast vera munu
eða varna þeir annarra skila um þau mál og varðar það allt slíkt sem áður
var tínt og á sá þeirra sakir þær er þar eigast mál við er heldur vill sækja
til fullra laga. En ef hvorugur vill sækja þá sök þá hver er vill enda skal
lögsögumaður skipa rúm þeirra manna er þar gera lögskil fyrir sig og taka
mann úr vorþingi því er glöpin koma ef það má, enda varðar þá hverjum
fjörbaugsgarð er synjar þess. En ef lögsögumaður kann þar eigi menn fyrir
í þá sveit þá skal hann beiða samþingisgoða þess er skila vamar að þeir fái
honum mann f stað svo að þá megi í því fylla lögréttu og varðar þá slíkt
þeim er þess synjar sem hinum er glöp gerði. Nú vill engi samþingisgoðanna
skil gera þá skal beiða rnanna í annað þing og í hið 3ja ef eigi fæst áður
enda eiga þá jafnmikið þeirra orð að standast sem annarra lögréttumanna.