Skírnir - 01.01.1984, Page 241
SKÍRNIR ÞÝBING HALLDORU B. BJÖRNSSON 237
Á stöku stað er efnislegur munur milli þýðingar Halldóru
og annarra þýðinga. Þetta gerist t.d. þegar skoðanir eru skiptar
um merkingu frumtextans, og fer Halldóra þá gjarnan sínar
leiðir. En a.m.k. á einum stað virðist hún hnika söguþræðinum
verulega til:
(31) ond Hcardréde hildeméceas
under bordhréodan tó bonan wurdon (2202)
= og Harðráðar hildimegir
undir breiðskjöldum bana hlutu.
Frumtextinn útleggst: „og sverð (hildimækir) urðu Harðráði
að bana undir skjaldavígi". Hinn ungi skjólstæðingur Bjólfs,
Harðráður Gautakonungur, lætur lífið í árás Svía.
Svo virðist við fyrstu sýn sem Halldóra taki Heardréde sem
eignarfall og fari línuvillt í orðaskránni þar sem hildeméce
„hildimækir, sverð“, og hildemecg, „hermaður", standa hlið við
hlið.17
En þessi skýring stenst enganveginn. Halldóra misskilur orðið
ekki annars staðar, en það kemur fyrir 12 sinnum, og níu sinn-
um notar hún samyrðið „mækir“. Orðið -mecg kemur fyrir sex
sinnum, alltaf í samsettum orðum, og er þýtt með hliðstæðunni
„meiður" þrisvar, „gumi“ og „mögur“ einu sinni hvort, og
einu sinni er sneitt framhjá. Hildemecgas, orðið sem Halldóra
kann að hafa tekið í misgripum, kemur aðeins einu sinni fyrir,
1 799. línu, og er þýtt með orðinu „hildarmegir’’; en á milli eru
um 1400 línur. Ferskari í minni Halldóru voru vafalítið beado-
mece=„böðmækir“ 1454 og hcefttnéce=„heftimækir" 1457. Það
síðastnefnda hefur vafalaust orðið henni sérstaklega minnis-
stætt: hœftméce sá sem Bjólfur tekur með sér þegar hann kafar
til botns í Grendilstjörn minnir á „heptisax” það sem Grettir
mætir í viðureign sinni við fossbúa, enda koma þessi orð hvergi
annars staðar fyrir.18 Varla hefur slíkt farið framhjá Halldóru,
enda skírskotar hún til Grettlu með þýðingunni „/ie/íimækir“
frekar en samyrðinu „haftmækir".
Halldóra merkti handrit sitt með dagsetningu, þannig að
glöggt má fylgjast við vinnuhraða hennar á hverjum tíma. Af
þessu sést að hún þýðir hildemecgas í 799. línu síðari hluta